Η Ιαπωνία οδεύει προς οικονομική κατάρρευση. Το μέγεθος της καταστροφής είναι τόσο μεγάλο που μόλις αρχίζουμε και το αντιλαμβανόμαστε.
Το τσουνάμι που χτύπησε την Ιαπωνία μπήκε δέκα χιλιόμετρα μέσα στη ξηρά, διαλύοντας ότι έβρισκε στο δρόμο του. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν, και ολόκληρες κοινότητες εξαφανίστηκαν από το χάρτη.
Πως θα μπορέσει τώρα η Ιαπωνία, που πνίγεται στα χρέη, να αναπληρώσει δεκάδες πόλεις και χωριά, που ξαφνικά … εξαφανίστηκαν;
Πολλοί πιστεύουν πως η ιαπωνική οικονομία είναι τόσο ισχυρή, που θα επανέλθει σύντομα. Κάνουν λάθος. Το τσουνάμι εξαφάνισε χιλιάδες χιλιόμετρα εδάφους. Η καταστροφή που προκάλεσε σε σπίτια, αυτοκίνητα, καταστήματα, και γενικά σε περιουσίες, είναι ασύλληπτη. Θα χρειαστούν πάρα πολλά χρόνια προκειμένου να ξανακτισθούν οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι σιδηρόδρομοι, τα λιμάνια, τα εργοστάσια ενέργειας, και το δίκτυο της ύδρευσης, που χάθηκαν ξαφνικά. Πολλές ασφαλιστικές εταιρίες, και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, θα χάσουν τα πάντα εξαιτίας της τραγωδίας αυτής.
Είναι σίγουρο πως ο λαός θα συσπειρωθεί, και θα δώσει τα πάντα στην προσπάθεια να ξαναφτιάξει τη χώρα του, αλλά η πικρή αλήθεια είναι ότι η ανάκαμψη από μια τόσο μεγάλη συμφορά, είναι κάτι το πολύ δύσκολο. Θυμηθείτε μόνο το τι συνέβη μετά τον τυφώνα Katrina. Επανήλθε η οικονομία της Νέας Ορλεάνης; Όχι, αφού ακόμη υπάρχουν περιοχές της που θυμίζουν ζώνες πολέμου. Κι όμως, η πρόσφατη καταστροφή στην Ιαπωνία, είναι ακόμη χειρότερη.
Η αλήθεια είναι ότι στο μέλλον θα μιλάμε για μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία της Ιαπωνίας. Χιλιάδες χιλιόμετρα στην ιαπωνική ακτογραμμή έχουν εξαφανισθεί κυριολεκτικά. Οι αρχές δυσκολεύονται στη πρόσβασή τους προς πολλές περιοχές, οι οποίες χρειάζονται άμεση ανακούφιση.
Ακόμη και πριν χτυπηθεί από το σεισμό, η Ιαπωνία ήταν μια από τις χώρες που κινδύνευε με οικονομική κατάρρευση. Η οικονομία της πήγαινε χάλια εδώ και μια δεκαετία, ενώ το εθνικό της χρέος ξεπερνούσε το 200% του ετήσιου ΑΕΠ. Τώρα όμως, το σοκ που υπέστη θα τη γονατίσει κυριολεκτικά.
Ήδη, η Τράπεζα της Ιαπωνίας πλημμυρίζει τη χώρα με νέα χαρτονομίσματα, για αυτό και ίσως να δούμε μια σημαντική οικονομική «ανάπτυξη» στο τέλος του χρόνου, σε επίπεδο στατιστικών στοιχείων. Το να κυκλοφορούν όμως περισσότερα φρέσκα γεν δεν σημαίνει πως η οικονομία πάει καλά. Το τσουνάμι των γεν δεν θα καλύψει τις ζημιές του πραγματικού τσουνάμι. Ένα σημαντικό μέρος του ιαπωνικού πλούτου πνίγηκε στα νερά των κυμάτων. Μια οικονομία που παρέπαιε, τώρα κινδυνεύει με κατάρρευση.
Η αισιοδοξία είναι καλή, αλλά δυστυχώς η οικονομία της χώρας δέχθηκε χτύπημα νοκ άουτ. Πρόκειται για εφιάλτη.
Ακολουθούν 13 λόγοι, για τους οποίους ίσως να δούμε την αρχή της διάλυσης της οικονομίας της Ιαπωνίας.
- Η Τράπεζα της Ιαπωνίας ανήγγειλε πως θα ρίξει στην εσωτερική αγορά 15 τρισεκατομμύρια γεν ($183 δισεκατομμύρια). Αυτή η κίνηση μπορεί να προσφέρει μια απαραίτητη βραχυπρόθεσμη ρευστότητα, αλλά θα οδηγήσει σε πληθωριστικές καταστάσεις.
- Ο δείκτης Nikkei 225 έπεσε κατά 6 μονάδες τη Δευτέρα. Όσο γίνονται γνωστές περισσότερες καταστροφικές συνέπειες από το σεισμό, τόσο ο δείκτης θα πέφτει.
- Τα διυλιστήρια της Ιαπωνίας καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Για παράδειγμα, έξι από αυτά, που συνολικά παρήγαγαν το 31% του πετρελαίου της χώρας, έχουν κλείσει, έστω προσωρινά.
- Οι ζημιές στην υποδομή της χώρας (γέφυρες, δρόμοι, λιμάνια, σιδηρόδρομοι, κλπ.) ανέρχονται σε δισεκατομμύρια δολάρια. Η καταστροφή της υποδομής στο ηλεκτρικό δίκτυο και σε αυτό της ύδρευσης είναι πέραν της φαντασίας. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να επανέλθει η υποδομή της χώρας στους φυσιολογικούς της ρυθμούς.
- Η διακίνηση προϊόντων και υπηρεσιών, ειδικά στη βόρεια Ιαπωνία, έχει μειωθεί στο ελάχιστο, και αυτή η κατάσταση θα παραμείνει για αρκετό καιρό.
- Πολλές πόλεις και χωριά στην ανατολική ακτή της χώρας έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.
- Η πυρηνική βιομηχανία της χώρας έχει διαλυθεί. Ακόμη κι αν δεν υπάρξει πλήρης πυρηνική καταστροφή, τα γεγονότα έχουν ήδη τρομοκρατήσει το κόσμο τόσο πολύ, που δύσκολα θα αποδεχθεί τη πυρηνική ενέργεια ξανά.
- Η Ιαπωνία θα χρειάζεται στο μέλλον πολύ περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ώστε να αναπληρώσει τις απώλειες από τη πυρηνική ενέργεια. Πριν από τη καταστροφή, η Ιαπωνία κάλυπτε το 29% των αναγκών της σε ρεύμα, από τα πυρηνικά εργοστάσια.
- Η Ιαπωνία κρατά το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό σε αμερικανικό χρέος στο κόσμο. Προς το παρόν διατηρεί αμερικανικά ομόλογα του δημοσίου αξίας $882 δισ. Αυτά όμως θα πρέπει να ρευστοποιηθούν προκειμένου να ξανακτισθεί η χώρα.
- Πολλά εργοστάσια κλείνουν, έστω προσωρινά. Η Nissan διέκοψε τη λειτουργία τεσσάρων μονάδων της, και η Sony έξι.
- Η Toyota ανέστειλε τη λειτουργία όλων των εργοστασίων της μέχρι και μεθαύριο.
- Το ιαπωνικό έλλειμμα του προϋπολογισμού ήταν ήδη στο 9% του ΑΕΠ, πριν από τη τραγωδία. Τώρα, οι Ιάπωνες θα πρέπει να δανειστούν πολλά χρήματα για να φτιάξουν τη χώρα τους απ την αρχή.
- Το εθνικό χρέος ήταν πάνω από 200% του ΑΕΠ. Πόσο χειρότερα μπορεί να πάει;
Δυστυχώς, η καταστροφή της ιαπωνικής οικονομίας θα επηρεάσει δυσμενώς και τον υπόλοιπο κόσμο. Για παράδειγμα, η Ιαπωνία δεν θα μπορεί να αγοράζει πια μεγάλες ποσότητες αμερικανικών ομολόγων. Ποιος θα το κάνει; Μήπως η Αμερική θα ικετεύσει τους Κινέζους να το κάνουν; Μήπως το αμερικανικό χρέος θα το αγοράσει η αμερικανική Federal Reserve;
Προς το παρόν, τα ερωτήματα είναι περισσότερα από τις απαντήσεις. Το μόνο σίγουρο είναι πως η ιαπωνική οικονομία δέχθηκε ένα ανελέητο χτύπημα. Ας ελπίσουμε πως η τραγωδία θα βγάλει τον καλύτερο εαυτό των Ιαπώνων, αλλά όσο δυνατοί και αν είναι, κανένα έθνος στο κόσμο δεν μπορεί να επανέλθει σύντομα, από μια τέτοια μοίρα.
Ας ελπίσουμε επίσης, πως οι αρνητικές συνέπειες αυτής της ολοσχερούς καταστροφής θα περιοριστούν, και δεν θα μεταδοθούν στον υπόλοιπο κόσμο. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται ήδη σε μέγγενη και δεν χρειάζεται να δεχθεί κι άλλα χτυπήματα.
