Τις τελευταίες εβδομάδες, το φοιτητικό κίνημα βρίσκεται σε αναβρασμό εξαιτίας του νόμου που πέρασε, με τη συναίνεση ΝΔ και του ΛΑ.Ο.Σ, η υπουργός Παιδείας. Πρόκειται, πράγματι, για νομοσχέδιο που αλλάζει σαρωτικά το πανεπιστημιακό τοπίο.
Οι κραυγές για ανάγκη θεσμικών αλλαγών ήταν στο επίκεντρο των λόγων των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Και, όπως πάντα, αυτές οι περιβόητες αλλαγές, έχουν αναγκαστικά θετικό αξιολογικό πρόσημο μόνο και μόνο επειδή παύουν την παρούσα κατάσταση. Θα μπορούσε να είναι αντικείμενο έρευνας η έννοια της «αλλαγής» για τους κυβερνώντες. Το πώς την αντιλαμβάνονται και, κυρίως, το πώς προσπαθούν να την περάσουν στον κόσμο. Ας περάσω, όμως, στο θέμα. Αρχικά θα πω ότι δεν ανήκω σε καμία φοιτητική παράταξη, ούτε διαπλεκόμενος είμαι, ούτε «καρεκλοκένταυρος» (για να προλάβω διάφορους χαρακτηρισμούς που συνηθίζονται προς όσους εναντιώνονται στο νομοσχέδιο). Αλλά, βασικά, αυτό είναι το θέμα του άρθρου. Αυτό το εκπληκτικό επικοινωνιακό κατόρθωμα της κυβέρνησης! Στην κοινή γνώμη έχει περάσει ότι τα Πανεπιστήμια είναι μέρη που υποθάλπουν εγκληματίες, διαπλεκόμενους και άχρηστους καθηγητές, που ταυτόχρονα, τους δέρνουν συνέχεια οι φοιτητές. Όλες αυτές οι εκπάγλου ωραιότητας περιγραφές, είναι ωραίες για ένα θρίλερ ή ακόμα περισσότερο για μια κωμωδία, αλλά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
Το Πανεπιστήμιο (μαζί με οτιδήποτε δημόσιο γενικότερα) έχει γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος. Η εξαίρεση έχει γίνει γενικός κανόνας και ο γενικός κανόνας εξαίρεση. Το ίδιο συμβαίνει, βέβαια, και με όλες ανεξαιρέτως (ψάχνω να βρω πότε δεν συνέβη) τις κοινωνικές ομάδες, που έρχονται σε ρήξη με την κυβέρνηση. Πατώντας στο γενικότερο κλίμα καταστροφής των πάντων, ο εκάστοτε υπουργός βγάζει πύρινους λόγους ενάντια στους αντιδρώντες, τους οποίους χαρακτηρίζει βολεμένους, διεφθαρμένους, κτλ. Και λόγω (κυρίως) του κλίματος που ανέφερα παραπάνω, τα καταφέρνει να φέρνει τη μια κοινωνική ομάδα κόντρα στην άλλη και να παίρνει μια ιδιότυπη κοινωνική υποστήριξη.
Η μνήμη, άλλωστε, λειτουργεί ανάλογα με την κοινωνικοπολιτική κατάσταση η οποία είναι σύγχρονη του ατόμου. Για παράδειγμα, σε μια περίοδο καταστροφολογίας και αναζήτησης εύκολων λύσεων, κανείς δεν θα θυμηθεί την περηφάνια που ένιωσε όταν το παιδί του μπήκε στο Πανεπιστήμιο, ούτε εκείνη που ένιωσε όταν αποφοίτησε. Θα θυμηθεί ότι πριν από 8 χρόνια κάποιοι έχτισαν το γραφείο κάποιου καθηγητή (χωρίς να θυμάται περαιτέρω λεπτομέρειες). Το αντίστροφο θα συνέβαινε σε περίπτωση που διανύαμε μια περίοδο παχέων αγελάδων.
Μοιάζει παρανοϊκό, αλλά η πλήρης απαξίωση των πάντων, βοηθάει μια επικοινωνιακά καταρτισμένη κυβέρνηση να παίρνει ακόμα πιο πολλά βάρβαρα μέτρα. Και ναι! Το νομοσχέδιο αυτό, παρότι έχει πολλά θετικά (ουσιαστική κατάργηση κομματικών παρατάξεων), παρότι αντιμετωπίζει, ίσως όχι με τέλειο τρόπο, χρόνια προβλήματα (άσυλο, αιώνιοι φοιτητές), στη βάση του πηγαίνει κόντρα στο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Προσέξτε! Όχι στο σημερινό δημόσιο Πανεπιστήμιο, αλλά στο δημόσιο Πανεπιστήμιο γενικά. Το επιχείρημα ότι ψηφίστηκε από 250 βουλευτές δεν καθιστά φασίζουσα την αντίδραση του ακαδημαϊκού χώρου, διότι ο λαός δεν έχει το αλάθητο στους βουλευτές που εκλέγει.
Η επίκληση σε αριθμούς και στατιστικά έπαψε όταν το ΕΚΠΑ και το ΕΜΠ πήραν πολύ καλή θέση στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κατάταξης και Ευρωπαϊκή Κατάταξη Ερευνών. Σειρά πήραν οι επικλήσεις στο συναίσθημα και η επίθεση στο ήθος του αντιπάλου, που λέγαμε και στο Λύκειο. Η πλειοψηφία του φοιτητικού κινήματος δεν τσίμπησε με αυτές τις μεθόδους. Άλλωστε, όταν ο μέσος φοιτητής κατεβαίνει στις πορείες δεν διαμαρτύρεται μόνο για το νομοσχέδιο. Διαμαρτύρεται για τη συνολική απαξίωση των προσπαθειών και των σπουδών του, είτε αυτή γίνεται με λόγια είτε με έργα. Διαμαρτύρεται γιατί το μόνο αντίκρυσμα των εκατοντάδων ωρών διαβάσματος και άγχους θα είναι η ανεργία και η ετεροαπασχόληση. Κάποιοι είναι ψύχραιμοι και από όλα αυτά κρατάνε τα χαμένα μαθήματα. Προφανώς και έχουν τα δίκια τους και προφανώς, εφόσον το επιθυμούν, πρέπει να κατεβάζουν ανάλογα πλαίσια, αλλά εκείνο που ελπίζω είναι να μην τους δω σε 25 χρόνια να μουντζώνουν το Κοινοβούλιο…
*Ο Νίκος Σταματίνης είναι φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας.
