«…Αν δεν είχαν κτίσει αυτό το μέρος, κανείς από εμάς δεν θα είχε δουλειά!…»
..διαβάζω ότι είπε ο Σαμ Μέντες στον Κέβιν Σπέισι, μόλις μπήκαν στην Επίδαυρο.
Και συγκινούμαι, και το μυαλό μου φεύγει εντελώς απ’ την πολύπαθη οικονομία μας, και θυμώνω συγχρόνως, γιατί αυτές οι δηλώσεις πιάνουν τόπο μόνο όταν τις αρθρώσουν μεγάλα ξένα ονόματα. Όπως η σπουδαία δήλωση του Γκοντάρ, πρόσφατα. Όταν τις λέμε εμείς, οι Έλληνες καλλιτέχνες, περνάνε στα ψιλά, ως γραφικά «κολλήματα» του καθένα. Η συνήθης σκέψη που ακολουθεί: «Εδώ ο κόσμος καίγεται…»
Κι όμως, το έχω διαπιστώσει δεκάδες φορές, σε όλα τα ταξίδια, από την Κίνα μέχρι την Αμερική: Το μόνο ελληνικό θέμα, στο οποίο υποκλίνονται ακόμα, είναι ο πολιτισμός μας. Όχι μόνο η κληρονομιά, ας μη βιαστούμε να μπούμε στη μιζέρια της απόρριψης. Σέβονται και υποδέχονται και τιμούν κάθε σύγχρονο πολιτιστικό μας προϊόν, αυτά τα ελάχιστα που μπορούν πια να ταξιδέψουν. Και είναι πολλά τα ονόματα που μας εκπροσωπούν επάξια ως πρεσβευτές εκεί έξω, πολύ περισσότερα απ’ όσα φαντάζεστε.
Πόσοι αλήθεια θα πήγαιναν να ακούσουν άλλη μια πολιτική ανάλυση για τον ολοκληρωτισμό ή για το μεταναστευτικό; Πόσοι αντίστοιχα τρέχουν να απολαύσουν τους στίχους του Σέξπηρ ή του Ευριπίδη, που διαπραγματεύονται τα ίδια θέματα; (πόσο ατελείς μένουμε, έτσι κι αλλιώς, όσο δεχόμαστε να ζούμε μακριά από την Τέχνη).
Έχω ένα όνειρο εδώ και χρόνια. Να γίνει η χώρα μας ο τόπος προορισμού για την Θεατρική Παιδεία. Να γίνει, δηλαδή, ο φυσικός και αυτονόητος χώρος της μάθησης η χώρα που γέννησε το θέατρο – τουλάχιστον στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και πρώτα απ’ όλα, ο χώρος που αυτονόητα θα αποτελεί τον τόπο μελέτης και εξειδίκευσης στο αρχαίο δράμα.
Τρείς είναι για μένα οι βασικές υποχρεώσεις της Πολιτείας στα θέματα του Πολιτισμού.Πρώτον, να «σπέρνει» στη βασική εκπαίδευση, με σκοπό να δώσει τα πρώτα ερεθίσματα και να διαμορφώσει φιλότεχνους πολίτες (και κατ΄επέκταση πολίτες που θα έχουν έρθει νωρίς σε επαφή με το αξιακό σύστημα). Δεύτερον, να ανιχνεύει και να στηρίζει στα πρώτα τους βήματα τους ταλαντούχους νέους καλλιτέχνες. Τρίτον, να διαχέει το απόσταγμα της καλλιτεχνικής παραγωγής στο εξωτερικό.
Αυτές είναι οι προτεραιότητες. Οτιδήποτε άλλο, έπεται.
Μπήκα στην πολιτική γι’ αυτούς τους συγκεκριμένους λόγους. Δεν βρήκα κλειστά αυτιά. Μας βρήκε, όμως, κατάστηθα η χειρότερη ιστορική συγκυρία. Ποιος θα την πλήρωνε πάλι; Φυσικά ο Πολιτισμός. Του οποίου η συμβολή και η σπουδαιότητα φαίνεται μακροπρόθεσμα (ήδη, όμως, «απολαμβάνουμε» τα αποτελέσματα της παραμέλησής του τα τελευταία χρόνια).
Παρ’ όλα αυτά, δύο μεγάλα σχέδια, μετά από πολλή, σιωπηρή δουλειά, είναι κοντά στην ολοκλήρωσή τους.
Αυτό με κρατάει τις στιγμές που μου λείπει η δημιουργική αγωνία του θεάτρου, το μοναδικό ταξίδι στην παγκόσμια σκέψη, η αίσθηση της απόλυτης προστασίας, η πολύτιμη βεβαιότητα ότι βρίσκεσαι στο απυρόβλητο!
Αυτό με κρατάει όταν μου «απαγορεύεται» πρακτικά να παρακολουθήσω στην Επίδαυρο (όπου ευλογήθηκα να παίξω τρεις φορές) τις σπουδαίες παραστάσεις.
