(…και ομόλογο σταθερής αξίας)
Το κωμικό στοιχείο, που είναι ό,τι καλύτερο και χρησιμότερο μας απέμεινε, συνίσταται σε τρία βασικά στοιχεία: Στην υπερβολή, στην αντίθεση και στον αιφνιδιασμό (με την έννοια του ξαφνικού και μη αναμενόμενου).
Άπαξ και μία ρήση, μία πράξη ή έστω ένας μορφασμός ενέχει κάποιο από τα παραπάνω στοιχεία, είναι αρκετό για να προκαλέσει γέλιο, ευφορία και γενικά να φτιάξει τη διάθεση (τουλάχιστον των καλοπροαίρετων…).
Αναμφισβήτητα, η ανάγκη μας είναι περίσσια τούτο το διάστημα, γι αυτό θα πρέπει να αναζητάμε τις πηγές και να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες περισσότερο από ποτέ.
Η διαδικασία μοιάζει λίγο πολύ με «κυνήγι θησαυρού», που αν και αρκετά κουραστικό και ενίοτε χρονοβόρο, μας αποζημιώνει με την ευχαρίστηση που εκλαμβάνουμε όταν κρατήσουμε το ‘θησαυρό’ στα χέρια μας. Ένας τέτοιος ανεκτίμητος θησαυρός είναι και οι νέοι μας… με όλα τα προαναφερθέντα συστατικά στη συσκευασία του ενός. Αυτοί οι νέοι, που τόσα έχουν να μας πουν και δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, κωφεύουμε πλημμελώς. Ας αναλογιστούμε λοιπόν: Υπερβάλλουν όταν λένε πως κουράζονται πέρα από τις αντοχές τους, προσπαθώντας να ξεπεράσουν τον εαυτό τους, με τις ατελείωτες ώρες διαβάσματος και των λοιπών υποχρεώσεων που έχουν επωμισθεί; Δε νομίζω… Υπερβάλλουν όταν αντιστέκονται στην τήρηση «στρατιωτικού» προγράμματος (φαγητού, ύπνου, δραστηριοτήτων κλπ), ήδη από την τρυφερή παιδική ηλικία; Δε νομίζω… Υπερβάλλουν όταν συγκρίνονται με τους γονείς τους και διαπιστώνουν πως εκείνοι δεν έκαναν ούτε τα μισά απ’ όσα κάνουν σήμερα αυτοί αλλά δυστυχώς και πάλι θεωρούνται λίγα; Δε νομίζω… Διότι όλη αυτή η υπερπροσπάθεια περισσότερο με κούρσα αλόγων μοιάζει παρά με πνευματική ενίσχυση.
Είναι απολύτως λοιπόν αναμενόμενο, οι νέοι να αντιδράσουν, να αντιτεθούν σε αυτή την υπερβολή και να αντισταθούν στην εφαρμογή της. Όταν λοιπόν θέλουν να μιλήσουν, μιλάνε, και μόνο αν δεν τους ακούσουμε, θα φωνάξουν. Μιλάνε κυρίως ευγενικά, με χιούμορ και προσπαθούν να διακωμωδήσουν τα τεκταινόμενα. Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι γονείς είναι να συμμετέχουν ενεργά στη συζήτηση, να γελάσουν και να αποδεχτούν πως οι ανάγκες των νέων ήταν και παραμένουν οι ίδιες: η χαρά, η διασκέδαση αλλά και η ανάληψη ευθύνης στο όριο του εφικτού.
Σε ένα περιβάλλον συνεχούς πίεσης (ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της Λυκειακής παιδείας) οι νέοι ασφυκτιούν και μη βρίσκοντας εύκολα διεξόδους, είναι πολύ πιθανό να εμφανίζουν παραβατικές συμπεριφορές (προς τους εαυτούς τους ή τους άλλους). Πόσο λυτρωτικά, άραγε, μπορεί να δράσει η ενασχόληση με τον αθλητισμό υπό τύπον αναψυχής ή με τη μουσική ή με το θέατρο ή με ο,τιδήποτε άλλο θα τους φέρει πιο κοντά στην ηλικία τους και θα τους κοινωνικοποιήσει υγιώς; Πολύ νομίζω… Και πόσο ειλικρινείς μπορούν να είναι με τους εαυτούς τους και να ομολογήσουν αν και κατά πόσον τους ενδιαφέρει πραγματικά να εμπλακούν σε αυτή την ανηλεή κούρσα που τους επιβάλλεται ή απλά να αποφασίσουν οι ίδιοι για το τι αληθινά αγαπούν και επιθυμούν να σπουδάσουν (ή να μη σπουδάσουν); Πολύ, νομίζω… αν βέβαια τους αφήσουν, οι γονείς και το περιβάλλον, παραμερίζοντας τις δικές τους προσωπικές φιλοδοξίες και τα ατελεύτητα όνειρα. Και αν δεν τα καταφέρουν να αντιδράσουν, θα είναι σαν τους ανήμπορους γέρους που έχουν αδειάσει σωματικά και ψυχολογικά και έχουν αποδεχτεί τη μοίρα του «Δεν Μπορώ». Πολύ λυπηρό για τη γενιά της φρεσκάδας και της ελπίδας…
Τέλος, οι νέοι –μας- κρατάνε το καλύτερο «χαρτί» για το τέλος… τουτ’ έστιν, μπορούν νααιφνιδιάσουν ανά πάσα στιγμή, αν το αποφασίσουν και με το δικό τους μοναδικό τρόπο. Αυτό το απρόσμενο και ξαφνικό μπορεί να είναι είτε θετικό είτε αρνητικό. Εξαρτάται από το τι έχει προηγηθεί στα χρόνια της «σποράς» (από την πλευρά των γονικών συμπεριφορών και της εν γένει αντιμετώπισης από το κοινωνικό περιβάλλον). Έτσι, τίποτα δεν προεξοφλεί τη σταθερή πορεία ανόδου ή καθόδου ενός νέου καθώς η ανατροπή αποτελεί σχεδόν συγγενές χαρακτηριστικό του.
Όσοι έχουν την ευκαιρία-ευτυχία να διδάσκουν σε νέους ανθρώπους, μπορούν να πιστοποιήσουν πως υπάρχουν απίστευτες διακυμάνσεις στην απόδοσή τους, οφειλόμενες κυρίως σε οργανικές αλλαγές (σωματικές ή ψυχολογικές) και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να προεξοφλείται ουδεμία πορεία. Το μόνο που μπορούν να πράξουν οι ‘μεγάλοι’ είναι ναδρουν υποστηρικτικά στις οποιεσδήποτε αποφάσεις των νέων, δίνοντας χρόνο για να τους ακούσουν (και όχι μόνο χρήματα και συμβουλές), αφιερώνοντας σκέψη (θετική και με προοπτικές), πιστεύοντας πως ο καλύτερος εαυτός είναι ο ελεύθερος στη βούληση, μη καταπιεσμένος εαυτός… Τότε, και μόνο τότε, θα μπορέσουν να εκτιμήσουν το ‘θησαυρό’ τους και να απολαύσουν την Υπερβολή των νέων στην Αντίθεση και στον Αιφνιδιασμό.
*H Ελιζάνα Πολλάτου είναι επίκουρος καθηγήτρια στην «Εκμάθηση Δεξιοτήτων στη Ρυθμική και Γενική Γυμναστική» του T.E.Φ.Α.Α.- Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
