Σοκάρει η “εικόνα” του “μεταμνημονιακού” εργαζομένου στην Ελλάδα

Σε μια αγορά 
εργασίας η 
οποία βρίσκεται 
εν μέσω ενός 
πραγματικού, 
οικονομικού 
πολέμου 
παραπέμπουν 
με τη σειρά τους
 -και- τα στοιχεία 
της έκθεσης...
πεπραγμένων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για το 2011, η οποία δόθηκε, χθες, στη δημοσιότητα. Η ύφεση μειώνει ακόμη και τις «ελαστικές» θέσεις εργασίας, οι οποίες την τελευταία διετία κυριαρχούν επί της πάλαι ποτέ ισχυρής πλήρους απασχόλησης. «Τυχεροί» θεωρούνται όσοι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα εξακολουθούν να πληρώνονται στην ώρα τους, τη στιγμή που η ανασφάλιστη απασχόληση έχει εκτιναχθεί στο 30% και -φέτος- έπεται ακόμη πιο δραματική συνέχεια.

Τα βασικότερα συμπεράσματα τα οποία προκύπτουν από την Εκθεση Πεπραγμένων του ΣΕΠΕ παρουσιάζονται, αναλυτικά, στη συνέχεια:

«Κρίση» ακόμη και στις «ελαστικές» σχέσεις εργασίας

Η δραματική μείωση της απασχόλησης κατά τη διάρκεια του 2011 «έπληξε» ακόμη και τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Αν και οι «ελαστικές» σχέσεις εργασίας από τις αρχές του 2010 και μετά άρχισαν να κυριαρχούν στη μεταμνημονιακή αγορά της χώρας, πέρυσι ο συνολικός αριθμός των συμβάσεων αυτής της κατηγορίας (όπως της μερικής και της εκ περιτροπής εργασίας) ήταν μειωμένος κατά 13,09% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος, ακολουθώντας τη γενικότερη συρρίκνωση του συνόλου των προσφερόμενων θέσεων εργασίας. Συγκεκριμένα, πέρυσι κατατέθηκαν στο ΣΕΠΕ 84.519 συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης, 300.230 συμβάσεις μερικής απασχόλησης, 4.345 συμβάσεις έργου ή παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών και 194 συμβάσεις παραγωγής κατά μονάδα εργασίας. Στο σύνολό τους έφτασαν στις 389.288 συμβάσεις «ελαστικών» σχέσεων εργασίας, από 447.920 οι οποίες είχαν κατατεθεί στο ΣΕΠΕ το 2010.

Επίσης, κατά το 2011 κατατέθηκαν στις υπηρεσίες του ΣΕΠΕ 58.962 μετατροπές συμβάσεων, από τις οποίες οι 32.420 αφορούσαν σε μετατροπή από πλήρη σε μερική απασχόληση και οι 26.542 από πλήρη σε εκ περιτροπής απασχόληση.

Για μη καταβολή δεδουλευμένων 7 στις 10 μηνύσεις

Συνολικά, μετά από καταγγελίες εργαζομένων οι άνδρες του ΣΕΠΕ προχώρησαν σε 1.554 μηνύσεις, μέσα στο 2011. Από αυτές, ποσοστό 68,8% αφορούσε στη μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών. Η παράβαση αυτή διαπιστώνεται συνήθως μέσα από τη διαδικασία των εργατικών διαφορών επιβεβαιώνοντας όσους υποστηρίζουν πως «όσοι εξακολουθούν να πληρώνονται στην ώρα τους, στον ιδιωτικό τομέα, είναι “τυχεροί”».

Στο 30% η ανασφάλιστη εργασία

Μικτά κλιμάκια ανδρών του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ μέσα στο 2011 διενήργησαν ελέγχους σε 20.246 επιχειρήσεις (αντιστοιχούν στο 2,5% του συνόλου). Ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που έγιναν έλεγχοι είναι 66.615 και ο αριθμός των ανασφάλιστων εργαζομένων που προκύπτει είναι 19.968 (ποσοστό 29,9%). Από τους 19.968 οι 8.147 είναι αλλοδαποί που αντιπροσωπεύουν το 39,49% σε σχέση με τον αριθμό των αλλοδαπών εργαζομένων που αντιστοιχεί στις 20.632 για τις επιχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν οι έλεγχοι. Οι ημεδαποί ανασφάλιστοι και μη καταχωρισμένοι στα ειδικά βιβλία νεοπροσλαμβανόμενου προσωπικού είναι 11.821, σε ποσοστό 25,71% που αναλογεί στους 45.983, αριθμός εργαζομένων ημεδαπών στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν.

Συνολικά τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν μέσα στο 2011 αποκλειστικά για την αδήλωτη εργασία ανέρχονται στα 11.409.500 ευρώ, χωρίς να περιλαμβάνονται πρόστιμα για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας.

Σύμφωνα με το ΣΕΠΕ, ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, ως παράγοντες που ωθούν στη χρήση της αδήλωτης εργασίας θα μπορούσαν να αναφερθούν οι εξής:

• το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που καλούνται να καταβάλουν εργοδότες και εργαζόμενοι

• οι ισχύοντες φορολογικοί συντελεστές

• το ποσοστό ανεργίας

• η έκταση της αυτοαπασχόλησης

• οι μεταναστευτικές ροές στην ελληνική αγορά εργασίας και

• η εξέλιξη διαχρονικά των πραγματικών αποδοχών.

Οι κατασκευές στην πρώτη θέση των «παραβατικών»

Στις κατασκευές, σύμφωνα με την Εκθεση Πεπραγμένων του ΣΕΠΕ, παρουσιάζεται η μεγαλύτερη παραβατικότητα σε ό,τι αφορά στην τήρηση της «μεταμνημονιακής» εργατικής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του 2011, το μεγαλύτερο ποσοστό κυρώσεων (52%) επιβλήθηκε στον κλάδο των Κατασκευών (περιλαμβάνει τον κλάδο των κατασκευών κτιρίων, τον κλάδο των εξειδικευμένων κατασκευαστικών δραστηριοτήτων και τον κλάδο έργων πολιτικού μηχανικού) και ακολούθησαν οι κλάδοι του Λιανικού εμπορίου εκτός οχημάτων και μοτοσυκλετών και Κατασκευής λοιπού εξοπλισμού μεταφορών (με ποσοστό 4,88% ο καθένας).

Κενές οι 3 στις 10 θέσεις προσωπικού του ΣΕΠΕ

Μόλις με τους 7 από τους 10 υπαλλήλους τους οποίους, κανονικά, προβλέπεται να έχει στις υπηρεσίες του επιχειρεί το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) να αντιμετωπίσει το «τσουνάμι» των προβλημάτων της μεταμνημονιακής, ελληνικής αγοράς εργασίας.

Οπως αναφέρεται στην Εκθεση Πεπραγμένων για το 2011, «οι ελλείψεις σε προσωπικό για όλο το ΣΕΠΕ ανέρχονταν στο τέλος του Νοεμβρίου του ‘11 στο 28,5% των οργανικών θέσεων (330 κενές σε σύνολο 1.158 προβλεπόμενων οργανικών θέσεων) που προβλέπονται από το νόμο 3996 του 2011». Σύμφωνα με το νόμο αυτό, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας ήδη θα έπρεπε να είχε στελεχωθεί με ικανούς και εξειδικευμένους υπαλλήλους, οι οποίοι κατά την παρούσα συγκυρία θα προέρχονταν από μετατάξεις, αποσπάσεις και αξιοποίηση του αδιάθετου προσωπικού από τις καταργήσεις και συγχωνεύεις των φορέων του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, στο Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής τέθηκε, χωρίς φυσικά να τηρηθεί, η χρονική προθεσμία της 30^ής Ιουνίου 2011 προκειμένου να στελεχωθεί η Επιθεώρηση Εργασίας πλήρως και με εξειδικευμένο προσωπικό.

ΑΡΙΘΜΟΙ

14,4 εκατ. ευρώ ήταν το συνολικό ποσό στο οποίο ανήλθαν τα πρόστιμα τα οποία επέρριψε το ΣΕΠΕ μέσα στο 2011

5.203 εργατικά ατυχήματα αναγγέλθηκαν στην Επιθεώρηση Εργασίας

39 ήταν τα θανατηφόρα ατυχήματα από 63 το 2010

163 επιχειρησιακές συμβάσεις υπεγράφησαν συνολικά στον ιδιωτικό τομέα το 2011

12,9 εκατ. ώρες υπερωριακής απασχόλησης εγκρίθηκαν πέρυσι από 20,4 εκατ. ώρες το 2010

Νάσος Χατζητσάκος στον “Ελεύθερο Τύπο”