«Το ψωνίζειν εστί…»

Όταν η προσωπική μας ευτυχία εξισώνεται

 με την απόκτηση υλικών αγαθών και την κατανάλωση, 

όταν η κοινωνία ταυτίζεται με τα προϊόντα...
 που καταναλώνει και τα μέλη αυτής αποτελούν πλέον θύματα των πολυεθνικών συμπεραίνουμε πως ο υπερκαταναλωτισμός 

αποτελεί μία μάστιγα της εποχής

Από την Εβελίνα Καραγιαννοπούλου

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αγοραστικής Αποχής, που γιορτάζεται στην Ευρώπη το τελευταίο Σάββατο του Νοεμβρίου, θίγεται για άλλη μια φορά το θέμα της καταναλωτικής μανίας, άνευ μέτρων και σταθμών, που αποτελεί συχνότατο φαινόμενο κυρίως του Δυτικού Κόσμου. Αγγίζοντας τα όρια της ειδωλολατρίας, εκατομμύρια αγοραστές καθημερινά ξοδεύουν αλόγιστα, ποσά τα οποία πολύ πιθανό στην πραγματικότητα να μη διαθέτουν, για προϊόντα και υπηρεσίες, χωρίς τις οποίες σίγουρα θα μπορούσαν να συνεχίσουν τη ζωή τους αξιοπρεπέστατα.


Θα μπορούσαν; Διότι δε νοείται αξιοπρεπής βίος σε ένα 17χρονο εάν δε διαθέτει το τελευταίο iphone, με ενσωματωμένη εσπρεσιέρα και χτυπητήρι μαρέγκας, ή αντίστοιχα μιας κοπέλας χωρίς τη «must have» από δέρμα ιπποπόταμου Αμαζονίου τσάντα που προστάζουν τα περιοδικά μόδας. Όπως πολύ σωστά υποστήριζε και ο Γάλλος φιλόσοφος, Μερνάρ Στιγκλέ, «ο καπιταλισμός σήμερα κυβερνάται όχι από την παραγωγή, αλλά από την κατανάλωση», καθώς και ότι «οι διαφημιστικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της καταναλωτικής συμπεριφοράς οδηγούν στην καταστροφή της ψυχικής και συλλογικής ατομοποίησης».

Μάλιστα, μία από τις ασθένειες της εποχής, σύμφωνα με τους ειδικούς είναι και αυτή της ωνιομανίας, του ψυχαναγκασμού, δηλαδή, της απόκτησης υλικών αγαθών άνευ χρηστικής αξίας. Και κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, θυμάμαι την καλή μου τη δασκάλα, την εξ Αυστραλίας ορμώμενη, που συχνά μου έλεγε μια φράση εις την Αγγλικήν: «To keep up with the Joneses». Η έκφραση αυτή, προσπαθεί να περιγράψει την «επιδεικτική κατανάλωση», όπου οι δαπάνες για αγαθά ή υπηρεσίες γίνονται με σκοπό την προβολή του εισοδήματος ή του πλούτου. Με απλά λόγια, σε περίπτωση που τα γειτονάκια σου (που στην προκειμένη ονομάζονται Joneses) αγοράσουν αποχυμωτή με swarovski θα σπεύσεις να το αποκτήσεις και με περίσσια περηφάνια θα τους καλέσεις –και καλά- τυχαία, να τους το επιδείξεις. Τα αντεπιχειρήματα στο κίνημα του Αντικαταναλωτισμού βασίζονται στην άποψη της προσωπικής ελευθερίας του να αποφασίζει κανείς για το τι του είναι πραγματικά αναγκαίο και τι όχι, μην αναγνωρίζοντας την πολυτέλεια ως σπατάλη.


Δεν είναι τυχαίο, πως η συγκεκριμένη παγκόσμια ημέρα σαμποτάρεται κατά κόρον από τα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα το μήνυμα της Αγοραστικής Αποχής να μη γνωστοποιείται. Είθε στο μέλλον, και δη στα πλαίσια μιας οικουμενικής οικονομικής κρίσης, να εδραιωθεί σαν ιδεολογία ο Αντικαταναλωτισμός, στα πλαίσια μια ευρύτερης εναντίωσης στη βιομηχανία του κέρδους και του υλισμού, με τη συνειδητοποίηση της ατόφιας αξίας της ανθρώπινης ζωής και του πνευματικού πλούτου. Η ζωή είναι ένας δρόμος σκέψεων και συναισθημάτων και όχι ένα εμπορικό κέντρο στολισμένο με χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΤΟ ΆΡΘΡΟ" την Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011