Η αγοραφοβία, ή φοβική κατάσταση άγχους, είναι ίσως το πιο συνηθισμένο και πιο οδυνηρό σύνδρομο φοβίας, για το οποίο παραπονούνται ενήλικοι ασθενείς. Η λέξη προέρχεται από την ελληνική αγορά, που σημαίνει συγκέντρωση ή τόπο συναλλαγής και την χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ένας Γερμανός ψυχίατρος, ο Westphal, πριν από εκατό χρόνια για να περιγράψει την «αδυναμία του να περπατάς σε ορισμένους δρόμους ή πλατείες, ή τη δυνατότητα του να το κάνεις αυτό με βέβαιο επακόλουθο τον...
φόβο ή την ανησυχία». Σήμερα η λέξη αγοραφοβία χρησιμοποιείται ακόμα, για να αποδώσει τους φόβους του να βρίσκεσαι σε δημόσιους χώρους, όπως δρόμους, μαγαζιά ή λεωφορεία. Μερικοί άνθρωποι έχουν απλώς μία ελαφρά φοβία ταξιδιού ή κλει-στοφοβία χωρίς άλλα προβλήματα. Ορισμένοι άλλοι όμως μπορεί να έχουν όχι μόνο αγοραφοβία ή άλλου είδους φοβίες αλλά επιπλέον άγχος, κατάθλιψη και άλλες πολλές δυσκολίες.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοραφοβίας είναι φόβοι που προκαλούνται όταν κάποιος βρίσκεται έξω, σε δρόμους, μαγαζιά, πλήθη, σε κλειστούς χώρους, όπως ασανσέρ, θέατρα, κινηματογράφους ή εκκλησία, όταν ταξιδεύει με τον υπόγειο, το μετρό, με λεωφορεία ή πούλμαν, πλοία ή αεροπλάνα (αλλά όχι με αυτοκίνητα)· όταν βρίσκεται πάνω σε γέφυρες, μέσα σε τούνελ, όταν κόβει τα μαλλιά του, όταν μένει μόνος στο σπίτι ή όταν φεύγει από το σπίτι. Αυτοί οι φόβοι εμφανίζονται, σε πολλούς συνδυασμούς, μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και συνήθως σχετίζονται με άλλου είδους προβλήματα, όπως με κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, έμμονες ιδέες και αίσθημα αλλαγής της πραγματικότητας (σαν σε κινηματογραφικό έργο).
Η αγοραφοβία, συνήθως, εμφανίζεται στους ενηλίκους σε ηλικία δεκαοχτώ ώς τριανταπέντε ετών, και για άγνωστα αίτια, σπάνια στην παιδική ηλικία. Σε μερικές περιπτώσεις, παιδιά, που φοβούνται να πάνε στο σχολείο, δεν ξεπερνούν αυτό το πρόβλημα και συνεχίζουν να αισθάνονται αγοραφοβία κατά την εφηβική ηλικία. Τα 2/3 αυτών που έχουν αγοραφοβία είναι γυναίκες. Αυτή η στατιστική έρχεται σε αντίθεση με εκείνην που αφορά στις αγχώδεις καταστάσεις, οι οποίες εμφανίζονται εξ ίσου και στα δύο φύλα.
Η αγοραφοβία συχνά αναπτύσσεται μετά από μεγάλες αναστατώσεις στη ζωή ενός ανθρώπου· για παράδειγμα, σοβαρές ασθένειες του ίδιου ή κάποιου συγγενούς, έντονος κίνδυνος ή ταλαιπωρία, εγκατάλειψη σπιτιού, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, αρραβώνας, γάμος, εγκυμοσύνη, αποβολή, γέννα· ή μπορεί να αρχίσει ύστερα από μια δυσάρεστη σκηνή σε ένα μαγαζί, στο δρόμο ή στο λεωφορείο. Αυτοί που πάσχουν από αγοραφοβία συχνά αναφέρουν κάποιο ασήμαντο γεγονός σαν αιτία της διαταραχής τους, ακόμα κι αν τέτοιου είδους γεγονότα έχουν προηγουμένως συμβεί χωρίς να δημιουργήσουν κανένα πρόβλημα. Φυσικά, πολλά άλλα προβλήματα εκτός από την αγοραφοβία μπορεί να εμφανιστούν ύστερα από μια μεγάλη συμφορά. Κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, ακόμα και θρόμβωση της στεφανιαίας μπορεί να προκληθεί από δραστικές αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων. Ελάχιστοι αγοραφοβικοί αναπτύσσουν την αγοραφοβία χωρίς καμία εμφανή αλληλεπίδραση με τα καθημερινά περιστατικά της ζωής τους.
e-therapy.gr
