Με ποιους είμ’εγώ;
Με τους φοβισμένους, που διπλά...
Κλείνουνε τις πόρτες;
M’ αυτούς που σωπαίνουν;
M.Καλλιαντά – Γάλλιου «Με ποιους είμ’εγώ;»
***
Ως Εθνική κουλτούρα, αλλά και ως αναγκαίος όρος λειτουργίας της πανεπιστημιακής έρευνας/διδασκαλίας/διοίκησης, η ελευθερία γνώμης, άποψης, ψήφου και εντέλεισυνείδησης πρέπει να κατοχυρώνεται θεσμικά στους νόμους περί Ανώτατης Εκπαίδευσης. Κανένας νόμος δεν μπορεί, όμως, να εγγυηθεί ακαδημαϊκό ήθος ή αποτρέψει υπόγειες συναλλαγές.
Αν π.χ. είναι μέλος ΔΕΠ (συνήθως – αλλά όχι πάντοτε) των κατώτερων βαθμίδων, διεκδικεί το δικαίωμα να ψηφίζει στις εκλογές διοικητικών οργάνων προκειμένου να «διαπραγματευθεί», δηλαδή να ανταλλάξει την ψήφο του προς τον υποψήφιο Πρόεδρο, Κοσμήτορα, Πρύτανη με τη δική του ακαδημαϊκή εξέλιξη, αυτό το μέλος ΔΕΠ δεν μπορεί να επικαλείται ελευθερίες ή να καταγγέλλει ένα σύστημα που του στερεί (;) το δικαίωμα (!) να πουλάει τις αλυσίδες του.
Θα άξιζε, σε κάθε περίπτωση, να γίνει μια έρευνα για να διαπιστωθεί σε ποιο ποσοστό οι κατώτερες βαθμίδες διαφοροποιούνται από τις (διοικητικές, και όχι μόνον) επιλογές του Τακτικού Καθηγητή (του Τομέα, του Εργαστηρίου, της Κλινικής) ή απλώς έχουν την τιμή (;) να (εξ)υπηρετούν τους ισχυρούς της πρώτης βαθμίδας.
Άρα, οι ελευθερίες που συνήθως κατοχυρώνονται για να μπορείς να αντιστέκεσαι και όχι ναυποτάσσεσαι κερδίζονται με αγώνες (πανεπιστημιακούς και άλλους) και δεν εκχωρούνται από τους υπουργούς.
Τηρουμένων των αναλογιών (πάντοτε με φωτεινές εξαιρέσεις όπως ο Μιχ.Σταθόποπουλος, ο Γ.Γραμματικάκης κ.α), οι Πρυτανικές αρχές απεκδύονται ευθυνών και ελευθεριώνπροκειμένου είτε να φτιάξουν το πολιτικό τους προφίλ είτε να μην κινδυνέψουν από τιςδυναμικές ομάδες.
Με άλλα λόγια εκχωρούν τις ελευθερίες τους στα κόμματα και στους μπαχαλάκηδες(πολλές φορές και σε εργολάβους) και οι ίδιοι «κάνουν πως διοικούν».
Υ.Γ: Όταν είχα δεχθεί επίθεση από κουκουλοφόρους μέσα στο Πανεπιστήμιο (18/2/09), η Σύνοδος των Πρυτάνεων δεν τόλμησε να βγάλει προσωπική ανακοίνωση συμπαράστασης αλλά «καταδίκασε τα φαινόμενα βίας απ’όπου κι αν προέρχονται».
Νοείται, όμως, ελευθερία γνώμης όταν οι δικαιούχοι φοβούνται;
Υ.Γ2: Επειδή πολλοί σχολιαστές της aixmi.gr με ρωτάνε διάφορες λεπτομέρειες, τους παραπέμπω σε μελέτη μου «Τα διεφθαρμένα Πανεπιστήμια», Σύγχρονη Εκπαίδευση153/2008, σελ.17-38. Όσοι ενδιαφέρονται για τις διαχρονικές απόψεις μου για την Ανώτατη Παιδεία μπορούν να ανατρέξουν σε τέσσερις συλλογές άρθρων μου (1984 – 2007).
Σε κάθε περίπτωση η κριτική μου αφορά σε ιδέες και φαινόμενα και δεν χαρακτηρίζωπρόσωπα ή προθέσεις. Αυτό το διαχωρισμό/κανόνα καλό είναι να τον τηρούμε όλοι (ιδίως οι αυτό-αποκαλούμενοι «άνθρωποι του πνεύματος»)
*Ο Γιάννης Πανούσης είναι καθηγητής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
