«Νιώθω ένα χέρι να με τραβά», έγραφε κάποτε ο Καμπανέλης στις αναμνήσεις του από τις πρώτες παραστάσεις του «Μεγάλου μας τσίρκου» και εγώ σαράντα, περίπου, χρόνια μετά νιώθω ακριβώς το ίδιο.
Ένα χέρι να με τραβά, όχι φυσικά για να μου χαρίσει δυό λέξεις ουσίας- αυτές τις έχω ξεχάσει προ πολλού- αλλά για να επιδοθεί στο γνωστό και μη εξαιρετέο άθλημα της αιρετής Δημοκρατίας. Το αλληλοσφίξιμο των ενήλικων χεριών. Αυτήν την ανθρώπινη επαφή της ανοίκειας οικειότητας, όταν προέρχεται από δαύτους! Βλέπεις, από τότε που οι σπουδαγμένοι επικοινωνιολόγοι ψιθύρισαν στο αυτί των αιρετών μας το μεγάλο αυτό μυστικό της επικοινωνίας γέμισαν οι κάμποι και οι πλαγιές της ελληνικής γής από χιλιάδες κάθιδρες, σφιχτές χειραψίες. Ο γερο-Βασιλιάς με τους αυλικούς και τις υποκλίσεις τους και η κυρα- Δημοκρατία με τους αιρετούς και τις χειραψίες τους. Αθάνατη γλώσσα του σώματος. Πόσο χρήσιμη λογίζεσαι για τις πολιτείες των ανθρώπων!!!
Ένα χέρι να με τραβά, όχι φυσικά για να μου χαρίσει δυό λέξεις ουσίας- αυτές τις έχω ξεχάσει προ πολλού- αλλά για να επιδοθεί στο γνωστό και μη εξαιρετέο άθλημα της αιρετής Δημοκρατίας. Το αλληλοσφίξιμο των ενήλικων χεριών. Αυτήν την ανθρώπινη επαφή της ανοίκειας οικειότητας, όταν προέρχεται από δαύτους! Βλέπεις, από τότε που οι σπουδαγμένοι επικοινωνιολόγοι ψιθύρισαν στο αυτί των αιρετών μας το μεγάλο αυτό μυστικό της επικοινωνίας γέμισαν οι κάμποι και οι πλαγιές της ελληνικής γής από χιλιάδες κάθιδρες, σφιχτές χειραψίες. Ο γερο-Βασιλιάς με τους αυλικούς και τις υποκλίσεις τους και η κυρα- Δημοκρατία με τους αιρετούς και τις χειραψίες τους. Αθάνατη γλώσσα του σώματος. Πόσο χρήσιμη λογίζεσαι για τις πολιτείες των ανθρώπων!!!
Το γεγονός ότι η λογική μιλάει εδώ και χρόνια για την ανάγκη μιας τολμηρής και αποφασιστικής ανορθωτικής εκστρατείας, δεν φαίνεται να τους απασχολεί καθόλου.Κολλημένοι με την μπάλα του χθές, εκστρατεύουν κατά μπουλούκια στην δοξασμένη ελληνική περιφέρεια και παρίστανται όλο καμάρι στα πανηγύρια και στις εκδηλώσεις πολιτιστικών και λοιπών συλλόγων. Καθισμένοι πρώτο πλαστικό τραπεζάκι πίστα δέχονται τις περιποιήσεις και τα κοπλιμέντα των παρευρισκομένων, πίνουν μια γουλιά από την μπύρα που τους σερβίρεται στο γνωστό μεταλλικό κουτάκι και αφού ρίξουν και έναν χορό, τιμώντας τα ήθη και τα έθιμα του ευγενικού οικοδεσπότη, αποχωρούν όλο καμάρι για να προλάβουν να παραστούν και στην επόμενη, υπαίθρια δεξίωση. Και να ήταν μόνο τα πανηγύρια, πάει και έρχεται. Η έλευση του φθινοπώρου θα πατούσε το λυτρωτικό delete στις θερινές αυτές περιοδείες του μεγάλου μας τσίρκου και θα επιστρέφαμε όλο ανακούφιση στους γνώριμους φθινοπωρινούς ρυθμούς μας. Έλα, όμως, που γλιτώνοντας από τους χορούς και τις χειραψίες του Αλωνάρη και του Θεριστή πέφτουμε πάνω στις συσκέψεις και τις μαζώξεις του αχθοφόφου Τρυγητή .
Η τρόικα, βλέπεις, πιέζει για επίσπευση των μεταρρυθμίσεων- ή τελοσπάντων ό,τι αυτή εννοεί ως τέτοιες- η κυβέρνηση ασμένως συντάσσεται μαζί της και προσπαθεί να τις υλοποίησει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση συσκέπτεται ποικιλοτρόπως. Ναι, καλά ακούσατε. Οι αυτοδιοικητικοί ταγοί της χώρας, αντάμα με τους βουλευτές και τους θεσμικούς φορείς συσκέπτονται αδιαλείπτως και ανελλιπώς για την επίθεση των εξωγήινων τροϊκανών εναντίον της καλοβαλμένης μας ζωής και όλων εκείνων των φορέων που μέχρι σήμερα την συντηρούσαν. ΤΕΙ, νοσοκομεία, λιγνιτικά κέντρα, σχολές αστυνομίας, εφορίες, τελωνεία, παραρτηματα ασφαλιστικών φορέων και κρατικά ραδιόφωνα αποτελούν τις κόκκινες γραμμές τους. Κρούουν κουδούνια, χτυπάνε τετζερέδες και κατσαρολικά, γράφουν επαναστατικά συνθήματα στους τοίχους του facebook και, γενικώς, κινητοποιούνται. Πιστοί στην πορεία τους όλα αυτά τα χρόνια. Να πορεύονται ευτάκτως και αφεύκτως στον δρόμο του λαϊκισμού και του καθημερινού διασυρμού, ανίκανοι να αρθρώσουν την οποιαδήποτε πρόταση για την ανάπτυξη του τόπου τους.
Το φαιδρό του πράγματος, βέβαια, είναι πως αυτόν τον περιφερειακό αχταρμά μετριότητας, δημοσιοσχετίστικης γλίτσας και αντιαναπτυξιακής λογικής τον κατακεραυνώνουν οι «άσπιλες και αθώες» παρθένες της αγαπημένης μας πρωτεύουσας. Αυτές που ως γνήσια «γεννήματα θρέματα» της λεβεντογένας επαρχίας και τώρα Αθηναίες βέρες- μόνιμοι κάτοικοι της οδού Ιπποκράτους του Ξανθούλη- στριμώχτηκαν εκεί κάτω, στα λίγα στρέμματα της απαστράπτουσας Αττικής γής και μας εγκαλούν καθημερινά για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα που δεν λέει να έρθει. Τους ακούω να φλυαρούν καθημερινά στις πλατείες και να φτιάχνουν ανώγια και κατώγια στα τακτοποιημένα τους μυαλά και κουνάω σιωπηλός το κεφάλι, εγώ ο basse classe επαρχιώτης. Γιατί ξέρω πως σαν πάψουν τα «συμμαχικά ταμεία» να χρηματοδοτούν το ύφος και το ήθος της εκπάγλου ομορφιάς άμεσης Δημοκρατίας τους- που έχουν πάψει, δηλαδή, αλλά είναι και αυτή η καταραμένη αδράνεια της φυλής που δεν μας επιτρέπει ακόμα να το αντιληφθούμε- και τους κόψει η λόρδα, θα καταδεχτούνε να ρίξουνε τα μούτρα τους και να συμβιβαστούν με μια άξεστη και δίχως τρόπους ταπεινή χωριατοπούλα.
Καλά και άγια τα συστήματα και οι φιλοσοφίες που τα στηρίζουν, αλλά όταν ο Ολλανδός παύει να σου πουλάει ντομάτες επι πιστώσει, επειδή είσαι μπαταχτσής, πάς στο χωράφι του παππού σου, εκεί στα κράσπεδα της ελληνικής γής, ανοίγεις λάκους στο χώμα και τις φυτεύεις μοναχός σου. Ό,τι ακριβώς δηλαδή μου πρότεινε και ένας «φαντεζί» δημοσιογράφος των Αθηνών –μεταγραφή από τα δικά μου μέρη- ο οποίος πρίν από καιρό με κάλεσε, με το γνωστό από καθ΄ έδρας ύφος του , να καταχωνιάσω κάπου το άχρηστο πτυχίο μου και να αρχίσω να καλλιεργώ τον προσοδοφόρο κρόκο. Μαζί σου κύριε «καθηγητά». Είναι, μοναχά, που αυτό το διαολεμένο το σαφράν μαζεύεται με κόπο. Πάρε, λοιπόν, την οικογένειά σου από εκεί και αντε μια βόλτα από τα πάτρια εδάφη να δώσετε όλοι μαζί ένα χεράκι στο δύσκολο το μάζεμα. Και στο μεσημεριανό διάλειμμα γράφεις και τα περισπούδαστα πονήματά σου και τα στέλνεις με τις γραμμές του ίντερνετ όπου τραβάει η ψυχή σου. Καλή η ιεραποστολική διδαχή, κύριε «καθηγητά» αλλά για τους ιθαγενείς του Πάσχα (του νησιού, βεβαίως βεβαίως, μην πάει αλλού το πονηρό μυαλό σας)!
Στέκομαι, λοιπόν, στα παρατημένα χωράφια των παππούδων τους, στα μισογκρεμισμένα πατρικά και στις περιφερειακές οδούς των μεγάλων πόλεων, με τις σκελετώμενες από τον χρόνο βιοτεχνίες και τα εντυπωσιακά πολυκαταστήματα της πολιτισμένης franchise Εσπερίας και αγναντεύω προς Φθιώτιδα μεριά για το πολυπόθητο μποτιλιάρισμα της Εθνικής, στο ρεύμα προς Λαμία! Πού θα πάει; Θα καταλάβουν, επιτέλους, ότι τελείωσε το αστείο με τον κρατικοδίαιτο τριτογενή τομέα και με την δημοσιοϋπαλληλία της υδροκέφαλης πρωτεύουσας. Αν θέλουν τα 500 και τα 1000 ευρώ που παίρνουν τώρα να διπλασιαστούνε, ας έρθουν εδώ πέρα να δουλέψουνε μαζί μας. Ας ρίξουνε το κόστος ζωής για αρχή και την συνέχεια την συζητάμε. Αποκέντρωση, λοιπόν. Βήμα πρώτο.
Αλλά και να ‘ρθουνε θα ανταπαντήσει κάποιος τι ακριβώς θα βρούνε; Τους ΟΤΑ που περιγράφεις; Τους περιφερόμενους θιάσους με τα χαμόγελα και τις σφιχτές χειραψίες που κυοφορούν μέσα στο κραυγαλέο καρακιτσαριό τους τις πολιτικές καριέρες κάποιων; Τα αναπτυξιακά οράματα που σταματούν στην εξαγγελία μιας ακόμα εργολαβίας και τα πελατειακά χαριεντίσματα με τους απανταχού μικροαπατεωνίσκους της ελληνικής περιφέρειας; Να μας λείπει το βύσινο μεγάλε. Εδώ θα κάτσουμε και «γαία πυρί μιχθήτω». Οπότε, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, που λέγαν και οι παλιότεροι. Και η κατάσταση διαιωνίζεται, με τους μεν να μας εγκαλούν για εμμονή στο χθές και τους δε, εμάς δηλαδή, να επιστρέφουμε την μομφή χωρίς καν να την ανοίξουμε για να δούμε τι έχει μέσα!!!
Και το ερώτημα τίθεται αμείλικτο. Μπορείς να αλλάξεις το κεντρικό πολιτικό σύστημα αν δεν αλλάξεις πρώτα τις περιφερειακές δομές του; Μπορείς, με άλλα λόγια, να αλλάξεις την εθνική νοοτροπία του Γρεκού- χρήσιμες αν και λιγάκι αίολες αυτές οι γενικεύσεις – αν πρώτα δε διαμορφώσεις μια υγιή περιφερειακή συνείδηση; Φυσικά και όχι. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί, άλλωστε, το πολιτικό φυτώριο της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Ο μπεσαλής Δήμαρχος, που δινει δωρακια στους εργολάβους και τους προμηθευτές και κλείνει το μάτι στην μικροανομία των συμπολιτών του, καθώς και ο λεβέντης Περιφερειαρχης, που ανθίσταται σθεναρά στις πιέσεις της κεντρικής εξουσίας για εξορθολογισμό των περιφερειακών δομών, είναι οι αυριανοί Βουλευτές ενός συστήματος της ίδιας και απαράλλαχτης αισθητικής και ηθικής. Της αισθητικής του νεοελληνικού μπαγαποντισμού και της ηθικής του παντί τρόπω πλουτισμού.
Ισως ήρθε η ώρα, λοιπόν, να το βουλώσουμε όλοι μας – πρωτίστως για μένα το λέω μεγάλε, μην ψαρώνεις- και να αρχίσουμε να δουλευουμε λίγο λίγο την αλλαγή του μέσα μας. Να αρχίσουμε, εμείς οι basse classe επαρχιώτες, να ξεφωνίζουμε το ευτελές της πόλης μας και όλους αυτούς που το συντηρούν και να υψώσουμε τον πήχυ της πολιτικής μας εκπροσώπησης, σε τέτοιο σημείο, ώστε να καταστεί εμπόδιο ανυπέρβλητο για τους μέτριους και τους ατάλαντους (ανεξαρτήτως καταγωγής για να μην παρεξηγηθώ!). Να αρχίσουμε αθόρυβα και μακριά απ΄ τις πλατείες να φτιάχνουμε θύλακες καινοτομίας και δημιουργικότητας, ώστε το αυριανό αντάμωμα με τους πρώην πρωτευουσιάνους να δώσει γρήγορα καρπούς σε όλους τους τομείς του επιστητού, των τεχνών και των Γραμμάτων. Να ανοίξουμε, επιτέλους, τη συζήτηση για την ανάγκη αναδιανομής της αντιπαραγωγικής ιδιοκτησίας, που αποτελεί «εξ΄ απαλών ονύχων» τον κανόνα σε αυτήν την χώρα, ώστε να δοθεί στους νέους παραγωγούς που θέλουν να επενδύσουν, να επινοήσουν, να καινοτομήσουν και να διακινδυνεύσουν. Να τολμήσουμε,τέλος, να φτιάξουμε τη σύγχρονη και αποκεντρωμένη Ελλάδα που, κάποιοι από εμάς, ευελπιστούμε να δούμε σε αυτήν την ρημάδα τη ζωή. Την Ελλάδα των Παραγωγών και των Δημιουργών. Μια Ελλάδα που θα έχει αυτάρκεια αγαθών, θα εξάγει το περίσσευμά της, θα παράγει Γνώση και Πολιτισμό και θα αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες κατοίκους του παγκόσμιου χωριού. Μια Ελλάδα που θα κάνει πράξη το αίτημα της δημιουργίας και θα μπολιάσει με το ήθος της δημιουργικότητας τη νέα γενιά αυτής της χώρας…
Θα μου πείς, όνειρα θερινής νυκτός είναι αυτά και δεν θα έχεις και άδικο. Είναι, μονάχα, που προτιμώ τα καλοκαίρια μου να κάνω τέτοια όνειρα από το να τρώω στη μάπα τις θερινές τους χειραψίες…
Υ.Γ.: Και έρχεστε αγαπητοί μου πρωτευουσιάνοι τη δύσκολη την ώρα του «επί του πιεστηρίου» και διορίζετε στα νοσοκομεία μας τους νέους σούπερ ντούπερ διοικητές σας…αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία, για την οποία θα μιλήσουμε μια άλλη φορά…
*Ο Τάσος Φούντογλου είναι ειδικευόμενος νεφρολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Πτολεμαΐδας.