Είναι ο "καλός άνθρωπος", το σημαντικότερο που μπορεί να πετύχει κάποιος στη ζωή του.
Αυτοδίδακτος ηθοποιός, ενσάρκωσε όλο το φάσμα του χαρακτήρα του μεταπολεμικού Έλληνα που παλεύει για να επιζήσει ενάντια σε Θεούς και Δαίμονες.
Ενσάρκωσε όσο κανείς άλλος (μόνο ο Λογοθετίδης την πλησίασε) την έννοια της "χαρμολύπης", ενός συναισθήματος καθαρά ελληνικού και δυσνόητου. Είναι το συναίσθημα που ταυτόχρονα εκφράζει χαρά και λύπη, ταυτόχρονα προκαλεί γέλιο και κλάμα.
Και οι δυνατές σκηνές του Βέγγου μπορούσαν ταυτόχρονα να σε...
κάνουν να κλαις και να γελάς. Να κλαις με ένα κρυμμένο χαμόγελο και να γελάς μ' ένα κρυμμένο δάκρυ.
Οι ταινίες του τα πρώτα χρόνια ήταν "ανάλαφρες". Δηλαδή με ρυθμό, με μαύρο χιούμορ (πολύ πριν το ανακαλύψουν οι υπόλοιποι στην Ελλάδα στη δεκαετία πια του '90), με έντονα σουρρεαλιστικά στοιχεία (ο Θου-Βου είναι καθαρός σουρρεαλισμός, επηρεασμένος από τον Ιταλικό Κινηματογράφο), και, παρά τις αγκυλώσεις της εποχής, με αρκετά πολιτικά και σεξουαλικά υπονοούμενα, δοσμένα πάντα με τρυφερότητα και με χιούμορ (καταπληκτική η σκηνή όπου ανεβασμένος στην κολώνα βλέπει μια πολύ ωραία γυναίκα και του σηκώνεται η.... κεραία του ασυρμάτου!)
Τολμηρές ατάκες, τολμηρές σκηνές.
Και στη συνέχεια καθώς μεγαλώνει γίνεται ακόμη πιο τολμηρός.
Με την ανατολή της δεκαετίας του '70 ξεκινά να γυρίζει ταινίες με πιο δραματικό ρυθμό, διατηρώντας πάντοτε όμως την έκφραση της "χαρμολύπης".
Η ταινία "Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση" που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1971 αποτελεί σταθμό στην καριέρα του και στην ουσία οριοθέτησε και τη συνέχειά της. Ακολούθησε "ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας", το "Θανάση πάρε τ' όπλο σου", "Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι" και άλλες πολλές ταινίες που πλέον έχουν στο κέντρο τους την πολιτική και κοινωνική κριτική και μάλιστα καυστικότατη, χωρίς ποτέ όμως να προπαγανδίζει τις θέσεις του.
Ο Βέγγος ήταν διακεκριμένος αγωνιστής της Αριστεράς, ο οποίος πολέμησε στον Εμφύλιο ενάντια στο καθετώς της Δεξιάς και εξορίστηκε στη Μακρόνησο για τρία χρόνια.
Επιστρέφοντας από την εξορία, εντάχθηκε στην ΕΔΑ, το κόμμα της μη κομμουνιστικής αριστεράς (το ΚΚΕ τότε ήταν παράνομο), κάτι αντίστοιχο με το Σύριζα του σήμερα.
Επί Χούντας συνέχισε την πολιτική του δράση και στην κοινωνία και με΄σα παό τις ταινίες που προανέφερα.
Και μάλιστα την άγρια ματωμένη νύχτα του Πολυτεχνείου, στις 17 Νοεμβρίου 1973, την ώρα που η Αστυνομία και οι Παρακρατικοί της Χούντας σκότωναν, συνελάμβαναν ή βασάνιζαν τους νεαρούς φοιτητές που έκαναν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο Θανάσης Βέγγος πήγε με κίνδυνο της ζωής του και περισυνέλεξε μερικά από τα εξεγερμένα παιδιά που τα κατεδίωκε το καθεστώς, τα έβαλε στο αυτοκίνητό του και αφηφώντας τους κινδύνους της πράξης του, τα έκρυψε με δική του ευθύνη ώσπου να περάσει ο κίνδυνος γι αυτά.
Διότι όταν είσαι αγωνιστής στη ζωή είσαι αγωνιστής σε όλα.
Αγωνιστής και για το μεροκάματο και για την οικογένεια και για την κοινωνία.
Και ο Βέγγος αποτελεί φωτεινό παράδειγμα αγωνιστή της ζωής.
Αισθάνομαι πολύ άτυχος που η συγκυρία μιας ξαφνικής και πολύ δυνατής καταιγίδας, με γύρισε σχεδόν... από την πόρτα ενώ ξεκινούσα να πάω στην Επίδαυρο να δω το Θανάση Βέγγο να παίζει στην "Ειρήνη" του Αριστοφάνη.
Ήμουν σίγουρος ότι θα είναι καταπληκτικός.
Τελικά ξεπέρασε κάθε προσδοκία, και η ατυχία της καταιγίδας μου στέρησε τη δυνατότητα να καταστώ μύστης μιας τεράστιας καλλιτεχνικής στιγμής.
Ειπώθηκε από "ειδικούς" και "μη ειδικούς" ότι ήταν η καλύτερη ερμηνεία στα χρονικά του έργου και ότι ίσως ούτε ο Αριστοφάνης να μην είχε σκεφτεί το έργο του έτσι!
Αποθεωτική ήταν και η αποδοχή του Βέγγου ως "Δικαιόπολι" των Αχαρνέων του Αριστοφάνη, όπου ο ρόλος του Δικαιόπολι, αν το διαβάσετε, στην ουσία είναι ο ρόλος του "Θανάση" που υποδυόταν στις ταινίες του ο Βέγγος.
Ο Θανάσης Βέγγος έφυγε σήμερα με το σημαντικότερο παράσημο που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος.
Έφυγε, ευρισκόμενος στις καρδιές όλων των Ελλήνων, ως ένας καλός άνθρωπος.
Και ναι, έκανες πολλά στον πόλεμο της ζωής Θανάση!
Ένα ευχαριστώ είναι λίγο...
ΥΓ.: Απόστολος Σάντας, Θανάσης Βέγγος, Μανώλης Ρασούλης, Νίκος Παπάζογλου...
Η Ελλάδα μέσα σ ένα μήνα έγινε πολύ φτωχότερη.
http://toixo-toixo.blogspot.com/
