Από την ψήφιση του νέου νόμου για τα Πανεπιστήμια μέχρι την εφαρμογή του, η αλήθεια είναι ότι μεσολαβούν έτη φωτός. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, γιατί το νέο πλαίσιο συναντά έντονες αντιδράσεις από μερίδα των διδασκόντων, οι Πρυτάνεις εγείρουν ζητήματα συνταγματικότητας που θα κληθεί να απαντήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας...
και οι φοιτητοπατέρες επαναστατούν, διότι τους αφαιρούνται τα προνόμια που, την τελευταία δεκαετία, αποτελούν και λόγο ύπαρξής τους.
Για όλα αυτά πρέπει να πετάξουμε το νόμο στα σκουπίδια; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι.
Το νέο πλαίσιο για τη λειτουργία των ΑΕΙ είναι μια ευκαιρία να διαμορφώσουμε το Πανεπιστήμιο που θέλουμε, μέσα από τα εργαλεία που μας δίνει. Προβληματίζομαι όταν διαπιστώνω ότι απέναντι σ’ αυτό, η απάντηση του ΕΣΔΕΠ -ΑΠΘ συνοψίζεται στη φράση «Ο νέος νόμος δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί». Είναι δυνατόν ένας Πανεπιστημιακός δάσκαλος να καλεί σε ανυπακοή; Τι έχουμε; Χούντα; Πού είναι ο σεβασμός στη Δημοκρατία και τον Κοινοβουλευτισμό; Πού είναι το παράδειγμα στις νεότερες γενιές; Μπορούμε να διατυπώσουμε τις αντιρρήσεις μας για ό,τι μας αφορά. Μπορούμε, ακόμη, να προσφύγουμε στη Δικαιοσύνη, αν εκτιμούμε ότι εγείρονται ζητήματα συνταγματικότητας σε σχέση με το αυτοδιοίκητο. Είναι αδιανόητο, όμως, να παροτρύνουμε σε έκνομες ενέργειες. Είμαστε πρώτα απ’ όλα δάσκαλοι. Θα μου πείτε, το ίδιο δεν έγινε και στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου και, μάλιστα, από βουλευτές -συναδέλφους Πανεπιστημιακούς;
Η ώρα της αλήθειας έφτασε για όλους. Πρέπει να λύσουμε τη σιωπή μας. Πρέπει να μιλήσουμε. Οι καταλήψεις έρχονται η μία μετά την άλλη. Η ευθύνη είναι, πλέον, δική μας. Να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να μιλήσουμε καθαρά μεταξύ μας. Να μιλήσουμε με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές μας. Όλοι. Οι Πρυτάνεις, οι Σύγκλητοι, οι Κοσμητείες, το κάθε μέλος ΔΕΠ ξεχωριστά. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με τα Πανεπιστήμια κλειστά, τους φοιτητές μακριά από τα μαθήματά τους και τους διδάσκοντες ανήμπορους να πλησιάσουν ακόμη και στα γραφεία τους.
Ο νόμος, κατά την άποψή μου, χωρίς να τον εξιδανικεύω, δίνει πολλά εργαλεία στην Πανεπιστημιακή κοινότητα· αναφέρω τα δύο σημαντικότερα.
- Ο Οργανισμός, που πρέπει να δημιουργηθεί σε κάθε Πανεπιστήμιο. Σε κάθε περίπτωση, η Πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να διατηρήσει ό,τι πιστεύει πως είναι προς όφελος του Πανεπιστημίου.
- Η αξιολόγηση του νέου πλαισίου σε 4 χρόνια. Η Πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί και πρέπει να διαμορφώσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την αλλαγή των όποιων στοιχείων πιστεύει και αποδεικνύονται στην πράξη ως μη εφαρμόσιμα.
Σε κάθε περίπτωση, το Πανεπιστήμιο του μέλλοντος δεν μπορεί να στηριχθεί στην ανυπακοή, στη σιωπή, στην αδράνεια, στα γεμάτα με graffiti και αφίσες κτίρια, στα σκοτεινά κτίρια το βράδυ… Όχι άλλη σιωπή…
*Ο Στράτος Στυλιανίδης είναι Λέκτορας στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
