Πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο εαυτός μου, εξεπλάγησαν μάλλον δυσάρεστα από το μέγεθος αλλά και τη σύνθεση του νέου κυβερνητικού σχήματος. Μια από τα ίδια, στο μεγαλύτερο, με μερικές πινελιές ΝΔ-ΛΑΟΣ και στην κεφαλή ο έμπειρος τεχνοκράτης, με βαρύ βιογραφικό και διεθνές εκτόπισμα Λουκάς Παπαδήμος.
Τι είναι αυτό το πολιτικό υβρίδιο; Θα λειτουργήσει; Πού συναντιούνται ο Ροντούλης με το Ρέππα και ο Αβραμόπουλος με το Ραγκούση; Θα αφήσουν τον Παπαδήμο να κάνει τη δουλειά του; Θα μπορέσει να τους φέρει βόλτα; Και πού είναι η φρεσκάδα, το νέο, το άφθαρτο;
Αλήθεια, όμως, τι είναι αυτό που περιμέναμε; Και γιατί το περιμέναμε;
Ο Λουκάς Παπαδήμος «επιβλήθηκε» ως μονόδρομος στην πρωθυπουργία της χώρας κόντρα στους σκληρούς κομματικούς πυρήνες που σχεδίαζαν ένα κοστούμι συναίνεσης στα μέτρα τους. Μετά από ένα πολυήμερο, βασανιστικό πολιτικό θρίλερ με σκληρό παρασκήνιο, ανατροπές, μηχανορραφίες, παγίδες αλλά και πιέσεις από κέντρα με διαφορετικές αφετηρίες, οι κομματικοί ακροβάτες γκρεμοτσακίστηκαν και υποχρεώθηκαν να δεχθούν μία συναίνεση που κανείς δεν επιθυμούσε στα αλήθεια.
Αυτή η κυβέρνηση λοιπόν δε θα μπορούσε παρά να είναι το προϊόν ενός επώδυνου συμβιβασμού, μία κυβέρνηση κομματικών ισορροπιών κατά τας ανάγκας εκάστου του μαγαζιού. Η κυβέρνηση, με άλλα λόγια, που επέτρεψαν στο Λουκά Παπαδήμο να φτιάξει.
Το παρασκήνιο της περασμένης εβδομάδας αποκάλυψε πως ούτε ο Γιώργος Παπανδρέου ήθελε στα αλήθεια να εγκαταλείψει τον πρωθυπουργικό θώκο ούτε ο Αντώνης Σαμαράς επιθυμούσε να συγκατανεύσει σε μία κυβέρνηση που θα ακολουθούσε κατά γράμμα τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις επιταγές της τρόικας, κόντρα στην αντιμνημονιακή του ρητορική.
Είναι δε πασίδηλο, ότι το ρεύμα Παπαδήμου τόσο στην κοινωνία όσο και σε κάποια σανίδια της πολιτικής σκηνής, αλλά και μία πιθανή επιτυχία της «αλλόκοτης» κυβέρνησής του τρομάζει τα κομματικά επιτελεία. Και τα τρομάζει, γιατί, αφενός κινδυνεύουν την επαύριον να έχουν βάλει στο κάδρο έναν νέο ισχυρό παίκτη, και, αφετέρου, να έχουν υπονομεύσει με δική τους ευθύνη την πειστική εδώ και χρόνια προπαγάνδα περί ανάγκης ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων που εγγυώνται τη σταθερότητα του τόπου.
Είναι κατανοητή η ανησυχία των κομμάτων για την επιβίωσή τους στο νέο πρωτόγνωρο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον. Όπως επίσης, θεωρώ ότι δε στερούνται βάσης και οι προβληματισμοί που διατυπώνονται εσχάτως γύρω από τη λειτουργία της Δημοκρατίας στις εποχές της παντοκρατορίας των αγορών και στης ανοιχτής πλέον συζήτησης περί πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ.
Τίποτα, ωστόσο, από τα παραπάνω δε δίνει το δικαίωμα στους κομματικούς μηχανισμούς, που με τη στρεβλή λειτουργία τους οδήγησαν τη χώρα στην άβυσσο, να υπονομεύσουν μία -έστω με το ζόρι- υπερκομματική προσπάθεια που στόχο έχει να ξαναβγάλει τη χώρα στο φως.
Αν τα κόμματα εξουσίας δεν αντέχουν να αποδεχθούν τη βραχεία ύπαρξη αυτής της κυβέρνησης, τουλάχιστον ας μην την εμποδίσουν να πράξει αυτά που πρέπει ώστε να σώσει τη χώρα. Θα ήταν χρησιμότερο αν εκμεταλλεύονταν την περίοδο που αυτή θα βγάζει το φίδι από την τρύπα, για να κινήσουν διαδικασίες ανασυγκρότησής τους, ανάκτησης της επαφής με την κοινωνία και αποκατάστασης της εμπιστοσύνης με τους πολίτες, ώστε στη μετά Παπαδήμο εποχή να μπορέσουν να πείσουν και πάλι κοιτάζοντας τους Έλληνες στα μάτια.
Ο Λουκάς Παπαδήμος δεν είναι Μεσσίας. Δεν είναι κανένας εθνοσωτήρας, ούτε διαθέτει μαγικά ραβδιά. Αν η αλλόκοτη, ετερόκλιτη κυβέρνησή του δεν λειτουργήσει στο ύψος και στους ρυθμούς που απαιτούν οι περιστάσεις και αν δεν τύχει έστω της στοιχειώδους στήριξης της βουλής, αυτό που θα κληροδοτήσει στους θιγμένους από τον παραγκωνισμό τους κομματικούς μηχανισμούς θα είναι χάος και σκοτάδι. Και τι να διοικήσεις από το χάος και το σκοτάδι;
Αυτό δε σημαίνει ότι ο νέος πρωθυπουργός και οι επιλογές του θα βρίσκονται στο απυρόβλητο. Ούτε ότι δε θα υφίσταται κοινοβουλευτικό έλεγχο και οι απόψεις και οι αποφάσεις του θα έχουν το αλάθητο του Πάπα και δε θα επιδέχονται κριτικής.
Επιτέλους όμως, έστω και την ύστατη ώρα, κόμματα και κομματάρχες θα πρέπει να βγάλουν τις παρωπίδες, να απευθυνθούν στον Έλληνα και όχι στον ψηφοφόρο, να συνεργαστούν ώστε τα μέτρα που θα συνοδεύσουν την περίφημη δανειακή σύμβαση να είναι το λιγότερο δυνατόν επώδυνα και το περισσότερο δυνατόν αποτελεσματικά ώστε να ξαναεμπνεύσουν την ελπίδα και την αισιοδοξία. Να γεννήσουν πολιτικές που θα φέρουν ανάπτυξη και θα αντιπαρατεθούν με το τέρας της ανεργίας.
Αν ο Λουκάς Παπαδήμος αποτύχει στην αποστολή που οι ίδιοι οι ηγέτες των κομμάτων του ανέθεσαν, έστω και με κρύα καρδιά, αυτό θα σημαίνει ότι και η Ελλάδα θα έχει αποτύχει.
Μοιραία, λοιπόν, θα είναι και πάλι οι ίδιοι που θα επωμιστούν το κόστος της επιλογής τους.
