Τι είναι: πόνος στην κοιλιά είναι ο πόνος που εντοπίζεται στην περιοχή από το στομάχι έως και τα γεννητικά όργανα. Πρόκειται για ένα από τα συχνότερα συμπτώματα, το οποίο σχετίζεται με τη λειτουργία των οργάνων που βρίσκονται στη συγκεκριμένη περιοχή του σώματος. Ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί, ο πόνος στην κοιλιά έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μπορεί να εκδηλωθεί μόνος του ή να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα.
Δεν πρέπει να ανησυχούμε: ο κοιλιακός πόνος μπορεί να σχετίζεται με απλές αιτίες, όπως με την υπερκατανάλωση φαγητού ή τη σωματική καταπόνηση. Συχνά, οι πόνοι στην κοιλιά είναι λειτουργικοί, δηλαδή οφείλονται σε διαταραχή της λειτουργίας ενός οργάνου, και εκδηλώνονται περιοδικά καθώς «έρχονται και φεύγουν» για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Πρέπει να ανησυχούμε: όταν η ένταση του πόνου είναι μεγάλη ή αυξάνεται βαθμιαία, τότε υπάρχει κίνδυνος η αιτία να είναι σοβαρή. Το σύμπτωμα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό εάν συνοδεύεται και από άλλα σημεία, όπως πυρετό, απώλεια βάρους και ανορεξία.
Γιατί πονάει η κοιλιά μου;
Οι συχνότερες αιτίες που προκαλούν το σύμπτωμα είναι:
Δυσπεψία: όταν τρώμε ένα γεύμα βαρύ ή που δεν το έχουμε συνηθίσει, το στομάχι και το έντερο υπερφορτώνονται με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς. Σε αυτή την περίπτωση, ο κοιλιακός πόνος συνοδεύεται από φούσκωμα, ναυτία και αίσθημα καύσου.
Σωματική καταπόνηση: είναι συχνό το φαινόμενο να εκδηλώνεται πόνος στην κοιλιά μετά από έντονη εκγύμναση. Στην πραγματικότητα, ο πόνος σχετίζεται τους μύες της κοιλιάς και προκαλείται από μυϊκή διάταση ή άλλο μικροτραυματισμό.
Ψυχολογικοί παράγοντες: στρες και έντονη πίεση ερεθίζουν τα νεύρα που υπάρχουν στο στομάχι και το έντερο, προκαλώντας σύσπαση των μυών τους και ως εκ τούτου πόνο στην κοιλιά.
Γαστρεντερίτιδα: λόγω ιών ή βακτηρίων προκαλείται φλεγμονή στο στομάχι και το έντερο. Ως αποτέλεσμα αυτής της φλεγμονής, εμφανίζεται πόνος στην κοιλιά που συνδυάζεται με διάρροια και πυρετό.
Έμμηνος ρύση - Περίοδος: ο πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή προσταγλανδινών, ουσιών που προκαλούν συσπάσεις της μήτρας. Εκδηλώνεται χαμηλά στην κοιλιά και πολλές φορές αντανακλά στη μέση, τα πόδια, την πλάτη ή το στομάχι. Εάν ο πόνος δεν υποχωρεί με τα παυσίπονα, πιθανώς σχετίζεται με σοβαρότερες γυναικολογικές αιτίες (κύστεις ωοθηκών, ενδομητρίωση κτλ).
Κύστη ωοθήκης: η μάζα που υπάρχει στις ωοθήκες δημιουργεί ευαισθησία προκαλώντας πόνο χαμηλά στην κοιλιά.
Συστροφή ωοθήκης: η ωοθήκη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της και δεν τροφοδοτείται με αίμα από τα αγγεία
Προβλήματα των σαλπίγγων: υδροσάλπιγγα και πυοσάλπιγγα, που προκαλούν διόγκωση και πόνο στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς, ή ακόμα και εξωμήτρια κύηση στις σάλπιγγες.
Γυναικολογικές λοιμώξεις: λοιμώξεις όπως, ενδομητρίτιδα και χλαμύδια μπορούν να προκαλέσουν πόνο χαμηλά στην κοιλιά λόγω της φλεγμονής που υπάρχει.
Ενδομητρίωση: τα κύτταρα του εσωτερικού της μήτρας -ενδομήτριο-, «μεταναστεύουν» από τη μήτρα σε άλλα όργανα του σώματος, κυρίως σε αυτά που βρίσκονται στην κοιλιά. Τα κύτταρα αυτά αντιδρούν στις ορμόνες κάθε μήνα με την περίοδο, με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος στην κοιλιά που συχνά συνοδεύεται και από πόνο κατά την αφόδευση ή την ούρηση.
Ινομυώματα: πρόκειται για μικρά καλοήθη ογκίδια στη μήτρα που σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να προκαλέσουν κοιλιακό πόνο
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: το σύνδρομο που είναι γνωστό και ως σπαστική κολίτιδα, προκαλεί υπεραισθησία του εντέρου. Οι μύες συσπώνται περισσότερο από το φυσιολογικό, προκαλώντας μεταξύ άλλων πόνο και δυσφορία στην περιοχή της κοιλιάς.
Κολικός εντέρου: προκαλούνται συσπάσεις στο έντερο, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται πόνος στην κοιλιά που συνδυάζεται με διαταραχή ή όχι των κενώσεων.
Κολικός χοληφόρων: όταν η πέτρα που υπάρχει στη χολή αποφράσσει (κλείνει) τον χοληφόρο πόρο, προκαλείται διάταση (τέντωμα) της χοληδόχου κύστης. Έτσι, δημιουργείται πόνος στο δεξιό άνω πλάγιο μέρος της κοιλιάς, ο οποίος συχνά αντανακλάται στην πλάτη.
Κολικός νεφρών: μέσω του μηχανισμού απόφραξης -διάτασης, προκαλείται πόνος στην κοιλιά με αντανάκλαση στα γεννητικά όργανα. Συχνά συνοδεύεται από δυσουρία.
Έλκος δωδεκαδακτύλου: πρόκειται για μια μικρή πληγή στο δωδεκαδάκτυλο, ένα τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Ο πόνος είναι έντονος, εντοπίζεται ψηλά στην κοιλιά και μπορεί να επιδεινώνεται ή και όχι με τη λήψη τροφής.
Οξεία σκωληκοειδίτιδα: είναι μια φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης -ενός τμήματος του παχέος εντέρου- η οποία χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Ο πόνος είναι άτυπος, δηλαδή ξεκινά με ήπια ένταση από το στομάχι και κατόπιν μετατοπίζεται χαμηλότερα δεξιά, όπου και γίνεται έντονος και επίμονος. Συχνά, συνυπάρχουν ναυτία και εμετός.
Έρπητας ζωστήρας: υπάρχει λοίμωξη από τον ιό του έρπητα ζωστήρα κι έτσι είναι πιθανό να δημιουργείται έντονος πόνος στην κοιλιά.
Οξεία παγκρεατίτιδα: η ύπαρξη πέτρας στη χολή ή άλλοι μηχανισμοί μπορεί να ερεθίσουν το πάγκρεας, προκαλώντας πόνο ψηλά στην κοιλιά και εμετό.
Εκκολπωματίτιδα: λόγω της φλεγμονής που υπάρχει στο έντερο, εκδηλώνεται πόνος χαμηλά στο αριστερό τμήμα της κοιλιάς. Συχνά, το σύμπτωμα συνοδεύεται από πυρετό.
Διάτρηση εντέρου: υπάρχει τρύπα στο έντερο και η κοιλιά γίνεται σκληρή σαν σανίδα. Η πάθηση απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής: προκαλείται απόφραξη των μεγάλων αγγείων στην κοιλιά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αιμάτωση (ισχαιμία) της περιοχής και να δημιουργείται πόνος.
Καρκίνος: κακοήθεια σε κάποιο από τα όργανα που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα (στομάχι, πάγκρεας, συκώτι, ωοθηκών, ουροδόχου κύστεως κτλ) εκδηλώνεται με πόνο στην κοιλιά, η ένταση του οποίου αυξάνεται προοδευτικά και συνδυάζεται με απώλεια βάρους, ανορεξία, αναιμία, ίκτερο.
Χρήσιμες συμβουλές:
• Επισκεφθείτε τον γυναικολόγο, ιδιαίτερα εάν το σύμπτωμα αυξάνεται βαθμιαία σε ένταση
• Μην καταναλώνετε αλόγιστα παυσίπονα, καθώς έτσι συγκαλύπτεται το πρόβλημα δυσκολεύοντας τη διάγνωση της αιτίας από τον ειδικό.
• Το περπάτημα χωρίς παπούτσια ή στα νερά δεν προκαλεί πόνο στην κοιλιά.
• Εκτός από τα παυσίπονα, ο πόνος της περιόδου καταπραΰνεται και με αφεψήματα (χαμομήλι, βαλεριάνα), ζεστές κομπρέσες και μασάζ στην κοιλιά.
Dr. Χάρης Χ. Χηνιάδης
Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Μαιευτηρίου ΜΗΤΕΡΑ
τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης
Παν/κού Νοσοκομείου Saint Bartholomew's, London
Ειδικευμένος στην Λαπαροσκοπική Χειρουργική και την Υπερηχογραφία
www.ivf-greece.info
