«Για τον Παπανδρέου ήταν πάντα δύσκολο να βρίσκει ισορροπίες μεταξύ των βαρώνων που κυβέρνησαν με τον πατέρα του, του νέου αίματος από τον δικό του κύκλο και των τεχνοκρατών του Σημίτη» γράφει ο Αμερικανός πρέσβης σε ένα τηλεγράφημα λίγο μετά τη δεύτερη νίκη της Ν.Δ. στις εκλογές του 2007. Ο σημερινός πρωθυπουργός, σύμφωνα με τα γραφόμενα από την πρεσβεία των ΗΠΑ, φαίνεται πως πολύ πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας με όλα της τα προβλήματα, είχε να αντιμετωπίσει διάφορες κρίσεις μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Σε μια σειρά τηλεγραφημάτων της αμερικανικής πρεσβείας λίγο μετά τις εκλογές του 2007, ο Παπανδρέου φαίνεται να βρίσκεται αντιμέτωπος όχι μόνο με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αλλά -όπως αποκαλύπτεται στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα-ακόμα και με τους δικούς του υποστηρικτές.
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ!!!
«Κάποιοι απο τους υποστηρικτές του παραδέχονται πως ακόμα και αν ο Παπανδρέου νικήσει, το κόμμα χρειάζεται αλλαγή ηγεσίας. Σύμφωνα με τους ίδιους, δυστυχώς, οι πλέον κατάλληλοι υποψήφιοι δεν συμμετέχουν στη διαδικασία». Αλλά ακόμα και αφού κέρδισε τη μάχη της εσωτερικής διαδοχής στο ΠΑΣΟΚ ένα άλλο εμπιστευτικό τηλεγράφημα δείχνει πως κάποιοι «Πασόκοι» που δεν είχαν έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με τον Παπανδρέου στη μάχη της διαδοχής, παραμένουν επιφυλακτικοί για το εάν θα συνεχίσει να έχει την ηγεσία και αμφισβητούν κατά πόσο έχει το όραμα που θα φέρει το κόμμα στην εξουσία».
Σύμφωνα με το τηλεγράφημα 08ATHENS899 προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ η προσπάθεια «ισορροπίας» που απαιτεί η θέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, οδήγησε πολλές φορές τον Παπανδρέου -παρά τα προσωπικά του πιστεύω, όπως υπονοεί η πρεσβεία-σε πιο λαϊκιστική ρητορική και μεθόδους. «Ο Παπανδρέου απομακρύνεται από την παραδοσιακή δυτική στάση του και καταφεύγει όλο και περισσότερο σε πατριωτικά-λαϊκιστικά σχόλια που θυμίζουν τον πατέρα του», γράφει η πρεσβεία. «Σε μία προσπάθεια να προσελκύσει παραδοσιακούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και να θωρακίσει τη θέση του απέναντι σε κατηγορίες ότι ξεπoυλιέται στους Αμερικάνους έχει καταφύγει το τελευταίο διάστημα σε αχαρακτήριστα αντιαμερικανικά σχόλια», σημειώνει ο πρέσβης το 2008. Χαρακτηριστικές «τούμπες» Παπανδρέου προς άγραν ψήφων κατά τη διάρκεια των χρόνων που το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στην αντιπολίτευση θεωρούνται από τη Βασιλίσσης Σοφίας η αλλαγή στάσης στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά και οι δηλώσεις του Παπανδρέου το 2006 που υπονοούν ότι η Ελλάδα πρέπει να προσφύγει στο Αιγαίο σε άμεση επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια. Λίγες εβδομάδες μετά τη μετάβαση στο πρωθυπουργικό γραφείο, η κριτική για τον Παπανδρέου από τα τηλεγραφήματα μετριάζεται, αν και δεν εκλείπει για το υπόλοιπο ΠΑΣΟΚ. Στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 09ATHENS1549 ο πρέσβης μιλάει για τις «πρώτες πολύ θετικές συνατήσεις με τον πρωθυπουργό που εχει Αμερικανίδα μητέρα, που γεννήθκε και σπούδασε στις ΗΠΑ». Ο Αμερικανός πρέσβης συνεχίζει για τον Παπανδρέου σημειώνοντας ότι «στην προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διετέλεσε ΥΠΕΞ και έχει δημιουργήσει καλή φήμη στη διεθνή κοινότητα σαν ένας σκεπτόμενος και εποικοδομητικός συνομιλητής. Στο εσωτερικό θα πρέπει να προσέξει τη ρητορική του για να αποφύγει χαρακτηρισμούς όπως “αμερικανάκι”».
ΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ:Εμβληματική μορφή της νέας «ράτσας» πολιτικών
«Χωρίς καμία κυβερνητική ή διοικητική εμπειρία, έχει τοποθετηθεί στο πηδάλιο».
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν δόθηκε στην Τίνα Μπιρμπίλη εξαιτίας της ακαδημαϊκής της επάρκειας, σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας που φέρνει σήμερα στο φως η«Κ». Η κ. Μπιρμπίλη βρέθηκε στον υπουργικό θώκο «εξαιτίας της ικανότητάς της ως δεινή λογογράφος του Γιώργου Παπανδρέου». Η υπουργός Περιβάλλοντος χαρακτηρίζεται ακόμη από τους διπλωμάτες ως «η εμβληματική μορφή της νέας ράτσας πολιτικών» που θέλει να επιβάλει ο πρωθυπουργός στις τάξεις του ΠΑΣΟΚ. Oι ίδιοι διπλωμάτες δεν ξεχνούν να ενημερώσουν την Ουάσιγκτον πως η κ. Μπιρμπίλη «χωρίς καμία κυβερνητική ή διοικητική εμπειρία, έχει τοποθετηθεί στο πηδάλιο ενός υπουργείου που δεν έχει ακόμα καθαρή αποστολή» και ότι παρά την εμπιστοσύνη που της δείχνει ο πρωθυπουργός «δεν έχει αρκετή πολιτική εμπειρία και βάρος για να τρέξει ένα υπουργείο που αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις από μεγάλα συμφέροντα που εναντιώνονται στην “πράσινη προσέγγιση”». Ο πρέσβης Σπέκχαρντ κρατά ξεχωριστό χώρο στο τηλεγράφημά του της 27 Νοεμβρίου 2009 για τους χειρισμούς της υπουργού στο πρόγραμμα απόσυρσης, που είναι όπως σημειώνει ενδεικτικοί της «απειρίας» της.
ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ:«Εχασε αξιοπιστία και ειδικό βάρος»
Στην πρώτη εφ’ όλης της ύλης συνάντησή της με τον Αμερικανό πρέσβη Σπέκχαρντ τον Νοέμβριο του 2011, η νεοδιορισθείσα τότε υπουργός Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Λούκα Κατσέλη περιγράφεται σαν μια «έξυπνη γυναίκα, με εντυπωσιακά ακαδημαϊκά προσόντα, που φαίνεται να αντιλαμβάνεται ποιες διαρθρωτικές αλλαγές απαιτούνται για να πάρει εμπρός η οικονομία, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να τονωθεί η ανάπτυξη». Ο κ. Σπέκχαρντ συνεχίζει στα σχόλια που στέλνει μετά τη συνάντηση στην Ουάσιγκτον εκφράζοντας απορία για τον αν θα μπορέσει να ξεπεράσει «τις προηγούμενες δημόσιες εξαγγελίες της εναντίον των αποκρατικοποιήσεων», αλλά και την υπόθεση ότι θα ακολουθήσει φιλεργατική πολιτική σε μία οικονομία «που απαιτεί ελαστικότητα». Τα σχόλια του Αμερικανού διπλωμάτη, που δεν κρύβει τον θαυμασμό του, κλείνουν με μία δόση απογοήτευσης για την αδυναμία της κ. Κατσέλη να ελέγξει τις απεργίες στο λιμάνι του Πειραιά, που όπως σημειώνει θα της κοστίσουν σίγουρα σε «αξιοπιστία και ειδικό βάρος».
ΠΑΣΟΚ:«Ο Παπανδρέου διόρισε σε ίσους σχεδόν αριθμούς βετεράνους και πρωτοεμφανιζόμενους. Αυτές οι δύο ομάδες συνυπάρχουν άβολα στα ίδια υπουργεία».
Επτά μόλις εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της κυβέρνησης Παπανδρέου ο Αμερικανός πρέσβης Ντάνιελ Σπέκχαρντ στέλνει στην Ουάσιγκτον, το Βερολίνο, τη Μόσχα, το Βελιγράδι και το Ελσίνκι τη δική του πολιτική ανάλυση για τη νέα κυβέρνηση και τους υπουργούς της. Η αμερικανική πρεσβεία, εξηγεί ο Σπέκχαρντ, έχει ήδη αντιμετωπίσει προβλήματα με τις κρατικές υπηρεσίες, καθώς είναι εμφανής η καθυστέρηση και το κενό στη μετάβαση της εξουσίας. «Θα πάρει χρόνο μέχρι το κυβερνητικό σώμα να συνηθίσει τους νέους ρόλους και το κοινό να δει τα σημάδια αλλαγής που υποσχέθηκε ο Παπανδρέου. Εκτός από διοικητικά προβλήματα υπάρχουν και εντάσεις μεταξύ δύο στρατοπέδων στην κυβέρνηση που δεν έχουν ακόμη λύσει τις πολιτικές τους διαφορές: των παλιών “λιονταριών” του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, πολλοί από τους οποίους είναι παρακαταθήκη των κυβερνήσεων του πατέρα Παπανδρέου, και των νέων αξιωματούχων που υστερούν σε πολιτικές επαφές αλλά φαίνεται να απολαμβάνουν την εύνοια του πρωθυπουργού».
Ο πρέσβης παρατηρεί ότι τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, λίγες εβδομάδες έπειτα από μία μεγάλη εκλογική νίκη, απολαμβάνουν έναν «εύκολο περίπατο» καταγράφοντας ιστορίες κυβερνητικής αναντιστοιχίας μεταξύ υποσχέσεων και τελικών κυβερνητικών αποφάσεων. Σύμφωνα με τη Βασιλίσσης Σοφίας, το πρωθυπουργικό γραφείο είναι «πνιγμένο» με όλα αυτά και πρόσωπα όπως «ο καθηγητής Παμπούκης, που επιφορτίζεται με την επίλυση διαφορών μεταξύ υπουργείων καταλήγουν όλο και λιγότερο δημοφιλή στο υπουργικό συμβούλιο».
Ενα μεγάλο μέρος των δυσκολιών που διαπιστώνει ο Σπέκχαρντ αποδίδονται στη διαφθορά, αλλά και στο «ανακάτεμα» του παλιού με το νέο ΠΑΣΟΚ. «Ο Παπανδρέου διόρισε στην κυβέρνησή του σε ίσους σχεδόν αριθμούς βετεράνους και πρωτοεμφανιζόμενους. Αυτές οι δύο ομάδες», συνεχίζει ο πρέσβης, «συνυπάρχουν άβολα στα ίδια υπουργεία».
Στο υπουργείο Αμυνας υπάρχει ο παραδοσιακός αντίπαλος του Παπανδρέου Ευ. Βενιζέλος, με τον έμπιστο του Παπανδρέου, Μπεγλίτη. Ο νέος «έμπιστος» του Παπανδρέου, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, έχει «κλέψει την παράσταση από την άλλοτε κύρια οικονομική σύμβουλο του Παπανδρέου και βετεράνο υπουργό, Λούκα Κατσέλη. «Οι πιέσεις από το βαθύ ΠΑΣΟΚ - ιστορικά βασισμένο στον νεποτισμό και την εκλογική πελατεία έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις εξαγγελίες του Παπανδρέου για ανοιχτή διακυβέρνηση». Ο πρέσβης πιστεύει πως η ικανοποίηση όλων των πλευρών θα είναι μία «δύσκολη επίδειξη ισορροπίας» και σημειώνει ότι το πραγματικό ερώτημα είναι «αν οι μεταρρυθμίσεις που θέλει να κάνει ο Παπανδρέου στο εσωτερικό θα ξεπεράσουν τις αντιδράσεις των παραδοσιακών κέντρων εξουσίας - συμπεριλαμβανομένου και το ίδιου του του κόμματος».
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ:Ο «Βούδας» της ελληνικής πολιτικής σκηνής
Πρέπει να «είσαι διακριτικός» συμβούλευσε ο Κώστας Καραμανλής τον πρέσβη Ντάνιελ Σπέκχαρντ.
Την Παρασκευή 4 Ιανουαρίου του 2008, ο Ντάνιελ Σπέκχαρντ, ο Aμερικανός διπλωμάτης που είχε μόλις αναλάβει τα καθήκοντα του πρέσβη στη χώρα μας, περνούσε για πρώτη φορά την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου για να συναντήσει τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή. Βγαίνοντας, απέφυγε να κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους. Την επόμενη ημέρα στις 12:58 μ.μ., ένα τηλεγράφημα με τον βαθμό του εμπιστευτικού έφευγε από την αμερικανική πρεσβεία στη Βασιλίσσης Σοφίας και «ταξίδευε» στην Ουάσιγκτον, στην αμερικανική πρεσβεία της Πρίστινα, των Σκοπίων, αλλά και της Μόσχας. Ολοι οι παραλήπτες θα διάβαζαν για την πρώτη αυτή συνάντηση του Σπέκχαρντ με τον Κ. Καραμανλή «η οποία κράτησε τελικά διπλάσιο χρόνο από τον προγραμματισμένο... O τέως πρωθυπουργός ήταν άνετος, εκφράζοντας με κάθε ευκαιρία τον σεβασμό και την τρυφερότητά του για τις Ηνωμένες Πολιτείες», γράφει ο Αμερικάνος πρέσβης. «Η συζήτηση κύλησε χωρίς παύσεις και όταν το θέμα πέρασε στο Κόσοβο και το Μακεδονικό η συζήτηση άναψε. Καθόταν «στην άκρη της καρέκλας του» και επαιζε με το κομπολόι του. Στο τέλος της συζήτησης δεν παρέλειψε να δώσει και μια... φιλική συμβουλή στον Αμερικανό διπλωμάτη που μόλις είχε αναλάβει τα καθήκοντά του: «Πρέπει να είσαι διακριτικός», του είπε. «Να μην έχεις πολλά πάρε δώσε με πολιτικούς δημοσιογράφους και επιφανείς επιχειρηματίες, γιατί θα γίνεις στόχος βαλκανικού κουτσομπολιού».
Την ίδια συμβουλή φαίνεται να ακολουθεί και ο ίδιος, αφού οι Αμερικανοί τον χαρακτηρίζουν «Βούδα» της ελληνικής πολιτικής, γιατί -όπως σημειώνουν-κρατάει τα πάντα για τον εαυτό του και «σπάνια αποκαλύπτει τις σκέψεις του». Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, που δείχνουν να αισθάνονται πιο άνετα με τη Ν.Δ. στην εξουσία, τουλάχιστον μέχρι το 2009, διαβλέπουν τα πρώτα σύννεφα στη διακυβέρνηση Καραμανλή ήδη από το 2007.
Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπερνς, σε μία επίσκεψή του στην Ελλάδα λίγο πριν από το βέτο Καραμανλή στο Βουκουρέστι, σημειώνει ότι βλέπει ξεκάθαρα ότι ο «συνήθως χαλαρός» Καραμανλής αισθάνεται έντονη την πολιτική πίεση για το θέμα των Σκοπίων.
Αλλά και αργότερα, το 2008, τότε που μια σειρά από σκάνδαλα φαίνεται να ταρακουνούν τη διακυβέρνηση Καραμανλή, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα σημειώνει ότι ο τέως πρωθυπουργός «είχε αποδειχτεί καλός καπετάνιος σε φουρτούνες, αλλά να βλέπει τον μικρό χώρο που είχε να ελιχθεί περιορίζεται όλο και περισσότερο».
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ:Καμία συμφωνία με Μπακογιάννη
«Η επανεμφάνιση του φιλοαμερικανού Αντώνη Σαμαρά από την πολιτική ερημιά» γράφει ο πρέσβης των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2009 για τον σημερινό αρχηγό της Ν.Δ. και νεοδιορισθέντα τότε υπουργό Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά «είναι καθαρά σχεδιασμένη ως ένας τρόπος να επανεισαχθεί στην κυβέρνηση της Ν.Δ. προετοιμάζοντάς τον για μεγαλύτερα πράγματα στο μέλλον».
Στο ίδιο τηλεγράφημα, που φέρει τη διαβάθμιση «εμπιστευτικό», ο πρέσβης γράφει για τον Σαμαρά: «Θα του ταίριαζε περισσότερο κάποιο από τα οκονομικά υπουργεία ή το υπουργείο Εξωτερικών, στο οποίο κάποτε ήταν υπουργός, αλλά τώρα μάλλον δεν θα μπορούσε να δουλέψει με την Μπακογιάννη ή από κάτω της». Αλλωστε, συνεχίζει ο πρέσβης, «όταν έπεσε η κυβέρνηση του πατέρα της το 1993, ο Σαμαράς έφυγε από τη Νέα Δημοκρατία για να κάνει το δικό του μικρό κόμμα, δείχνοντας έτσι τη δυσαρέσκειά του στη μαλακή στάση του Μητσοτάκη στο θέμα της “Μακεδονίας”».
Οι Αμερικανοί, που γνωρίζουν πολύ καλά -ως φαίνεται-τα βιογραφικά στοιχεία του Σαμαρά, σημειώνουν στο τηλεγράφημα που περιγράφει τους δελφίνους της Ν.Δ. τον Σεπτέμβριο του 2009 ότι «ο Σαμαράς είναι υπεύθυνος για την ανάδειξη του θέματος της ονομασίας των Σκοπίων σε τρίτο πυλώνα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής». Η πρεσβεία επίσης θεωρεί σημαντικό να αναφέρει ότι είναι πολύ πιο συντηρητικός από τους αντιπάλους του και ιδιαίτερα από την Ντόρα Μπακογιάννη.
Ο πρέσβης σχολιάζει για τη διαδοχή στη Ν.Δ. ότι «ο Σαμαράς ελπίζει στη στήριξη της καραμανλικής «φυλής» και των συμμάχων της που θέλουν να βρουν ένα αντίπαλο για τη μητσοτακική «φυλή» που εκπροσωπείται από την Μπακογιάννη. Σίγουρα δεν υπάρχει κίνδυνος να έχει κάνει ο Σαμαράς κάποια συμφωνία με την Μπακογιάννη, οι δυο τους έχουν προσωπική έχθρα από παλιά, μετά τον ρόλο που διεδραμάτισε ο Αντώνης Σαμαράς στην πτώση της κυβέρνησης του πατέρα της».
ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ:
Τον Σεπτέμβριο του 2007, σε ενα «απόρρητο» τηλεγράφημα, η αμερικανική πρεσβεία αναλύει το σενάριο μιας εκλογικής νίκης της Ν.Δ. και κάνει διάφορες υποθέσεις για το ποιοι θα είναι οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης, σημειώνοντας πάντα σε τι θα ωφελήσει αυτό τις αμερικανικές θέσεις. Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, τότε στο υπουργείο Εξωτερικών, χαρακτηρίζεται το σαρανταενάχρονο ανερχόμενο αστέρι που μπορεί να μετακινηθεί στο Ανάπτυξης. Στο Αμύνης, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έχει αποδειχθεί «ψάρι έξω από το νερό», σύμφωνα με τους Αμερικανούς. Σε πολλά τηλεγραφήματα ο 58χρονος πολιτικός χαρακτηρίζεται κλασικός «κομματικός» και όχι τεχνοκράτης στρατιωτικός, όπως ο προκάτοχός του Σπηλιωτόπουλος, ενώ η πρεσβεία σημειώνει πως φέρει το παρατσούκλι «Ντοράκης» από τη μακρά πολιτική φιλία που τον συνδέει με την Ντόρα Μπακογιάννη. Ο Μεϊμαράκης που σε άλλο απόρρητο τηλεγράφημα χαρακτηρίζεται «διεθνής άνδρας-μυστήριο» προκαλεί την απορία του πρέσβη καθώς -όπως λέει-«ενώ κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων του ΝΑΤΟ προτιμά να ασχολείται με το “φόρτε” και την πραγματική του εμμονή: τις εκλογικές αναμετρήσεις». Γι' αυτό, συνεχίζει ο πρέσβης, έχει ο ίδιος ζητήσει πολλές φορές να αντικατασταθεί. Στο υφυπουργείο Αμυνας οι Αμερικανοί προέβλεπαν το 2007 την αποχώρηση και του υφυπουργού του Μεϊμαράκη, Βασίλη Μιχαλολιάκου. Η ίδια εκτίμηση για το νέο υπουργικό συμβούλιο το 2007 θέλει τον τότε υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Αλογοσκούφη να παραμένει στο υπουργείο του παρά την τάση του -όπως σημειώνει η πρεσβεία-να δουλεύει χωρίς να συνεργάζεται με την υπόλοιπη κυβέρνηση. Ο κ. Αλογοσκούφης χαρακτηρίζεται σε πολλά τηλεγραφήματα, μαζί με άλλη στελέχη της Ν.Δ. όπως η Φάνη Πάλλη - Πετραλιά, η Μαριέττα Γιαννάκου - Κουτσίκου και ο Θόδωρος Κασσίμης, παλιά και άριστη επαφή της πρεσβείας. Από την άλλη, ο υφυπουργός Εξωτερικών Π. Δούκας είναι σύμφωνα με πηγές του ίδιου του υπουργείου του που μιλούν στην πρεσβεία «φιλόδοξος πολιτικός» που φοβάται μην τον χαρακτηρίσουν οι Αμερικανοί «κακό παιδί». Αντίθετα, ο Γ. Βουλγαράκης θεωρείται λιγότερο αξιόπιστος σύμμαχος. Η στάση της πρεσβείας φαίνεται να αλλάζει απέναντί του μετά τους Ολυμπιακούς του 2004, καθώς «δεν κινήθηκε αποφασιστικά ενάντια στη νέα γενιά τρομοκρατών και αναρχικών», ενώ «επέτρεψε να διαδοθούν φήμες ότι η Αμερική βρίσκεται πίσω από την υπόθεση των υποκλοπων στην Ελλάδα». Ανάλογη στροφή 180 μοιρών δείχνει να κάνουν στην εκτίμησή τους οι Αμερικανοί και για την περίπτωση του Βύρωνα Πολύδωρα. Ο κ. Πολύδωρας που στην αρχή της θητείας του ενθουσίαζε την πρεσβεία, που σημειώνει ότι θα «φέρει χρώμα» στο υπουργικό συμβούλιο ως ο υπουργός που αγαπά τις πολεμικές τέχνες και οδηγεί Χάρλεϊ Ντάβιντσον, το 2007 αναφέρεται ως ο πιο ευθαρσής και αμφιλεγόμενος πολιτικός της κυβέρνησης που έχει γίνει πολιτικό βαρίδι και φαίνεται πως θα αντικατασταθεί. Οσον αφορά τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν έχει «το υπόβαθρο ή τα διοικητικά προσόντα» να τα βγάλει πέρα με τη γρίπη των πτηνών, ενώ ο Αρης Σπηλιωτόπουλος, μετά την έλευσή του στο υπουργείο Παιδείας, χαρακτηρίζεται σε επαφές της πρεσβείας με πολιτικούς και των δύο μεγάλων κομμάτων «ελαφρών βαρών πολιτικός» που επιλέχθηκε για το συγκεκριμένο πόστο γιατί -όπως εκτιμά η πρεσβεία-ο Καραμανλής «δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση».
Υπάρχουν ασύλληπτα ή και άγνωστα μέλη της 17 Νοέμβρη
«Ο Καραμανλής ζήτησε απο τον Σύρο να αναλάβει τη διοίκηση της Αντιτρομοκρατικής έχοντας την προσδοκία ότι θα εξασφαλίσει “πολιτική ειρήνη” στην ΕΛ.ΑΣ.»
Η συνέχιση της τρομοκρατίας απασχολεί έντονα τους Aμερικανούς, οι οποίοι εκφράζουν επίσης την ανησυχία τους για την αθώωση ή αποφυλάκιση κάποιων εκ των κατηγορούμενων για τη 17 Νοέμβρη. Με κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνουν ότι κάποια από τα μέλη της οργάνωσης, τα οποία μάλιστα είχαν εμπλακεί σε επιθέσεις εναντίον Αμερικανών, παραμένουν ασύλληπτα ή ακόμη και άγνωστα.
Η επίθεση με ρουκέτα στο κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας στις 12 Ιανουαρίου του 2007 ξαναφέρνει με μεγάλη ένταση το ζήτημα της τρομοκρατίας στην ατζέντα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Σε τηλεγράφημά του ο πρέσβης Τσαρλς Ρις εκφράζει τον έντονο εκνευρισμό του για τις διαρροές στον Τύπο που, όπως λέει, «σχεδόν αποκάλυψαν την ταυτότητα ενός εκ των δραστών». Οπως αναφέρει, οι έρευνες στρέφονται σε «έναν γνωστό Ελληνα αναρχικό με προϊστορία που θεωρείται ο κατεξοχήν ύποπτος. Το γεγονός ότι «φωτογραφήθηκε» σε δημοσιεύματα δυσκόλεψε τις έρευνες. Οι αρχές έχουν έλθει σε επαφή με μάρτυρες και «αναζητούν την προέλευση του RPG που χρησιμοποιήθηκε στην επίθεση. «Η αστυνομία πιστεύει ότι προήλθε από τη λεηλασία αλβανικών στρατοπέδων το 1997. Η ΕΛ.ΑΣ. έχει επίσης μεγάλες προσδοκίες (ίσως αδικαιολόγητες) για την επεξεργασία που κάνει το FBI στο βίντεο που πήραμε από τις κάμερες ασφαλείας της πρεσβείας». Η έκθεση κατηγορεί αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. που είχαν σχέση με το ΠΑΣΟΚ, και ειδικά τον πρώην αρχηγό της Αντιτρομοκρατικής Στέλιο Σύρο που ήταν τότε υπαρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., για διαρροές στον Τύπο. «Ο Καραμανλής ζήτησε από τον Σύρο να αναλάβει πάλι ουσιαστικά τη διοίκηση της Αντιτρομοκρατικής έχοντας ίσως τη ρεαλιστική προσδοκία οτι έτσι θα εξασφαλίσει «πολιτική ειρήνη» στην ΕΛ.ΑΣ.». Ο Ρις επικοινώνησε με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Παπανδρέου για να του περάσει το μήνυμα πως οι διαρροές έπρεπε να σταματήσουν, ενώ το ίδιο έκαναν άλλα στελέχη της πρεσβείας επικοινωνώντας με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.
Ενα χρόνο αργότερα οι Αμερικανοί φαίνονται να απασχολούνται ακόμα έντονα με το θέμα της επίθεσης στην πρεσβέια και προσπαθούν να πιέσουν το υπουργείο Δημόσιας Τάξης να εξιχνιάσει την υπόθεση. Γι’ αυτό στις 18 Ιανουαρίου 2008 ο Αμερικανός πρεσβευτής Ντάνιελ Σπέκχαρντ συνοδευόμενος από τον υπεύθυνο για θέματα ασφαλείας συναντά τον υπουργό Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλο και τον αναπληρωτή του Παναγιώτη Χηνοφώτη στο υπουργείο της οδού Κατεχάκη. Ο Σπέκχαρντ επισήμανε πως οι αμερικανικές υπηρεσίες ανησυχούσαν πολύ γιατί δεν υπάρχει καμία εξέλιξη στην επίθεση με ρουκέτα που είχε δεχτεί η αμερικανική πρεσβεία. Σύμφωνα με το εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS81 ο κ. Παυλόπουλος δήλωσε πως «η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει περισσότερα, αναφέρθηκε στη συνεργασία της ΕΛ.ΑΣ. με την πρεσβεία και προσφέρθηκε να υπάρξει μια ενημέρωση του πρέσβη από τον εισαγγελέα της Αντιτρομοκρατικής».
Ενδιαφέρον έχει πως στο ίδιο τηλεγράφημα ο κ. Παυλόπουλος ισχυρίζεται ότι άλλαξε τακτική στην αντιμετώπιση των αναρχικών και πως σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Β. Πολύδωρα, «εργαζόμαστε με την ΕΛ.ΑΣ. αθόρυβα γιατί η δημόσια αντιπαράθεση με τους αναρχικούς τους εξασφάλιζε δημοσιότητα και νομιμοποίηση».
ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 2008:Ελλειψη αποφασιστικότητας
«Τα περισσότερα ΜΜΕ είχαν ρεπορτάζ που στόχευαν μάλλον να ανάψουν φωτιές παρά να ηρεμήσουν τα πνεύματα»
Απόρρητη έκθεση της πρεσβείας στις 18 Δεκεμβρίου 2008 αναφέρει πως «η όλη αντιμετώπιση της κρίσης χαρακτηρίσθηκε από την απουσία του πρωθυπουργού Καραμανλή ενώ οι περισσότερες ανακοινώσεις έγιναν από τον Παυλόπουλο». Ενώ κάτω από τον υπότιτλο «τι έκανε η κυβέρνηση για τα γεγονότα;» το τηλεγράφημα συνεχίζει ότι « η κυβέρνηση φαίνεται ότι έδωσε εντολή στην ΕΛ.ΑΣ. να αντιδράσει μόνο με αμυντικό τρόπο. Πιστεύουμε οτι ο Καραμανλής ήθελε να αποφύγει άλλους θανάτους ή να δώσει λαβή για καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων κλπ. Πολλοί Ελληνες πιστεύουν ότι χειρίσθηκε πολύ άσχημα την κρίση, είτε γιατί δεν ήταν αρκετά αποφασιστικός στην αντιμετώπιση της βίας είτε γιατί άφησε τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες να επιδεινωθούν... Οι περισσότεροι Ελληνες, ακόμη και οι υποστηρικτές του, πιστεύουν ότι σύντομα θα αναγκασθεί να πάει σε εκλογές, αν και ο ίδιος δεν το θέλει καθόλου. Αναμένουμε ότι η αντιπολίτευση θα πιέζει πολύ για να ρίξει την κυβέρνηση και ότι ο πρωθυπουργός θα πάρει μέτρα για να επιδείξει ηγετική ισχύ, συμπεριλαμβανομένων και αλλαγών στο υπουργικό συμβούλιο».
«Η βία των αναρχικών κορυφώθηκε και κατόπιν προσετέθησαν φοιτητές, μαθητές γυμνασίου, ακόμη και του δημοτικού, άλλοι λόγω πραγματικών παραπόνων και άλλοι επειδή έγινε της μόδας...», λένε τα τηλεγραφήματα.
Σε ειδικό κεφάλαιο το τηλεγράφημα κάνει μία εκτίμηση ποια αμερικανικά συμφέροντα αλλά και με ποιο τρόπο θα επηρεαστούν από αυτά τα γεγονότα και από την αποδυναμωμένη κυβέρνηση Καραμανλή. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι: «Η κυβέρνηση θα γίνει ακόμη πιο εσωστρεφής από ό,τι συνήθως. Η Ελλάδα θα είναι απρόθυμη ή και όχι σε θέση να λάβει δραστικές αποφάσεις για θέματα όπως το όνομα της “Μακεδονίας”, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή την άσκηση πίεσης στους Ελληνοκύπριους για διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό». Αναφερόμενη στα αίτια των επεισοδίων η πρεσβεία υπογραμμίζει ότι «οι αναρχικοί, με έδρα το Πολυτεχνείο, έχουν κλιμακώσει τη βία που χρησιμοποιούν τα τελευτάα χρόνια. Πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι προσπαθούσαν επίμονα και συστηματικά να προκαλέσουν την αστυνομία και μια δυσανάλογη αντίδραση που θα οδηγούσε εξέγερση. Οι αναρχικοί πήραν αυτό που ήθελαν με τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου και χρησιμοποίησαν blogs και SMS για να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις τους. Η βία των αναρχικών κορυφώθηκε και κατόπιν προσετέθησαν φοιτητές, μαθητές γυμνασίου , ακόμη και του δημοτικού, άλλοι λόγω πραγματικών παραπόνων και άλλοι επειδή έγινε της μόδας... Η εξέγερση ενισχύθηκε από τον οπορτουνισμό των αριστερών κομμάτων, τα οποία σε αντίθεση με τα ομόλογα κόμματα στην Ευρώπη δεν έχουν εξελιχθεί μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, την ευρωπαϊκή ενοποίηση και την παγκοσμιοποίηση». Ειδικό κεφάλαιο στο τηλεγράφημα έχει και ο «ανεύθυνος» ελληνικός Τύπος, όπως χαρακτηρίζεται, για τη στάση που τήρησε κατά τη διάρκεια των γεγονότων. Πιο συγκεκριμένα «τα περισσότερα ΜΜΕ είχαν ρεπορτάζ που στόχευαν μάλλον να ανάψουν φωτιές παρά να ηρεμήσουν τα πνεύματα». Η έκθεση της πρεσβείας καταλήγει με την επισήμανση για δεύτερη φορά πως το πλέον χαρκτηριστικό στοιχείο ήταν η απουσία του πρωθυπουργού Καραμανλή, εκτός από δύο τηλεοπτικές του εμφανίσεις. Οσον αφορά την αστυνομία, εκτίμηση των Αμερικανών ήταν πως οι οδηγίες της ήταν να προστατεύσει με κάθε τρόπο κυβερνητικά κτίρια, όπως η Βουλή ή το υπουργείο Εξωτερικών, αλλά όχι καταστήματα και άλλους στόχους. Τα επεισόδια χαρακτηρίζονται «τελικό θανατηφόρο χτύπημα στην κυβέρνηση». Τέλος η πρεσβεία καταλήγει στην ανάγκη «να παρακολουθήσουμε επιθετικά την αυξανόμενη τρομοκρατική απειλή... Πρέπει να είμαστε πιο δυναμικοί στην προστασία των δικών μας στόχων και να ενθαρρύνουμε την κυβέρνηση να αντιδράσει με στιβαρότητα εν όψει μάλιστα της αποδιοργάνωσης του χαμηλού ηθικού των υπηρεσιών ασφαλείας».
Στις 28 Απριλίου 2009 η πρεσβεία περιγράφει την προσπάθεια της κυβέρνησης να ανασυντάξει την αντιτρομοκρατική υπηρεσία, ενώ αναφέρεται στον ρόλο του νέου γ.γ. του υπουργείου Δημόσιας Τάξης πρέσβη Κωνσταντίνου Μπίτσιου, για τον οποίο αναφέρει ότι έχει εξαιρετικές διασυνδέσεις στην κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά και τη διεθνή κοινότητα. Στο σχετικό τηλεγράφημα επισημαίνεται η έλευση αξιωματούχων της Σκότλαντ Γιαρντ, οι οποίοι συνέταξαν έκθεση για την κατάσταση της ελληνικής αστυνομίας που έδωσαν ξεχωριστά στους Αμερικανούς και τον Μπίτσιο. Κατά τους Βρετανούς η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει μια «συνολική αντιτρομοκρατική πολιτική, αλλά και «η νομοθεσία θέτει πολλούς περιορισμούς στις έρευνες, πολύ περισσότερους απ’ ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες». Σαν παράδειγμα αναφέρεται η λειτουργία τριών διαφορετικών υπηρεσιών της ΕΛ.ΑΣ. που ασχολούνται η κάθε μία με μία πτυχή της τρομοκρατίας «χωρίς όμως να συνεργάζονται ή να μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ τους».
Λάβαρα της 17Ν σε άλλες ομάδες
Στις 25 Φεβρουαρίου 2008 η ειδική επιτροπή εκτίμησης κινδύνου της αμερικανικής πρεσβείας ζητούσε τη συλλογή στοιχείων για να διαπιστωθεί κατά πόσον ο «Επαναστατικός Αγώνας» διατηρεί σχέσεις με διεθνείς οργανώσεις, ομάδες οργανωμένου εγκλήματος (διεθνείς ή ελληνικές) , τη «Χαμάς», τη «Χεζμπολά» ή την «17 Νοέμβρη». Η επιτροπή ανέφερε ότι μερικά ονόματα ήταν ήδη γνωστά στις ελληνικές αρχές και συμπεριλάμβαναν άτομα που είχαν κάποια σχέση με τη 17 Ν ή τον ΕΛΑ. Με απόρρητο τηλεγράφημα στις 9 Μαΐου 2008 επιβεβαιώνεται η ίδια εκτίμηση και αναφέρει ότι «παρότι δεν υπάρχουν στοιχεία από έρευνες που να συνδέουν τη 17 Ν με πρόσφατες επιθέσεις, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν προσωπικοί, ιδεολογικοί και οργανωτικοί δεσμοί της με άλλες ομάδες, όπως ο «Επαναστατικός Αγώνας», η νεοεμφανισθείσα «Λαϊκή Θέληση». Στη συνέχεια, με νεότερο τηλεγράφημα στις 26 Αυγούστου 2008 η πρεσβεία επιμένει ότι η 17 Ν πρέπει να παραμείνει στη λίστα των διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων που διατηρεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ως επιχειρήματα αναφέρει το γεγονός ότι φυλακισμένα αλλά και μη συλληφθέντα μέλη της είναι πιθανό να συνεργαστούν ή να συγχωνευθούν με άλλες ομάδες. Επίσης τα μέλη της 17 Ν που βρίσκονται στη φυλακή αλλά και τα εκτός, συνεχίζουν να διατηρούν πολύ αυστηρούς παραδοσιακούς κανόνες συνωμοτικότητος. Ως πρόσθετα στοιχεία αναφέρονται το 45άρι περίστροφο που είχε χρησιμοποιήσει ο Δημήτρης Κουφοντίνας και το οποίο δεν βρέθηκε ποτέ, η ιστορική γραφομηχανή που επίσης δεν ανακαλύφθηκε, η σφραγίδα της οργάνωσης κ.α. στοιχεία. Σύμφωνα με την πρεσβεία «αυτό σημαίνει είτε ότι η 17 Νοέμβρη σχεδιάζει τη συνέχιση της δράσης της είτε ότι σκοπεύει να δώσει αυτά τα “λάβαρα” σε άλλες ομάδες προκειμένου να σηματοδοτήσει τη συνέχισή της».
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΗ:Συνεργασία διακινητών - τρομοκρατών
Το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και η διασύνδεσή της με κυκλώματα διεθνούς τρομοκρατίας είναι από τα θέματα που φαίνεται να απασχολούν πολύ έντονα τους αξιωματούχους της πρεσβείας. Από το 2006 οι Αμερικανοί έχουν πληροφορίες ακόμα και από τον ίδιο τον πρέσβη του Πακιστάν στην Ελλάδα για διασυνδέσεις διακινητών λαθρομεταναστών που ενεργούν στην Ελλάδα με τρομοκρατικές ομάδες στο Πακιστάν. Στη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρέσβη Ράις ο Πακιστανός πρέσβης αναφέρει «ότι τα χρήματα από το λαθρεμπόριο των Πακιστανών λαθρομεταναστών στην Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτήσουν εξτρεμιστικές, ακόμα και τρομοκρατικές ομάδες στο Πακιστάν». Ο πρέσβης επισημαίνει ότι «έχει δώσει τα ονόματα αυτών των διακινητών στις ελληνικές αρχές, αλλά δεν έχει καμία απάντηση από το ΥΠΕΞ ή από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης». Ο Πακιστανός πρέσβης φτάνει ακόμα και να μιλήσει για ανάμειξη ελληνικών σωμάτων ασφαλείας στο κύκλωμα αυτό.
Ο Aμερικανός πρέσβης «υπογράμμισε τον πραγματικό κίνδυνο της εισόδου στην Ελλάδα ισλαμιστών η άλλων εξτρεμιστών, οι οποίοι πιθανώς να κρύβονται ανάμεσα σε χιλιάδες Ιρακινούς, Πακιστανούς κ.α. παράνομους μετανάστες»
Αλλά και στην πρώτη συνάντηση που είχε ο Αμερικανός πρεσβευτής Σπέκχαρντ με τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Προκόπη Παυλόπουλο, ο φόβος της πρεσβείας για σχέση παράνομων μεταναστών με τη διεθνή τρομοκρατία επαναφέρεται. Οπως αναφέρει στο τηλεγράφημά του στο Στέιτ Ντιπάρντμεντ ο Αμερικανός πρέσβης «υπόγράμμισε τον πραγματικό κίνδυνο της εισόδου στην Ελλάδα ισλαμιστών ή άλλων εξτρεμιστών, οι οποίοι πιθανώς να κρύβονται ανάμεσα σε χιλιάδες Ιρακινούς, Πακιστανούς κ.α. παράνομους μετανάστες». Εξέφρασε δε την επιθυμία να βοηθήσει την Ελλάδα να αποκτήσει εξοπλισμό για την καταγραφή των βιομετρικών στοιχείων των λαθρομεταναστών ώστε να είναι πιο εύκολος ο εντοπισμός τυχόν υπόπτων για τρομοκρατία». Σε έκπληξή του όμως «ο Παυλόπουλος δεν έδειξε να ενδιαφέρεται και δήλωσε ότι δεν πολυπιστεύει στη χρησιμότητα αυτού του τύπου εξοπλισμού». Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης συνέχισε ρίχνοντας την ευθύνη στην Τουρκία «που όχι απλώς δεν κάνει τίποτα για να σταματήσει τη λαθρομετανάστευση, αλλά σε μερικές περιπτώσεις τη διευκολύνει». Ο Αμερικανός υποστήριξε ότι το ΡΚΚ, που είχε εξελιχθεί στο KGK (οργάνωση Κούρδων) συνιστά επίσης μια σοβαρή απειλή. Ο τότε υπουργός Εσωτερικών τον διαβεβαίωσε πως η ΕΥΠ συνεργάζεται στενά στο θέμα αυτό με την τουρκική μυστική υπηρεσία. Δήλωσε μάλιστα ότι «ενας ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών υπηρετεί στην Αθήνα και διατηρεί μια στενή σχέση με τον αρχηγό της ΕΥΠ Ιωάννη Κοραντή. Για να αποδείξει ο κ. Παυλόπουλος στον πρέσβη ότι έχει συγκεκριμένα παραδείγματα «ανέφερε τη σύλληψη και απέλαση στην Τουρκία δυο μελών του KGK που είχαν αναμειχθεί σε τρομοκρατική επίθεση εναντίον τουρκικού θερέτρου».
Μια επιβεβαίωση των φόβων που έχει εκφράσει η αμερικανική πρεσβεία για την έξαρση της διεθνούς τρομοκρατίας μέσα από τους δρόμους της παράνομης μετανάστευσης είναι η χαρακτηριστική περίπτωση του Ιρακινού Αμπού Σατζάντ. Ο Σατζάντ που καταζητείτο από την Ιρακινή Ιντερπόλ για τρομοκρατικές δραστηριότητες, απαγωγές και δολοφονίες έφτασε στη χώρα μας όπως χιλιάδες λαθρομετανάστες. Στο τηλεγράφημα της 30ης Ιουλίου 2009 αναφέρεται συγκεκριμένα πως ο Σατζάντ συνελήφθη δύο φορές σε ελληνικό έδαφος, μία στο Διδυμότειχο που μόλις είχε περάσει τα ελληνικά σύνορα, και μία στην Αθήνα. Οι αρχές αφού επιβεβαίωσαν την αληθινή του ταυτότητα και βρήκαν το ένταλμα της ΙΝΤΕΡΠΟΛ ειδοποίησαν τις ιρακινές αρχές και ύστερα από στενή συνεργασία μαζί τους αλλά και με Αμερικανούς αξιωματικούς τον έστειλαν αεροπορικά στις 21 Ιουλίου στο Ιρμπίλ του Ιράκ οπου και συνελήφθη αμέσως μετά την άφιξή του.
Στο τηλεγράφημα, αφού αναφέρεται ότι «οι ελληνικες αρχές αξίζουν συγχαρητήρια για την επιχείρηση αυτή, αναφέρεται ότι η Ελλάδα και το περιστατικό αυτό είναι και «ένα παγκόσμιο παράδειγμα του κινδύνου που δημιουργούν οι δρόμοι της παράνομης μετανάστευσης».
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2009:Συνάντηση Σπέκχαρντ με Χρυσοχοΐδη
Αμερικανός αξιωματούχος συνοδευόμενος από τον πρέσβη Σπέκχαρντ, συναντήθηκε με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, στις 4 Νοεμβρίου 2009, ένα μήνα αφού είχε αναλάβει τα καινούργια του καθήκοντα. Ο κ. Σπέκχαρντ ρώτησε για ποιον λόγο απομακρύνθηκε ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. Τσιατούρας και ο υπουργός του απάντησε ότι «έπειτα από απουσία έξι ετών από το υπουργείο είχε ανακαλύψει μια τρομακτική κατάσταση τώρα που είχε επιστρέψει, καθώς η ΕΛ.ΑΣ., η Πυροσβεστική κλπ. είχαν καταρρεύσει. Υποστήριξε ότι η νέα κυβέρνηση θα ξαναφτιάξει την ασφάλεια της χώρας». Σε σχέση με τη διεθνή τρομοκρατία ο κ. Χρυσοχοΐδης δήλωσε ότι «υποψιάζεται πως η Ελλάδα έχει γίνει βάση υποστήριξης αλλά χωρίς να υπάρχουν σοβαρά δίκτυα τρομοκρατών εν λειτουργία... Εξήγησε ότι υπάρχουν κάποια στοιχεία για ενδεχόμενες διασυνδέσεις του Ιράν, της Χαμάς και της Χεζμπολά με τρομοκρατικές ομάδες και ανέφερε ειδικότερα την ανάμειξη κάποιων υπαλλήλων της ιρανικής πρεσβείας, αλλά όχι του ίδιου του πρέσβη, όπως διευκρίνισε. Αναφέρθηκε επίσης σε ενδείξεις για δεσμούς του Ιράν με τον Επαναστατικό Αγώνα.
Σε άλλο σημείο της συνομιλίας ο κ. Χρυσοχοΐδης χαρακτήρισε πολύ πιο επικίνδυνους τους νέους τρομοκράτες. Για να υπογραμμίσει τη σοβαρότητα της δράσης τους ανέφερε ότι «ένας συλληφθείς για υπόθεση τρομοκρατίας είχε εργασθεί σε ξενοδοχείο δίπλα στην πρεσβεία για να μπορεί να την παρακολουθεί». Κλείνοντας τη συνομιλία ο κ. Χρυσοχοΐδης τόνισε ότι το μήνυμα της «μηδενικής ανοχής» έναντι της τρομοκρατίας δεν προέρχεται μόνο από τον ίδιο και τον Παπανδρέου, αλλά «απ’ όλη την κοινωνία».
ΣΚΟΠΙΑΝΟ:Η πορεία προς το βέτο
«Σε αντίθεση με την Μπακογιάννη, ο Μολυβιάτης δεν είναι ανταγωνιστής αλλά έμπιστός του. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι οι απόψεις του απηχούν αυτές του Καραμανλή».
To ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων εμφανίζεται συστηματικά στα αμερικανικά τηλεγραφήματα, με αποκορύφωμα την περίοδο πριν από το ελληνικό βέτο στην ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Στις 8 Αυγούστου 2007 η πρεσβεία συντάσσει έκθεση για τη στάση που θα κρατήσει η ελληνική κυβέρνηση έναντι της προσπάθειας των Σκοπίων να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ. «Επειδή αναμένεται να διεξαχθούν εκλογές τον Σεπτέμβριο, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και άλλοι πολιτικοί σηκώνουν τον πήχυ για την είσοδο της “Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ».
Η Αθήνα απομακρύνεται από την ενδιάμεση συμφωνία του 1995 και βλέπει τη σχετική απόφαση που θα ληφθεί το 2008 για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ σαν έναν ισχυρό μοχλό πίεσης για να αναγκάσει τα Σκόπια να συμβιβαστούν στο ζήτημα της ονομασίας. Αξιωματούχοι τονίζουν στα τηλεγραφήματά τους ότι ακόμη και αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει να δεχθεί την ένταξη των Σκοπίων ως FYROM, δεν είναι βέβαιο ότι θα την ψηφίσει η ελληνική Βουλή. Επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και εκπροσώπους των Σκοπίων στην Αθήνα δείχνουν οτι και οι δύο πλευρές θα ήθελαν οι ΗΠΑ να λειτουργήσουν ως «από μηχανής Θεός» και να λύσουν το πρόβλημα γι’ αυτούς. Ο στόχος μας, γράφουν οι Αμερικανοί, να αποτρέψουμε μια προεκλογική ρητορική που θα εγκλωβίσει την Ελλάδα σε ένα βέτο και να στρώσουμε τον δρόμο για ένα παραγωγικό κύκλο διαπραγματεύσεων υπό τον μεσολαβητή του ΟΗΕ Νίμιτς μέχρι την απόφαση για την ένταξη στο ΝΑΤΟ».
Κατά την αμερικανική πρεσβεία ο πιθανότερος χρόνος για τη διεξαγωγή εκλογών ήταν ο Σεπτέμβριος και αυτό θα ήταν προτιμότερο για να μην πέσουν οι εκλογές κοντά στη διαπραγμάτευση για την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Η έκθεση αναφέρεται στην τραυματική εμπειρία της κυβέρνησης Μητσοτάκη με το ζήτημα των Σκοπίων, καθώς και στη σημαντική εκλογική επιρροή του ΛΑΟΣ στη Βόρεια Ελλάδα. Η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη «έχει πάντως πιέσει τις ΗΠΑ και τον υφυπουργό Νικ Μπερνς για να παράσχουν βοήθεια στην οριστική και συνολική επίλυση του προβλήματος της ονομασίας. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι η Ελλάδα είχε μετακινηθεί κατά 80% προς μια λύση και τώρα απομένει στα Σκόπια να καλύψουν το υπόλοιπο 20%».
Η πρεσβεία αναρωτιέται «αν ο Καραμανλής μπλοφάρει» και σε κάποιο άλλο τηλεγράφημα απαντά πως «ο Καραμανλής δεν έχει τρέξει όλα τα σενάρια. Η κλιμακούμενη δημόσια ρητορεία του, όπως και το πάθος σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, δείχνει ότι αν και δεν έχει πάρει τις αποφάσεις του η τακτική του δεν θα αφήσει περιθώρια υποχώρησης. «Η υστεροφημία των Καραμανλήδων βρίσκεται στους ώμους του, δεν μπορεί να υποχωρήσει χωρίς να ρισκάρει την επανεκλογή του. Τόσο ο ίδιος όσο και η Μπακογιάννη μας έχουν πει ιδιωτικώς ότι η υστεροφημία τους θα εξαρτηθεί από το αν θα αποτρέψουν μια ελληνική ήττα σε αυτό το ζήτημα. Αν έχει να επιλέξει ανάμεσα στο δικό του μέλλον και αυτό της Ν.Δ. από τη μια και την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ από την άλλη, ο Καραμανλής θα προστατεύσει τον εαυτό του».
Στις 20 Αυγούστου 2007 ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης συναντήθηκε με τον επιτετραμμένο της πρεσβείας Κάντριμαν. O Αμερικανός διπλωμάτης σημειώνει οτι ο Μολυβιάτης «είναι πιο κοντά στον Καραμανλή απ’ ό,τι η υπουργός Εξωτερικών Μπακογιάννη. Ο Μολυβιάτης από την πλευρά του εξήγησε ότι «ο Καραμανλής γνωρίζει καλά το διπλωματικό κόστος από ένα βέτο στην ένταξη των Σκοπίων, αλλά ίσως να είναι αυτό που χρειάζεται για να ακολουθήσουν μια πιο ρεαλιστική γραμμή τα Σκόπια. Παραδέχθηκε πως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει μια σαφή γραμμή για το πώς θα φτάσει στη λύση, αλλά θέλει πρώτα να ξέρει ούτως ή άλλως αν η Ουάσιγκτον θέλει να προσπαθήσει τώρα να λύσει το ζήτημα της ονομασίας». Ο Κάντριμαν σημειώνει ότι «σε αντίθεση με την Μπακογιάννη, ο Μολυβιάτης δεν είναι ανταγωνιστής αλλά έμπιστός του και γι’ αυτό πιστεύουμε ότι οι απόψεις του απηχούν αυτές του Καραμανλή».
Ο βετεράνος Ελληνας διπλωμάτης εξήγησε άλλωστε στον συνομιλητή του ότι οι Ελληνες δεν ανέχονται αυτήν τη συμπεριφορά από μια μικρή χώρα σαν τα Σκόπια.
«Καταλαβαίνουμε να μας ...φέρεται έτσι μια χώρα σαν την Τουρκία, αλλά όχι και από ένα νεοδημιουργηθέν κράτος όπως τα Σκόπια» τόνισε. Πρόσθεσε όμως ότι «η απόφαση της Ουάσιγκτον να τα αναγνωρίσει ως “Δημοκρατία της Μακεδονίας” ώθησε την κυβέρνησή τους να γίνει πιο αδιάλλακτη πιστεύοντας ότι έχει τη στήριξη της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο. Αν αυτή η πεποίθηση δεν αλλάξει στα Σκόπια, δεν θα έχουν κανένα κίνητρο να συμβιβασθούν».
Οι αιρετικές απόψεις του Πάγκαλου για το Σκοπιανό
Ο Πάγκαλος υποστήριξε «ότι οι Μακεδόνες πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποια ονομασία θέλουν».
Η πρεσβεία διαβλέποντας το αδιέξοδο και το ελληνικό βέτο πρότεινε ένα «πακέτο» μέτρων εμπιστοσύνης που θα συμπεριλάμβανε μια κοινή δήλωση Αθηνών - Σκοπίων με την οποία θα εξέφραζαν τη στήριξή τους στην ενδιάμεση συμφωνία με έμφαση στην πρόθεση των Σκοπίων να μην αμφισβητήσει τα σύνορα και να μη διεκδικήσει περιοχές έξω απ’ αυτά. Επίσης τη δέσμευση των Σκοπίων να μην επιχειρήσουν να αλλάξουν την ονομασία FYROM χωρίς τη συγκατάθεση της Ελλάδος πριν λυθεί το ζήτημα της ονομασίας. Εναλλακτικά προτεινόταν η δέσμευση αυτή να αναληφθεί από τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Προκειμένου να προχωρήσει μια τέτοια λύση η πρεσβεία πρότεινε την ανάληψη διμερών δεσμεύσεων για την εγγύηση της συμφωνίας και από τις ΗΠΑ. Σε διαφορετική περίπτωση «είναι βέβαιο ότι το τρένο θα εκτροχιασθεί» προέβλεπε το σχετικό απόρρητο τηλεγράφημα.
O ίδιος ο Καραμανλής ξεκαθάρισε τη στάση του στις 5 Ιανουαρίου 2008 όταν συνάντησε για πρώτη φορά τον Σπέκχαρντ, μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του. «Ο Καραμανλής τόνισε ότι εκείνος έχει κάνει αυτό που έπρεπε, τα Σκόπια όμως παραμένουν αδιάλλακτα. Μια αμοιβαία αποδεκτή πρόταση που θα συμπεριλαμβάνει το Νέα, Ανω, Βόρεια ή ό,τι άλλο Μακεδονία για χρήση στα διεθνή φόρα και μια άλλη (συνταγματική) ονομασία για εσωτερική χρήση. Πρέπει να βρεθεί πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι ή αλλιώς η Ελλάδα θα βάλει βέτο...». Καθώς το βέτο έμοιαζε όλο και πιο πιθανό, ένα απόρρητο τηλεγράφημα στις 22 Ιανουαρίου 2008 είχε τον τίτλο «Οι Ελληνες μπορεί να πεισθούν αθόρυβα να κατέβουν από το δένδρο στο οποίο ανέβηκαν, αλλά δεν μπορεί να γίνει αυτο με απειλές ή διαταγές. Και πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε ακόμη στρατηγικά συμφέροντα στην Ελλάδα». Ο Σπέκχαρντ αναφέρει τη βάση της Σούδας ως «το κομβικό σημείο για την υποστήριξη επιχειρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο» και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης για τη μεταφορά αγαθών στο Κόσοβο και τα Βαλκάνια.
Δύο εβδομάδες αργότερα, ο Αμερικανός πρέσβης Σπέκχαρντ συναντήθηκε με τον Θεόδωρο Πάγκαλο και στις 15 Φεβρουαρίου έστειλε ένα τηλεγράφημα στο οποίο έγραφε ότι «ο πρώην υπουργός Εξωτερικών ήταν γνωστός για τη “σκληρή γλώσσα” του και τη μη διπλωματική προσέγγισή του. Πιστεύει ότι η υπόθεση της ονομασίας είναι γελοία και μια καταστροφή εξαρχής. Τώρα που η Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει δημιουργηθεί, υποστήριξε ο Πάγκαλος, οι Μακεδόνες πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποια ονομασία θέλουν. Οσο για τις ελληνικές ανησυχίες για επεκτατισμό της Μακεδονίας είναι και αυτές γελοίες και προέρχονται απο τις ελληνικές αναμνήσεις από τον Εμφύλιο πόλεμο. Οσο για το αδιέξοδο που έχει σημεωθεί ο Πάγκαλος τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να ανησυχούν πως θα το χρεωθούν. Χαρακτήρισε λογική τη λύση Νίμιτς και σημείωσε ότι είχε πει στην Μπακογιάννη ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θα εκμεταλλευθεί το ζήτημα. Το ΠΑΣΟΚ θα κάνει κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς, αλλά δεν θα εκμεταλλευθεί το θέμα σε βάρος της Ελλάδος».
Επιχειρώντας να εξηγήσει γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει στις δημοσκοπήσεις παρά τις συνθήκες στη χώρα, ο Πάγκαλος δήλωσε πως «το ΠΑΣΟΚ υποφέρει από φτωχή ηγεσία και κακές αποφάσεις της ηγεσίας. Ο Παπανδρέου είναι έντιμος και ευθύς, αλλά κακός στην επικοινωνία και όχι ηγέτης». Ο Σπέκχαρντ σημείωνε συμπερασματικά ότι λίγοι Ελληνες θα συμφωνούσαν με τον Πάγκαλο στο θέμα των Σκοπίων και πως, ακόμη και ο ίδιος, δεν θα εξέφραζε ποτέ τις απόψεις αυτές δημοσίως.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2008:Η Μπακογιάννη ζητεί τη συνδρομή των ΗΠΑ
Η Ντ. Μπακογιάννη δήλωσε «ότι προσπαθεί να μην πεισθεί από τις φήμες που λένε ότι το θέμα της βίζας καθυστερεί για πολιτικούς λόγους».
Ο Καραμανλής θέτει βέτο για την ένταξη των Σκοπίων τον Απρίλιο του 2008. Μετά το βέτο, στις 12 Σεπτεμβρίου 2008, εστάλη ένα τηλεγράφημα από την Αθήνα που περιέγραφε μια συνάντηση που έγινε στην πρεσβεία με την παρουσία του επιτετραμμένου της αμερικανικής αντιπροσωπείας στα Σκόπια Ναβράτι και άλλων αξιωματούχων. Από την ελληνική πλευρά παρευρέθηκαν ο διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Καραμανλή, Κωνσταντίνος Μπίτσιος και ο γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Αριστείδης Αγαθοκλής. Ο Μπίτσιος επέμενε πως η νέα ονομασία «πρέπει να χρησιμοποιείται σε όλα τα διεθνή φόρα, αλλά η Ελλάδα δεν θα είχε αντίρρηση στην ανεπίσημη χρήση του όρου “Μακεδονικός”, για παράδειγμα από συμμετέχοντες σε κάποιο συνέδριο που θα μπορούν να λένε «οι Μακεδόνες συνάδελφοί μας» κλπ. Η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να δεχθεί να συμπεριληφθεί αυτό σε μια επίσημη συμφωνία». Ο Μπίτσιος δήλωσε ότι η Αθήνα πιστεύει πως ο πρωθυπουργός Γκρούεφσκι δεν ενδιαφέρεται για μια συμφωνία και ο Ναβράτι του είπε ότι ακριβώς το ίδιο πιστεύουν στα Σκόπια για τον Καραμανλή. Ο Μπίτσιος όμως απαντά ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη για μια λύση αύριο το πρωί και πως μοιάζει με “ανόητο επίμονο μαμούνι” όταν προσπαθεί να αποτρέψει σε διάφορα φόρα την αναγνώριση των Σκοπίων με τη συνταγματική τους ονομασία».
Σε νεότερη συνομιλία του Ντ. Σπέκχαρντ με την Ντ. Μπακογιάννη στις 9 Οκτωβρίου η τότε υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε θετικές τις προτάσεις Νίμιτς και αποκάλυψε ότι πέρασε μια «δύσκολη μέρα» με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Γιώργο Παπανδρέου για να τον πείσει γι’ αυτό.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2008 ο Σπέκχαρντ τηλεφώνησε στην Μπακογιάννη για να της ζητήσει να μην απορρίψει τις προτάσεις Νίμιτς. Εκείνη του δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός Καραμανλής και η ίδια, παρά την πολιτική πίεση θέλουν μια λύση αλλά έχουν “δύο κοκκινες γραμμές”. Πρώτον ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί ποτέ επίσημα να ονομάζονται Μακεδόνες οι γείτονές της και δεύτερον πως η Ελλάδα θέλει μια ισχυρή προτροπή σε οιαδήποτε απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα ζητάει από τις άλλες χώρες να χρησιμοποιούν το νέο συμφωνηθέν όνομα στις διμερείς τους σχέσεις. Επίσης η Ελλάδα θέλει ένα μήνυμα από τις ΗΠΑ ότι το ίδιο θα πράξει και η δική τους κυβέρνηση». Η υπουργός Εξωτερικών ζήτησε εξάλλου τη συνδρομή της Ουάσιγκτον για να κατεβάσει τους προκλητικούς τόνους ο Γκρούεφσκι. Επέμεινε επίσης πως «η Ελλάδα ποτέ δεν θα υπογράψει μια συμφωνία στην οποία οι βόρειοι γείτονες ονομάζονται Μακεδόνες και πως δυόμισι εκατομμύρια Ελληνες δεν θα καταλάβαιναν ποτέ κάτι τέτοιο. Οπως ανέφερε ο Σπέκχαρντ, και ο Μπίτσιος είχε πει στον ίδιο ότι αν και καταλάβαινε ότι στην πραγματικότητα οι γείτονες θα ονομάζονταν ανεπίσημα “Μακεδόνες”, η Ελλάδα ποτέ δεν θα δεχθεί κάτι τέτοιο σε επίσημο κείμενο. Στη συνέχεια του τηλεφωνήματος η Μπακογιάννη ζήτησε “τη βοήθεια των ΗΠΑ” επικαλούμενη και τις πολιτικές συνθήκες. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην καθυστέρηση που είχε σημειωθεί στο θέμα της κατάργησης της βίζας για τους Ελληνες πολίτες, αλλά ο Σπέκχαρντ της είπε ότι δεν είχε ακόμη καμία συγκεκριμένη απάντηση απο την Ουάσιγκτον. Η Μπακογιάννη δήλωσε «ότι προσπαθεί να μην πεισθεί από τις φήμες που λένε ότι το θέμα της βίζας καθυστερεί για πολιτικούς λόγους ή για να τιμωρηθεί η Ελλάδα, αλλά συναντά δυσκολίες στο να πείσει οιονδήποτε γι’ αυτό. Σημείωσε ότι η καθυστέρηση βοηθά την αντιπολίτευση και ενισχύει αυτούς που λένε ότι η Αθήνα πρέπει να περιμένει την επόμενη αμερικανική κυβέρνηση, η οποία ενδεχομένως να κατανοεί καλύτερα τις ελληνικές θέσεις.
Σε νεότερη συνομιλία του Σπέκχαρντ με την Μπακογιάννη στις 9 Οκτωβρίου, η πρώην υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε θετικές τις προτάσεις Νίμιτς και αποκάλυψε ότι πέρασε μια «δύσκολη μέρα» με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Γιώργο Παπανδρέου για να τον πείσει γι’ αυτό. Συγκεκριμένα δήλωσε οτι «η νέα ονομασία που προτείνει ο Νίμιτς είναι Ο.Κ. για εμάς, αλλά όχι το erga omnes, η χρήση δηλαδή της ονομασίας για κάθε σκοπό διμερώς και διεθνώς». Χαρακτήρισε «σοβαρό και υπεύθυνο τον τρόπο που συζήτησε το θέμα ο Παπανδρέου», ο οποίος όμως θέλει γραπτές εγγυήσεις για την πρόθεση των Σκοπίων να χρησιμοποιούν διμερώς τη νέα ονομασία.
Ο Σπέκχαρντ κατέληγε με την πρόβλεψη πως «αναμένουμε ότι η Μπακογιάννη που είναι ισχυρός υποστηρικτής των ελληνοαμερικανικών σχέσεων θα κάνει πίσω και δεν θα βρίσκεται κοντά μας για να προστατεύσει τον εαυτό της πολιτικά. Μπορεί ακόμη και να μας επιτεθεί για να διατηρήσει την ικανότητά της να ελίσσεται μέσα στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Υπ’ αυτή την έννοια η ελληνική ευελιξία και δημιουργικότητα στο θέμα της ονομασίας κινδυνεύει. Είναι σημαντικό να υπάρξει ένα μήνυμα από την Ουάσιγκτον για το αν και πότε θα καταργηθεί η βίζα ώστε να μην εκτροχιασθούν οι διαπραγματεύσεις για το θέμα αυτό».
ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΣΚΟΠΙΑΝΟ:Νέα κυβέρνηση, νέα τακτική
Ο Γ. Παπανδρέου είπε πως είναι έτοιμος να επιδείξει ευελιξία εντός ορίων...
Το επόμενο τηλεγράφημα για το θέμα των Σκοπίων στέλνεται στις 25 Νοεμβρίου του 2009, έπειτα απο μια συνάντηση του Σπέκχαρντ με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Ο Ελληνας αξιωματούχος εξέφρασε τον θυμό του επειδή ο μεσολαβητής Νίμιτς είχε συγκαλέσει μια συνάντηση των διαπραγματευτών των δύο χωρών.
Ο Δρούτσας είχε ζητήσει από τον διαπραγματευτή Βασιλάκη να δώσει το μήνυμα και από τον πρωθυπουργό Παπανδρέου ότι η Ελλάδα «δεσμεύεται μια αμοιβαία αποδεκτή βιώσιμη λύση». Ο Νίμιτς όμως πίεζε για περισσότερες λεπτομέρειες και απαντήσεις, ο Βασιλάκης του εξέθεσε τις πάγιες απόψεις της Ελλάδος και ο Νίμιτς έδωσε την εντύπωση στους Σκοπιανούς ότι δεν υπάρχει καμία πρόοδος. Ο Δρούτσας ήταν «εμφανώς θυμωμένος με το πώς πήγαν αυτές οι πρώτες διαπραγματεύσεις».
Στις 4 Δεκεμβρίου ένα τηλεγράφημα περιγράφει τη συνάντηση του πρωθυπουργού Παπανδρέου με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζιμ Στάινμπεργκ. Ο Παπανδρέου δηλώνει ότι θέλει «να δημιουργήσει μια νεα ατμόσφαια εμπιστοσύνης με τον “Μακεδόνα” ομόλογό του μέσω διμερών επαφών αλλά και επικοινωνιών σε διάφορα επίπεδα. Οπως είπε είναι έτοιμος να επιδείξει ευελιξία, εντός ορίων... Ο πρωθυπουργός πίστευε ότι η τακτική των επαφών δημιούργησε αρχικώς κάποια δυναμική, αλλά νιώθει ότι ο Γκρούεφσκι έχει σκληρύνει τη στάση του τις τελευταίες μέρες.
Ο Παπανδρέου τόνισε ότι το “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” είναι μια αποδεκτή ονομασία και εξήγησε στον Γκρούεφσκι ότι η ιδέα του erga omnes, της χρήσης για κάθε σκοπό δηλαδή, οφειλόταν στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν θέλει ένα δεύτερο γύρο προσπαθειών των Σκοπίων να ανγνωρισθούν διεθνώς με τη συνταγματική τους ονομασία. Πρότεινε στον Γκρούεφσκι να αφήσουμε στην άκρη τα θέματα της εθνικής ταυτότητος και γλώσσας και να μην εγείρουμε θέματα γύρω απ’ αυτά.
Αρχικά υπήρξε μια δυναμική αλλά στη δεύτερη συνάντηση ο Γκρούεφσκι ήθελε άλλη ονομασία και επέμενε πως το όνομα και η εθνότητα πρέπει να αναφέρεται σαφώς ως “Μακεδονικά”. Επιπροσθέτως ο Γκρουέφσκι την επόμενη μέρα των συναντήσεων στις Πρέσπες έκανε δηλώσεις για το τι υποτίθεται ότι είπε ο Παπανδρέου σε αυτές. Αυτό έχει φέρει την Ελλάδα σε πολύ δύσκολη θέση».
Στις 29 Ιανουαρίου 2010 ένα νέο τηλεγράφημα αναφέρεται στην επίσκεψη του Δρούτσα στην Ουάσιγκτον επισημαίνοντας ότι ειναι πιθανό σύντομα να γίνει υπουργός Εξωτερικών από αναπληρωτής.
Η πρεσβεία αναφέρει ότι οι δυσκολίες στην οικονομία είναι τεράστιες και οι χειρισμοί του Παπανδρέου για την αντιμετώπισή τους θα περιορίσει πολύ τους χειρισμούς του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Το τηλεγράφημα αναφέρει ότι ο Παπανδρέου «σύμφωνα με πληροφορίες αναφέρθηκε στο erga omnes στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 26 Ιανουαρίου, διευκρινίζοντας ότι αναφέρεται στη χρήση της σύνθετης ονομασίας και εντός της Μακεδονίας.
Ανάλογες θέσεις έχουμε ακούσει απο τον Δρούτσα. Ο Παπανδρέου κατ’ ιδίαν έχει αναφερθεί στο erga omnes μόνο για διεθνή χρήση της ονομασίας και πρέπει να εκμεταλλευθούμε αυτές τις συναντήσεις στην Ουάσιγκτον για να επιβεβαιώσουμε ότι αυτή η ευελιξία υπάρχει ακόμη».
ΚΥΠΡΙΑΚΟ:Οι διαφορετικές προσεγγίσεις Μολυβιάτη, Μπακογιάννη, Παπαδόπουλου και Χριστόφια μετά το σχέδιο Ανάν
Ο Χριστόφιας αναφώνησε: «Είμαι ευτυχής που ο κύριος Μπους δεν φοβάται έναν κομμουνιστή Κύπριο πρόεδρο».
Μετά την αποτυχία του σχεδίου Ανάν οι Αμερικανοί αναζητούν νέους τρόπους να αναβιώσουν τη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό. Στις 9 Ιουνίου του 2005 ο υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης γευματίζει με τον Αμερικανό πρέσβη Τσαρλς Ρις. Ο κ. Μολυβιάτης εκφράζει την ανησυχία του για την αναζωπύρωση του εθνικισμού στην Τουρκία και το γεγονός πως «ο Ερντογάν χάνει τον έλεγχο. Αν το σχέδιο Ανάν ξανανοίξει δεν είμαι σίγουρος ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να το χειρισθεί». Οταν ο κ. Ρις ρωτάει ευθέως «αν ο Τάσσος Παπαδόπουλος θέλει πραγματικά ένα deal (μια συμφωνία)» ο κ. Μολυβιάτης απαντά ότι «ο Παπαδόπουλος δεν είναι σίγουρος ότι δεν θέλει ένα deal».
Ο Τάσσος Παπαδόπουλος με τον Κόφι Ανάν.
Τον Σεπτέμβριο του 2005 ο κ. Ρις βρίσκει τον κ. Μολυβιάτη στο περιθώριο της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη. Ο Μολυβιάτης παραδέχεται ότι δυσκολεύεται να μιλήσει με τον Παπαδόπουλο, ο οποίος βρίσκεται για ιατρικούς λόγους στη Φλόριντα. Διευκρινίζει όμως ότι «δεν νομίζει ότι ο Παπαδόπουλος τον αποφεύγει» και προσθέτει ότι «ο υπουργός Εξωτερικών Ιακώβου δεν είναι συνεννοήσιμος» στα θέματα Τουρκίας - Ε.Ε. και απλώς δεν του μιλάει γι’ αυτά. Οι Αμερικανοί συνειδητοποιούν σταδιακά , όπως γράφει η πρεσβεία της Λευκωσίας στις 29 Σεπτεμβρίου 2005, πως «οι Ελληνοκύπριοι έχουν δηλητηριάσει τόσο πολύ την κοινή γνώμη σε σχέση με το σχέδιο Ανάν κατά τρόπο που κάθε προσπάθεια να υπερασπισθεί τις διάφορες πτυχές του σχεδίου εμφανίζεται ως αγγλοαμερικανική συνωμοσία για να ωφεληθεί η Τουρκία και να τιμωρηθούν οι Ελληνοκύπριοι. Ο Παπαδόπουλος χρησιμοποιεί την αμερικανική υποστήριξη στο σχέδιο Ανάν για να αποδείξει οτι εκείνος υπερασπίζεται σθεναρά τον Κυπριακό Ελληνισμό». Η πρεσβεία στην Κύπρο προτείνει να «αλλάξουμε τον δημόσιο λόγο μας βάζοντας λιγότερη έμφαση στην υποστήριξή μας στο συγκεκριμένο σχέδιο Ανάν και να βάλουμε πίεση στους Ελληνοκύπριους να μας πουν τι αλλαγές θέλουν».
Σε άλλο τηλεγράφημα της 4ης Οκτωβρίου ο Αμερικανός πρέσβης στην Κύπρο επισημαίνει ότι «είναι εύκολο να απελπισθεί κανείς όταν σκέπτεται τις πιθανότητες λύσης του Κυπριακού. «Το Κυπριακό είναι σαν τον καιρό, όλοι μιλάνε γι’ αυτό αλλά κανείς δεν κάνει τίποτα». Και η πρεσβεία της Αθήνας όμως παρατηρεί ότι «κάθε ελληνική κυβέρνηση και ιδιαίτερα η σημερινή υπό τον πολύ προσεκτικό Καραμανλή, φοβάται μη δημιουργήσει την εντύπωση στους ψηφοφόρους της ότι δεν στηρίζει τον Ελληνα «μικρό αδελφό» πολύ περισσότερο απ’ ό,τι φοβάται τα τουρκικά στρατεύματα στη Βόρεια Κύπρο». Ο Ρις εξηγεί άλλωστε ότι «ο Μολυβιάτης μας έχει πει πως ο Παπαδόπουλος, που δεν είναι και ιδιαίτερα δημοφιλής στους Ελληνες αξιωματούχους, έχει ισχυρότερο μοχλό πίεσης έναντι της Ελλάδος από ό,τι η Ελλάδα στην Κύπρο. Ο Καραμανλής πάλι κρατάει σε απόσταση τον Παπαδόπουλο, ο Μολυβιάτης κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει τον Κύπριο ομόλογό του Ιακώβου και κρατάνε τις σχέσεις με την Κύπρο και τις σχέσεις με την Τουρκία σε δύο διαφορετικές γραμμές, όπου αυτό ειναι εφικτό. Με άλλα λόγια ο Μολυβιάτης πιστεύει, και εμείς συμφωνούμε, ότι οι σχέσεις με την Αγκυρα είναι πολυ πιο σημαντικές για να καταστούν όμηρες της αρνητικής στάσης του Παπαδόπουλου...».
Το βασικό συμπέρασμα είναι όμως ότι «ο Παπαδόπουλος πρέπει να νιώθει ικανοποιημένος με την ισχύ που του δίνει το γεγονός ότι κάθεται στο τραπέζι της Ε.Ε. και χαρούμενος που έχει αλλάξει πια το θέμα από το αν οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο Ανάν στο γιατί η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κύπρο».
Η πρεσβεία της Κύπρου στέλνει την 1η Φεβρουαρίου 2006 ένα τηλεγράφημα με το οποίο αναζητεί τρόπους να «πληρώσει» ο Παπαδόπουλος για την απόρριψη του σχεδίου Ανάν και υποστηρίζει ότι «η Ε.Ε. παίζει το παχνίδι του». Μεταξύ άλλων συστήνει να «ξυπνήσουν οι Ευρωπαίοι και να κάνουν σαφές στον Παπαδόπουλο ότι δεν θα τον βοηθήσουν στη λύση του προβλήματος. Η ώρα έχει έλθει να κάτσουν ο Παπαδόπουλος και ο Ταλάτ σε ένα τραπέζι και να διαπραγματευθούν». Ταυτόχρονα προτείνει να «βρεθούν τρόποι που θα προκαλέσουν εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα αν αρνηθεί».
Η έλευση της Ντόρας Μπακογιάννη στο υπουργείο Εξωτερικών προκαλεί αρνητικές αντιδράσεις στην Κύπρο. Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ (σ.σ. και νυν πρόεδρος της Κύπρου) Χριστόφιας δηλώνει στον Αμερικανό πρέσβη στην Κύπρο πως «θα συνεργασθεί με την Μπακογιάννη». Ο Νο2 του ΑΚΕΛ Νίκος Κατσουρίδης όμως διευκρινίζει ότι «δεν ανησυχεί για τον διορισμό της Μπακογιάννη γιατί κανένας Ελληνας πολιτικός δεν μπορεί να τσακωθεί μαζί μας. Θα χρειασθεί να έλθει να προσκυνήσει εδώ και να πει όλα τα σωστά πράγματα. Αλλιώς θα πληρώσει ακριβά στην Ελλάδα» (τηλεγράφημα από Λευκωσία, 17 Φεβρουαρίου 2006)
Η κ. Μπακογιάννη στην πρώτη επίσημη συνάντηση με τον Ρις τόνισε ότι «η Λευκωσία είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε μια νέα προσπάθεια του ΟΗΕ για τη λύση του προβλήματος» και πρόσθεσε πως το σχέδιο Ανάν ανήκει στην ιστορία, οι Ελληνοκύπριοι το απέρριψαν». Πρότεινε όμως να «υπάρξει μια νέα πρόταση, έστω επιφανειακά διαφορετική. Κάθε βιώσιμη λύση θα τεθεί σε δημοψήφισμα από τις δύο κοινότητες, το σχέδιο πρέπει να μοιάζει διαφορετικό από του Ανάν για να εξασφαλίσει αρκετές ελληνοκυπριακές ψήφους. Ακόμη και αν το 80-90% του περιεχομένου του είναι το ίδιο με το σχέδιο Ανάν πρέπει να μοιάζει καινούργιο.
Η κ. Μπακογιάννη εξέφρασε την ενόχλησή της γιατί έμαθε ότι ένα ελληνοκυπριακό πλοίο επιχείρησε να μπει σε ενα τουρκικό λιμάνι την ίδια μέρα που είχε συναντηθεί με τον Κύπριο υπουργό Εξωτερικών Ιακώβου και τον Τούρκο αξιωματούχο Μπαμπατσάν. «Το έμαθε από τα πρακτορεία ειδήσεων, όχι από επίσημο τηλεγράφημα από τη Λευκωσία ή την Αγκυρα. Οταν πήρε τηλέφωνο τον Ιακώβου της είπε ότι και εκείνος εξεπλάγη. Τόνισε όμως ότι ταξίδευε και ενδεχομένως να μην ήταν ενήμερος» αναφέρει το τηλεγράφημα και συνεχίζει ότι «η Μπακογιάννη παραδέχθηκε πως προσπαθούσε ακόμη να καταλάβει αν η μεθόδευση για να μπει το πλοίο στο λιμάνι της Μερσίνας ήταν σχέδιο του προέδρου Παπαδόπουλου (ή κάποιου κοντινού του συμβούλου όπως ο Τσιώνης) για να προσελκύσει την προσοχή στην άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί το πλοίο ή μια τυχαία απόφαση κάποιου πλοιοκτήτη, όπως είπε χαρακτηριστικά χωρίς να πείθει και πολύ...».
Μετά την εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια στην προεδρία, ο Αμερικανός πρεσβευτής τον επισκέφθηκε για να του επιδώσει ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα από τον πρόεδρο Μπους. Ο Χριστόφιας το διάβασε και αναφώνησε «είμαι ευτυχής που ο κ. Μπους δεν φοβάται ένα κομμουνιστή Κύπριο πρόεδρο». Εν συνεχεία, όπως αναφέρει το σχετικό τηλεγράφημα στις 28 Φεβρουαρίου 2008 ο Χριστόφιας δήλωσε πως «οι Ελληνες και Τούρκοι Κύπριοι είναι παιδιά της ίδιας γης. Φίλε μου, οι Τουρκοκύπριοι έχουν περισσότερα κοινά μαζί μας απ’ ό,τι με τους Τούρκους... Δεν είναι απίθανο να φέρουμε μαζί τις δύο πλευρές σε μια λύση».
Αναφερόμενος στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ταλάτ είπε αστειευόμενος: «Ο Ταλάτ ξεκίνησε την πολιτική του ζωή ως Κύπριος. Αργότερα έγινε Τουρκοκύπριος. Τώρα είναι Τούρκος. Υποσχέθηκε όμως ότι με την προσωπική του επαφή με τον Ταλάτ σύντομα και τακτικά, ήλπιζε να τον ξανακάνει Κύπριο».
Σε άλλη συνάντηση με τον Αμερικανό πρέσβη (τηλεγράφημα από Λευκωσία στις 16 Ιουνίου 2009) ο Χριστόφιας ανέφερε πως «η ευθύνη για τις θέσεις των Τουρκοκυπρίων υπέρ μιας συνομοσπονδίας και όχι ομοσπονδίας ανήκει σε κύκλους στην Αγκυρα... Η ευθύνη ανήκει στο βαθύ κράτος. Τον στρατό, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας που μπλοκάρουν τη μετατροπή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια πραγματική Ομοσπονδία για όλους τους Κύπριους... Σε αντίθεση με τον Ταλάτ διαβεβαίωσε τον πρέσβη πως δίνει λογαριασμό μόνο στον εαυτό του, αν και εχει την πλήρη στήριξη του Ελληνα πρωθυπουργού Καραμανλή». Εν τέλει ο Χριστόφιας εξήγησε ότι χρειάζεται κάτι καλύτερο από το σχέδιο Ανάν για να πείσει τους καχύποπτους Ελληνοκύπριους ψηφοφόρους να ψηφίσουν ΝΑΙ. Το κλειδί είπε είναι η επιστροφή των περιουσιών και γενναίες επιστροφές εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της χερσονήσου της Καρπάσιας. Χαρακτήρισε τις περιουσίες «ψυχή του καπιταλιστικού συστήματος» και τόνισε ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει ένα σύστημα όπου ένα ανεξάρτητο όργανο αποφασίζει την τύχη των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που βρίσκονται στην τουρκοκυπριακή περιοχή. Θα ήθελε αντί γι’ αυτό να έχουν όλοι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες το δικαίωμα της άρνησης, σημειώνοντας πως στην πραγματικότητα οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι θα επέλεγαν να μην επιστρέψουν στις εγκαταλελειμμένες περιουσίες τους στην τουρκοκυπριακή πλευρά». Καταλήγοντας υπογράμμισε ότι δεν θα προσπαθήσει να εκβιάσει την Τουρκία, αλλά θα του είναι αδύνατον να δώσει το πράσινο φως στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. αν συνεχίσουν η κατοχή και η μη αναγνώριση της Κύπρου. Ο ίδιος είπε ότι ήθελε να συναντηθεί με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν, ακόμη και μυστικά, αλλά ο Ερντογάν δεν το δέχεται φοβούμενος ότι θα κατηγορηθεί πως αναγνώρισε την Κύπρο».
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΠΡΕΖΑ TV
