Η λέξη ¨αποτοξίνωση¨ κυκλοφορεί ευρέως στο χώρο της δίαιτας-διατροφής. Η ιδέα της έννοιας ¨αποτοξίνωση¨ είναι να καθαρίσουμε το σώμα μας από τις ¨τοξίνες¨ ιδιαίτερα μετά από περιόδους αυξημένης πρόσληψης τροφής (πχ εορτές).
Μερικοί ¨επιστήμονες¨ παρουσιάζουν οφέλη από τις δίαιτες αποτοξίνωσης όπως: ¨μαγική¨ μείωση βάρους, καλύτερη πέψη, βελτίωση στο δέρμα-νύχια και μαλλιά, αύξηση ενέργειας και μείωση της κυτταρίτιδας. Συμβαίνουν όμως πραγματικά όλα τα παραπάνω;
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης διαρκούν από μία μέρα έως και ένα μήνα και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Νηστεία για μικρές περιόδους.
- Ημερήσια κατανάλωση μόνο φρούτων και λαχανικών.
- Αποφυγή σε υδατάνθρακες και γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Μονοφαγία (λήψη μίας συγκεκριμένης μόνο τροφής).
- Αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης.
Εάν το σώμα μας είχε προσβληθεί από τοξίνες τότε θα υπήρχαν εμφανή συμπτώματα ασθένειας. Η ιδέα πίσω από τις δίαιτες αποτοξίνωσης είναι παράλογη και επιστημονικά μη αποδεκτή. Οι αυστηρά υποθερμιδικές δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν σαν αποτέλεσμα το σώμα μας να δημιουργεί κάποιες χημικές ουσίες που ονομάζονται κετόνες και έχουν σαν αποτέλεσμα την πρόκληση ναυτίας, αφυδάτωσης, αδυναμίας και πονοκεφάλων. Η περαιτέρω αυστηρή χαμηλή μείωση σε θερμίδες έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση σε ενέργεια και σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας για να λειτουργεί ισορροπημένα.
Η απότομη απώλεια βάρους που παρατηρείται με τις ¨αποτοξινώσεις¨ είναι αποτέλεσμα απώλειας υγρών, γλυκογόνου (η μορφή που αποθηκεύονται οι υδατάνθρακες στο σώμα μας) και μυϊκής μάζας και φυσικά όχι απώλειας λίπους.Επίσης λόγω της υπερβολικά χαμηλής πρόσληψης θερμίδων και τροφής (οι αποτοξινώσεις μπορεί να φτάσουν και σε λιγότερες από 800 θερμίδες ημερησίως) παρατηρείται μείωση του βασικού μεταβολισμού (το σώμα μας προσπαθεί να συντηρηθεί με πολύ λίγες θερμίδες) και εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράλληλα, η έλλειψη ενέργειας που παρατηρείται με τέτοιου είδους δίαιτες αποτρέπουν την εφαρμογή άσκησης που είναι πολύ σημαντική στα πλαίσια ενός ισορροπημένου προγράμματος διατροφής για την απώλεια λίπους. Τέλος οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να προκαλέσουν διατροφικές διαταραχές (πχ υπερφαγία) καθώς υπάρχει έντονη διατροφική στέρηση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση αργότερα. Στο τέλος της ¨αποτοξίνωσης¨ επιστρέφουμε πίσω στις παλαιές μας διατροφικές συνήθειες διπλασιάζοντας πολλές φορές το βάρος που έχει χαθεί!
Η καλύτερη ¨αποτοξίνωση¨: Ισορροπημένη διατροφή!
Η ισορροπημένη διατροφή είναι ο μοναδικός τρόπος να πετύχετε και να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό βάρος χωρίς να θέτετε την υγεία σας σε κίνδυνο. Καλό είναι να αποφεύγετε καθημερινή υπερβολική πρόσληψη σε καφεΐνη, αλκοόλ και τροφές αυξημένες σε ζάχαρη και λιπαρά. Μην σας πιάνει πανικός εφόσον κάποιες μέρες (για παράδειγμα 3ήμερα εορταστικά) ξεφύγατε τρώγοντας υπερβολικά και καταναλώνοντας αυξημένες ποσότητες σε λιπαρά, γλυκά ή αλκοόλ. Ξεκινήστε την επόμενη μέρα σας τρώγοντας ισορροπημένα καταναλώνοντας ένα χαμηλό σε λιπαρά πρωινό (πχ πολύσπορα δημητριακά και γάλα με χαμηλά λιπαρά ή χυμό με τοστ με τυρί με χαμηλά λιπαρά). Καταναλώστε 5 μερίδες σε φρούτα και λαχανικά ημερησίως (πχ 2 φρούτα για σνακ και 2 πιάτα σαλάτας με τα γεύματα σας). Για κυρίως γεύματα χρησιμοποιήστε κρέας με χαμηλά λιπαρά (πχ κοτόπουλο, μοσχαρίσιο φιλέτο) ή ψάρι ή όσπρια/λαδερά συνοδευτικά πάντα με μία καλή πηγή υδατανθράκων (πχ πολύσπορο ψωμί, μπασμάτι ρύζι, μακαρόνια ολικής αλέσεως). Τέλος κλείστε την ημέρα σας με ένα ελαφρύ γεύμα (πχ σαλάτα με λίγο ελαιόλαδο, ψάρι ή κοτόπουλο και 1-2 φέτες πολύσπορο ψωμί ή γάλα με δημητριακά).
Συνοψίζοντας…
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης αποτελούν διαφημιστικούς μύθους και όχι επιστημονικά αποδεκτή διατροφική λύση για την επίτευξη ενός φυσιολογικού βάρους. Εμπιστευτείτε επιστήμονες διαιτολόγους που θα σας εκπαιδεύσουν να διατρέφεστε σωστά χωρίς να στερήστε, να πεινάτε και να θέτετε το σώμα σας σε κίνδυνο.
Κουφάκη Μαρία, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (MSc, RD)
