Se mia omilia tu prin apo liges meres, o kathigitis glosologias kai proin pritanis, Υorgos Babiniotis, tonise tin anagi stirixis tis...
glosas se ena epipedo piotitas kai malista emfanistike ka8eta adi8etos me ti hrisi ton greeklish, legodas haraktiristika oti ‘ine o kaliteros dromos apoxenosis apo tin ikona tis lexis. Afto boroun i nei an8ropi na to plirosoun akriba’.Καταλάβατε τίποτα; Ούτε εγώ!
Γι’ αυτό επαναλαμβάνω:
Σε μία ομιλία του πριν από λίγες ημέρες, ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην Πρύτανης, Γιώργος Μπαμπινιώτης, τόνισε την ανάγκη στήριξης της γλώσσας σε ένα επίπεδο ποιότητας και, μάλιστα, εμφανίστηκε κάθετα αντίθετος με τη χρήση των greeklish, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι ο καλύτερος δρόμος αποξένωσης από την εικόνα της λέξης. Αυτό μπορούν οι νέοι άνθρωποι να το πληρώσουν ακριβά».
Προσπαθώντας να ερμηνεύσω την πρόταση του κ. Μπαμπινιώτη, αλλά και να επεκταθώ λίγο παραπάνω στο ζήτημα, θα ξεκινήσω με μία πολύ βασική θεωρία της γλωσσολογίας που είναι αποδεκτή από τους απανταχού θεωρητικούς: η γλώσσα αντανακλά τη σκέψη και, κατά συνέπεια, η σκέψη εκφράζεται μέσω της γλώσσας (σε γραπτό ή προφορικό λόγο). Όσοι επιχειρηματολογούν υπέρ των greeklish αναφέρουν ότι η γλώσσα ως «ζωντανός οργανισμός», αναπνέει, εξελίσσεται, προσαρμόζεται στις ανάγκες της εποχής. Αλλά και ενίοτε πεθαίνει, θα πρόσθετα εγώ. Τα παραδείγματα υπέροχων γλωσσών, που έχουν εκλείψει από τον πλανήτη, είναι πάρα πολλά.
Από την άλλη, πώς να μεταφέρεις σε greeklish ακόμη και μία δήλωση (όπως του κ. Μπαμπινιώτη); Πώς να γράψεις ένα ποίημα, πώς να γράψεις ένα λογοτεχνικό κείμενο ή ακόμη και ένα άρθρο σε μία εφημερίδα ή σε ένα site;
«Με τίποτα», θα απαντούσε πολύ εύκολα κάποιος, όμως δε θα ήταν αλήθεια. Κάνοντας το δικηγόρο του διαβόλου υποθέτω ότι γίνεται να γράψεις και να δημοσιεύσεις ένα κείμενο σε greeklish, αρκεί οι αναγνώστες να είναι συνηθισμένοι στην εικόνα τους και να τα διαβάζουν με την ίδια ευκολία που εγώ διαβάζω την ελληνική γραφή.
Αποκλείω το ενδεχόμενο να υπάρξει ποίηση ή λογοτεχνία, καθώς πρόκειται για δημιουργίες που βασίζονται στην ποικιλία των λέξεων, στην έκφραση, στην εικόνα, στη μεταφορά, στα λογοπαίγνια και σε άλλα γλωσσολογικά φαινόμενα. Τα greeklish αποτυπώνουν μία εξαιρετικά φτωχή εικόνα γλώσσας που θα απαγόρευε τα παραπάνω.
Πριν, όμως, κάνω μία δραματική έκκληση στους, προφανώς ,λίγους δασκάλους που απέμειναν σε αυτή τη χώρα, να παραθέσω κάποια πολύ απλά στοιχεία:
Η γλώσσα, εκτός από έκφραση της σκέψης - όσο πιο πούσια η γλώσσα τόσο πιο πλούσια η σκέψη – αποτελεί βασικό στοιχείο Πολιτισμού και χαρακτηρισμού των λαών.
Οι Έλληνες έχουμε την τύχη να διαθέτουμε πάρα πολύ πλούσια γλώσσα (όχι την πλουσιότερη, όπως αρέσκονται να λένε πολλοί), με τεράστιες δυνατότητες εξέλιξης ακόμη και στη γραφή της (έχει αποδειχτεί ανά τους αιώνες) και με αμέτρητες δυνατότητες προσαρμογής του λεξιλογίου στις ανάγκες κάθε εποχής (ενδεικτικά αναφέρω την ιατρική ορολογία, την οποία έχουν δανειστεί από τα ελληνικά όλες οι λατινογενείς γλώσσες).
Να σημειώσω, επίσης, ότι έρευνα που έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έδειξε ότι οι έφηβοι Βρετανοί χρησιμοποιούσαν περί τις 1.000 λέξεις στο καθημερινό λεξιλόγιό τους (γνωστό και ως «ενεργητικό λεξιλόγιο»). Η ίδια έρευνα ανέβαζε τους Έλληνες εφήβους πάνω από τις 3.000 λέξεις. Να τονίσω ότι τα αποτελέσματα θεωρήθηκαν τότε απογοητευτικά, δεδομένου ότι και οι δύο γλώσσες διαθέτουν δεκάδες χιλιάδες καταγεγραμμένα «λήμματα» στα λεξικά. Σήμερα, όμως, θα πανηγυρίζαμε αν οι Έλληνες έφηβοι χρησιμοποιούσαν 2.000 λέξεις!
Οι Ιάπωνες έχουν μάθει να γράφουν και να μιλούν σωστά μετά τα 12, επειδή δε θέλουν να αποχωριστούν τα ιδεογράμματα. Γι’ αυτό το λόγο έχουν ακόμη μάθημα καλλιγραφίας στα σχολεία! Καθώς η σωστή γραφή των λέξεων (γνωστή και ως ορθογραφία) διασφαλίζει τη σωστή έκφραση.
Οι Εσκιμώοι χρησιμοποιούν πάνω από 100 (!) λέξεις για το λευκό χρώμα, ακριβώς επειδή η εξοικείωση τους με το χιόνι τους επιτρέπει να βλέπουν αποχρώσεις του λευκού που, φυσικά, εμείς δεν μπορούμε να δούμε.
Κάποτε, οι Γάλλοι έβαλαν «ποσόστωση» στα ξένα τραγούδια που επιτρέπεται να παίζουν στο ραδιόφωνο, ώστε οι νεαροί να ακούν γαλλική μουσική στη γλώσσα τους.
Και ερωτώ, τι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε εμείς μπροστά στη μάστιγα των greeklishπου πρώτα απ’ όλα καταργεί το πανέμορφο ελληνικό λεξιλόγιο; Που καταργεί τον τονισμό; Που κόβει τις λέξεις;
Με τους νέους να χρησιμοποιούν αντί για «μου» ή «με» ένα σκέτο και ακατανόητο m; Με το τρίτο ενικό πρόσωπο να μη διαφοροποιείται πια από το δεύτερο πληθυντικό. Και πάρα πολλά άλλα…
Και ερωτώ, επίσης, αν ξαφνικά αρχίσουμε να γράφουμε ανορθόγραφα άρθρα σε greeklish, επειδή θα διαδοθούν τόσο πολύ που θα είμαστε αναγκασμένοι να το κάνουμε για να γίνουμε κατανοητοί, αν για παράδειγμα υποτιτλίσουμε την «Πάττυ»… σε greeklish, τότε πώς τα παιδιά μας θα γνωρίσουν την ελληνική λογοτεχνία; Πώς θα διαβάσουν Ελύτη, Σεφέρη, Καζατζάκη ή ακόμη χειρότερα Παπαδιαμάντη;
Πώς θα αυξήσουν το λεξιλόγιό τους, ώστε να «ανοίξει» και η σκέψη τους; Πώς θα ξεχωρίζουν το «πιο» από το «ποιο»; Που εννοιολογικά δεν έχουν καμία σχέση;
Έχουμε, πραγματικά, σκεφτεί τον τρόπο με τον οποίο αφήνουμε τους νέους να στεγνώνουν το μυαλό τους ελλείψει λεξιλογίου; Γιατί, μη μου πείτε, ότι μία γενιά που χρησιμοποιεί πάνω κάτω καμιά 500αριά λέξεις το πολύ, έχει δυνατότητα να διευρύνει τους ορίζοντές της! Έχουμε αναρωτηθεί πώς είναι δυνατό να σκεφτεί κανείς κάτι που δεν έχει τη δυνατότητα να το εκφράσει: Σας απαντώ, είναι αδύνατο!
Έχουμε αναλογιστεί το ενδεχόμενο να χαθεί από την καθημερινότητα η ελληνική γραφή;
Ή θα αφήσουμε και τα παιδιά μας στο έλεος της «εύκολης λύσης» των greeklish;
ΥΓ. Οι παραπάνω ερωτήσεις τίθενται σε μία χώρα, στην οποία – με την ανοχή του συστήματος Παιδείας- οι μαθητές (εδώ και χρόνια) μετά τη λήξη των μαθημάτων «καίνε» τα βιβλία, αντί να τα παραδώσουν στους νεότερους…
ΥΓ2. Η ύπαρξη της γλώσσας μας αντανακλά τον Πολιτισμό μας που έχει αντέξει χιλιάδες χρόνια και πολλούς κατακτητές…
ΥΓ3. Η «χρεοκοπία» μας είναι πρώτα απ’ όλα πολιτική, πολιτισμική και μετά οικονομική… Μήπως πριν καταδικάσουμε τους νέους σε οικονομική φτώχεια, να φροντίσουμε τουλάχιστον για τον «πλούτο» της γλώσσας που χρησιμοποιούν και, άρα, της σκέψης; Μήπως με αυτόν τον τρόπο αποκτήσουν ελπίδα για το μέλλον;
