Είχα αποφασίσει, στη φάση αυτή, να μην εμπλακώ στον έντονο δημόσιο διάλογο σχετικά με τις...
προτεινόμενες αλλαγές στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του νομοσχεδίου έχουν επισημανθεί από διάφορους συναδέλφους, δυστυχώς όχι πάντα στο επίπεδο που αρμόζει σε προσωπικότητες του Ακαδημαϊκού χώρου.
Η πολιτική απόφαση για την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου φαίνεται να έχει ληφθεί και η επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί στην εφαρμογή του.
Ανεξάρτητα από τα σημεία που συμφωνώ ή διαφωνώ, για λόγους αρχής θέλω να πιστεύω ότι η πρόθεση του νομοθέτη είναι να ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο που θα βοηθήσει στη γρήγορη ανάπτυξη της χώρας. Φαντάζομαι ότι είναι σε όλους κατανοητό πως αν αυτό δεν κατορθωθεί και, μάλιστα, όσο γίνεται πιο γρήγορα, τώρα ή αργότερα η χρεωκοπία είναι αναπόφευκτη και οι ευθύνες έναντι των επερχομένων γενεών τεράστιες. Το διακηρύττει σε όλους τους τόνους ο πρωθυπουργός, μας το λένε ολοι οι συνάδελφοι (στην πλειοψηφία φιλέλληνες) στο εξωτερικό.
Ανεξάρτητα από τα σημεία που συμφωνώ ή διαφωνώ, για λόγους αρχής θέλω να πιστεύω ότι η πρόθεση του νομοθέτη είναι να ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο που θα βοηθήσει στη γρήγορη ανάπτυξη της χώρας. Φαντάζομαι ότι είναι σε όλους κατανοητό πως αν αυτό δεν κατορθωθεί και, μάλιστα, όσο γίνεται πιο γρήγορα, τώρα ή αργότερα η χρεωκοπία είναι αναπόφευκτη και οι ευθύνες έναντι των επερχομένων γενεών τεράστιες. Το διακηρύττει σε όλους τους τόνους ο πρωθυπουργός, μας το λένε ολοι οι συνάδελφοι (στην πλειοψηφία φιλέλληνες) στο εξωτερικό.
Όλοι θα συμφωνήσουμε ότι κυρίαρχος μοχλός για την ανάπτυξη μιας χώρας είναι η προώθηση της Έρευνας και της Τεχνολογίας στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και στα Ερευνητικά Κέντρα. Μια επιφανειακή, έστω, ματιά σε χώρες με ταχεία ανάπτυξη, όπως η Σιγκαπούρη η Ταϊβάν, η Κορέα αλλά και το γειτονικό Ισραήλ, θα επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό.
Για να αναπτυχθεί, όμως, η Έρευνα και η Τεχνολογία, ανεξάρτητα από το νομικό πλαίσιο που ισχύει, θα πρέπει να έχει διασφαλισθεί ένα κλίμα αισιοδοξίας, ένα κλίμα που να διαμορφώνει -έστω στοιχειωδώς- κέφι για δουλειά.
Για να αναπτυχθεί, όμως, η Έρευνα και η Τεχνολογία, ανεξάρτητα από το νομικό πλαίσιο που ισχύει, θα πρέπει να έχει διασφαλισθεί ένα κλίμα αισιοδοξίας, ένα κλίμα που να διαμορφώνει -έστω στοιχειωδώς- κέφι για δουλειά.
Πεποίθηση μου είναι ότι η τελευταία τροπολογία που κατέθεσε ο κύριος υπουργός των Οικονομικών για παραπέρα περικοπή των αποδοχών των Πανεπιστημιακών και των Ερευνητών καθόλου δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο μισθός των Πανεπιστημιακών, όλων των βαθμίδων, είναι καθαρά επιδοματικός και για όσους δεν ασκούν ελεύθερο επάγγελμα (είναι η συντριπτική πλειοψηφία) ιδιαίτερα πενιχρός, όχι μόνο σε σύγκριση με τους μισθούς των συναδέλφων που υπηρετούν σε αντίστοιχες θέσεις στο εξωτερικό, αλλά και σε σύγκριση με τους μισθούς άλλων κοινωνικών ομάδων.
Έχει φτάσει ο μισθός του Αναπληρωτή Καθηγητή να είναι μικρότερος από του Πρωτοδίκη και μικρότερος από το μισθό ενός μεσαίου στελέχους μιας τράπεζας.
Ο μισθός των Πανεπιστημιακών, όλων των βαθμίδων, είναι καθαρά επιδοματικός και για όσους δεν ασκούν ελεύθερο επάγγελμα (είναι η συντριπτική πλειοψηφία) ιδιαίτερα πενιχρός, όχι μόνο σε σύγκριση με τους μισθούς των συναδέλφων που υπηρετούν σε αντίστοιχες θέσεις στο εξωτερικό, αλλά και σε σύγκριση με τους μισθούς άλλων κοινωνικών ομάδων.
Έχει φτάσει ο μισθός του Αναπληρωτή Καθηγητή να είναι μικρότερος από του Πρωτοδίκη και μικρότερος από το μισθό ενός μεσαίου στελέχους μιας τράπεζας.
Η ερώτηση, λοιπόν, που προβάλλει ανάγλυφα είναι «τον νέο νόμο τι τον θέλουμε»;
- Ποιός είναι ο λόγος που τον Σεπτέμβρη θα περάσουμε -όπως όλα δείχνουν- μια απροσδιορίστου ακόμη σοβαρότητας αναταραχή στα Πανεπιστήμια.
- Πιστεύει κανείς ότι όποιο και αν είναι το μοντέλο διοίκησης, όποιος και αν εκλεγεί Πρύτανης, όποιος και αν διοριστεί Κοσμήτορας, είναι δυνατόν να εμπνεύσει νέους Πανεπιστημιακούς και Ερευνητές να αφοσιωθούν στη δουλειά και να δουλέψουν σκληρά, όπως η Έρευνα απαιτεί, για να ληφθούν αποτελέσματα και να δημιουργηθούν εταιρείες τεχνοβλαστών που θα φέρουν την ανάπτυξη στη χώρα;
- Είναι δυνατόν να τους πείσει να εργαστούν πολύ πέρα από το ωράριο εργασίας, όταν θα πρέπει να ξοδέψουν ένα μέρος του χρόνου τους για να κάνουν μια άλλη δουλειά για να ζήσουν την οικογένεια τους;
- Πιστεύει, ειλικρινά, κανείς ότι θα πειστεί κάποιος από τους διακεκριμένους συναδέλφους του εξωτερικού (αναφέρομαι στους σοβαρούς επιστήμονες και όχι στις πριμαντόνες των διαφόρων καναλιών) να έλθουν και δουλέψουν στην Ελλάδα;
- Πιστεύει κανείς ότι με αυτή την μεταχείριση από μια Πολιτεία ανειλικρινή μπορεί να διαμορφωθεί το απαραίτητο κλίμα εθνικής ανάτασης;
- Ποιός είναι ο λόγος που τον Σεπτέμβρη θα περάσουμε -όπως όλα δείχνουν- μια απροσδιορίστου ακόμη σοβαρότητας αναταραχή στα Πανεπιστήμια.
- Πιστεύει κανείς ότι όποιο και αν είναι το μοντέλο διοίκησης, όποιος και αν εκλεγεί Πρύτανης, όποιος και αν διοριστεί Κοσμήτορας, είναι δυνατόν να εμπνεύσει νέους Πανεπιστημιακούς και Ερευνητές να αφοσιωθούν στη δουλειά και να δουλέψουν σκληρά, όπως η Έρευνα απαιτεί, για να ληφθούν αποτελέσματα και να δημιουργηθούν εταιρείες τεχνοβλαστών που θα φέρουν την ανάπτυξη στη χώρα;
- Είναι δυνατόν να τους πείσει να εργαστούν πολύ πέρα από το ωράριο εργασίας, όταν θα πρέπει να ξοδέψουν ένα μέρος του χρόνου τους για να κάνουν μια άλλη δουλειά για να ζήσουν την οικογένεια τους;
- Πιστεύει, ειλικρινά, κανείς ότι θα πειστεί κάποιος από τους διακεκριμένους συναδέλφους του εξωτερικού (αναφέρομαι στους σοβαρούς επιστήμονες και όχι στις πριμαντόνες των διαφόρων καναλιών) να έλθουν και δουλέψουν στην Ελλάδα;
- Πιστεύει κανείς ότι με αυτή την μεταχείριση από μια Πολιτεία ανειλικρινή μπορεί να διαμορφωθεί το απαραίτητο κλίμα εθνικής ανάτασης;
Είναι, χωρίς αμφιβολία, δύσκολη η οικονομική κατάσταση και θέλει μεγάλη σωφροσύνη για να μην οδηγηθούμε σε επικίνδυνες αντιπαραθέσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Όταν από τους πενιχρούς μισθούς των Πανεπιστημιακών έχουν χαθεί ήδη τρείς μισθοί, άλλες κοινωνικές ομάδες δεν έχουν χάσει παρά ψιχία.
Αν έχει αποφασίσει η χώρα ότι δεν χρειάζεται ή ότι δεν μπορεί να συντηρήσει τα Δημόσια Πανεπιστήμια, ας μην τα υποβαθμίζει με εμμέσους τρόπους. Είναι πολύ πιο καθαρή λύση να πάρει την πολιτική απόφαση να τα κλείσει και να επιτρέψει την δημιουργία ιδιωτικών.
Αν έχει αποφασίσει η χώρα ότι δεν χρειάζεται ή ότι δεν μπορεί να συντηρήσει τα Δημόσια Πανεπιστήμια, ας μην τα υποβαθμίζει με εμμέσους τρόπους. Είναι πολύ πιο καθαρή λύση να πάρει την πολιτική απόφαση να τα κλείσει και να επιτρέψει την δημιουργία ιδιωτικών.
*Ο Μανώλης Φραγκούλης είναι Καθηγητής Βιοχημείας και Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
