«Οι εισαγωγικές εξετάσεις είναι ένα αντεστραμμένο «χωνί». Μήπως πρέπει κάποια στιγμή να φέρουμε το «χωνί» στη σωστή του θέση;» – Συμπάσχων φίλος γονέα υποψηφίου.
Αυτή την περίοδο βιώνω -όπως χιλιάδες άλλοι γονείς- την τεράστια αγωνία του παιδιού μου να καταφέρει να περάσει στο ελληνικό Πανεπιστήμιο, στην Αρχιτεκτονική. H προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις αποτελεί, δυστυχώς, τραυματική εμπειρία για κάθε παιδί που αναγκάζεται να μπει σ’ αυτή τη διαδικασία. Και το ερώτημα είναι εύλογο: Πώς οι μελλοντικοί πολίτες θα δείξουν εμπιστοσύνη σ’ ένα κράτος, που τους εξαναγκάζει να περάσουν αυτή την επώδυνη διαδικασία;
Ας γίνω, όμως, πιο σαφής. Επώδυνη διαδικασία είναι το ίδιο το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων. Το λέει η ίδια η λέξη: “Εισαγωγικές”. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία δεν κατανέμεται σε ένα εύρος χρόνου, αλλά περιορίζεται σε ένα και μόνο δεκαπενθήμερο. Οι Έλληνες μαθητές οφείλουν μέσα σ’ αυτό το μικρό χρονικό διάστημα να κατορθώσουν αυτό που οι μαθητές του εξωτερικού κατορθώνουν μέσα σε 2 χρόνια.
Δεν είναι, όμως, μόνο η ψυχική καταπόνηση. Είναι και η σωματική, που έχει να κάνει με ορμονικές διαταραχές, οι οποίες καλώς ή κακώς πλάθονται σ’ αυτή την ηλικία. Στην δική μου εποχή, όταν έδινα εξετάσεις στη Νομική, θυμάμαι συνυποψήφιες μου με αλλοιωμένη βαθιά φωνή ή με έντονη τριχοφυΐα, και όλα αυτά εξαιτίας του στρες. Ο ίδιος, θυμάμαι, το είχα ρίξει στο φαγητό, είχα βάλει 25 κιλά. Και γιατί; Για να μπεις σε κάποια σχολή, την οποία με άνεση παραμελείς στη συνέχεια, μιας που το σώμα και η ψυχή επιζητάει ξεκούραση, μετά από τέτοια ταλαιπωρία. Καθόλου παράλογο.
Τα παιδιά τα παρατάνε για να κάνουν άλλα πράγματα. Οδηγούνται σε άλλα επαγγέλματα. Δε γίνεται στα 18 να γνωρίζεις με σιγουριά αυτό που θέλεις να κάνεις στη ζωή σου. Μόνο όταν βγαίνεις στην κοινωνία μπορείς να είσαι σίγουρος. Στο εξωτερικό, ένας φοιτητής μπορεί εύκολα να μεταπηδήσει από τη μία σχολή στην άλλη, κάτι που είναι απελευθερωτικό και λυτρωτικό. Αυτό δε μπορεί να συμβεί στη δική μας χώρα.
Για να μην αναφερθώ στην οικονομική αιμορραγία που υφίστανται οι ελληνικές οικογένειες προ αλλά και μετά εισαγωγικών εξετάσεων (βλέπε φροντιστήρια, ιδιαίτερα, φοίτηση στο εξωτερικό στο ενδεχόμενο της αποτυχίας).
Τι θα ήταν προτιμότερο, λοιπόν; Σίγουρα δεν είμαι ο αρμόδιος για να δώσω λύσεις. Ένας ηθοποιός είμαι, απόφοιτος της Νομικής (την οποία μάλιστα δεν άσκησα ποτέ) και, κυρίως, ένας γονιός. Σαφώς, όμως, αυτό που μπορώ μετά βεβαιότητας να πω είναι ότι θα ήταν προτιμότερη μία ήπια διαδικασία εισαγωγής, που θα είχε ως πρότυπο το εκπαιδευτικό σύστημα της Βρετανίας, της Γαλλίας, γιατί όχι της Φιλανδίας. Θυμάμαι μία πολύ ενδιαφέρουσα εκπομπή, του Παύλου Τσίμα, στο Mega, για το εκπαιδευτικό σύστημα στη Φιλανδία. Ζήλεψα! Οι Φιλανδοί πολίτες που μεγάλωσαν και γαλουχήθηκαν με αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα πώς είναι δυνατό να μην έχουν αναπτύξει τελείως διαφορετική σχέση με το κράτος;
Θα αναφερθώ σε κάποια ομιλία του Γεωργίου Παπανδρέου στις 18 Οκτωβρίου του 1944, στη συγκέντρωση απελευθέρωσης στο Σύνταγμα: “Εις τον καιρόν της δικτατορίας και το Πανεπιστήμιον και τα άλλα Ανώτατα Ιδρύματα, περίπου εχρεοκόπησαν”. Ελάτε τώρα στη σημερινή εποχή, ανοίξτε μία εφημερίδα και δείτε την κυριολεκτική χρεοκοπία. Το ’44 αντικατοπτρίζεται στο σήμερα!
Διαμορφώσαμε την κοινωνία χωρίς να κοιτάξουμε στα μάτια τα παιδιά μας. Δεν κοιτάξαμε το μέλλον τους. Όλα αυτά τα χρόνια κανένας υπουργός Παιδείας, καμία πολιτική ηγεσία, δε μπόρεσε να αξιολογήσει τις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που συνέβαιναν. Ναι, μικρές παρεμβάσεις έγιναν. Μεταξύ μας όμως, το σύστημα παραμένει ίδιο τα τελευταία 60-70 χρόνια. Άραγε, έχει αναλογιστεί ποτέ κανείς τι είδους πολίτες θα γίνουν αυτά τα παιδιά, όταν η σχέση τους με την Πολιτεία, το κράτος και την κοινωνία ξεκινάει με αυτόν τον τραυματικό τρόπο;Καλή επιτυχία!
Άκης Σακελλαρίου
