που θα σπεύσουν να
με κατηγορήσουν για κρατικιστή. Άλλοι
πάλι θα αντιτείνουν επιχειρήματα για να αποδείξουν ότι οι
δημόσιες επιχειρήσεις
δεν προσφέρουν...
παρά μόνο χρέη στο δημόσιο. Και πολλοί θα ισχυριστούν ότι εκεί όπου το κράτος έχει βάλει το χέρι του, η φαυλοκρατία και κομματοκρατία βασιλεύουν. Θεωρώ όμως ότι η -οριακή- υπερψήφιση του άρθρου 2 του νομοσχεδίου για τις αποκρατικοποιήσεις χθες από την Βουλή είναι "εγκληματική", όσο βαριά κι αν ηχεί η λέξη που χρησιμοποιώ. Με την κατάργηση του ελάχιστου ποσοστού του μεριδίου που μέχρι σήμερα ήταν νομοθετικα κατοχυρωμένο να κατέχει το κράτος μετά την οποιαδήποτε διαδικασία ιδιωτικοποίησης κάθε δημόσιας επιχείρησης, ανοίγει ο δρόμος για την πλήρη και άνευ όρων εκποίηση δημοσίων επιχειρήσεων, που είναι ταυτισμένες με ζωτικής σημασίας υποδομές του κράτους, όπως η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΘ. Ακόμα και στις περιπτώσεις που τέτοιες αποφάσεις απεμπόλισης της πλήρους ιδιοκτησίας του κράτους σε δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, θα "ελέγχονται" από την Βουλή- όπως διευκρίνισε ο ΥΠΟΙΚ κ. Στουρνάρας-, αυτό δεν αίρει τον κατάπτυστο χαρακτήρα αυτού του άρθρου. Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε διαστρεβλώσει πολλές έννοιες και την σημασία αυτών, μεταξύ των οποίων και την έννοια των "αποκρατικοποιήσεων". Ας ξεκινήσουμε από το δεδομένο ότι καμία κρατικοποίηση δεν είναι εκ των πραγμάτων "δαιμονισμένη" και αντιστοίχως καμία "αποκρατικοποίηση" πρέπει να θεωρείται εξ ορισμού "ευεργετική" για το δημόσιο συμφέρον. Το αντίστροφο είναι προφανές ότι ισχύει εξίσου.
Το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι "και τελικά ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους"; Η άποψή μου είναι ότι η ανάμειξη του κράτους πρέπει να φτάνει μέχρι το σημείο εκείνο που η παρουσία του είναι αναγκαία για την επίβλεψη της λειτουργίας της αγοράς και την αποτροπή διαστρεβλώσεων που δημιουργούνται από καταστάσεις μονοπωλίων και καρτέλ εις βάρος των πολιτών. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες συντρέχουν ζητήματα που αφορούν την λειτουργία ζωτικών υποδομών, τότε η παρουσία του κράτους οφείλει να είναι υποχρεωτική, και για λόγους εθνικής ασφάλειας και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος. Η πλήρης- και όχι η μερική, που θα ήταν θεμιτή- απόσυρση του κράτους από δραστηριότητες που αφορούν την παροχή ρεύματος ή νερού προς τους πολίτες του, μπορεί να βάλει τώρα κάποια χρήματα στα δημόσια ταμεία, μελλοντικά όμως εγείρει πολλά θέματα που άπτονται την εθνικής κυριαρχίας και ασφάλειας. Σε επόμενο στάδιο, ας αναλογιστούμε τίνος την ανικανότητα πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος πολίτης για τα φαινόμενα φαυλοκρατίας και κομματοκρατίας στις ΔΕΚΟ, τα δεκάδες εκατομμύρια ζημιών στον ΟΣΕ, την οικονομική κατρακύλα της ΔΕΗ; Όλοι όσοι ομνύουν στην ανάγκη των αποκρατικοποιήσεων- με την λογική των οποίων προσωπικά δεν διαφωνώ εφόσον τηρούνται απαρέγκλιτα οι κόκκινες γραμμές- επιχειρηματολογούν κάνοντας συνήθως λόγο ότι για αυτά τα φαινόμενα ευθύνεται το "ανίκανο κράτος" και άρα καλύτερα οι δημόσιες επιχειρήσεις να περάσουν στα χέρια ιδιωτών που θα παρέχουν "καλύτερες" (;) και "φθηνότερες (;) υπηρεσίες στον πολίτη. Ποιος είναι όμως πραγματικά ο "ανίκανος" και ποιο το "κράτος"; Είναι άλλο πράγμα το κράτος και ο ρόλος που πρέπει να επιτελεί για το κοινωνικό σύνολο, και είναι άλλο πράγμα οι ανεύθυνες και ανίκανες διοικήσεις και μάνατζερς που διορίστηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις οδηγώντας στην οικονομική παρακμή και κοινωνική απαξίωση την μία δημόσια επιχείρηση μετά την άλλη.
Στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να είχαμε ακμάζουσες δημόσιες επιχειρήσεις που θα βοηθούσαν την ελληνική οικονομία να βγει από την δίνη της χρεοκοπίας, αν είχαμε υπεύθυνες κυβερνήσεις που δεν διόριζαν σε αυτές τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον ελληνικό λαό, το κάθε ανεπάγγελτο κολλητό και ανίκανο πολιτευτή για να τους βρουν μία θέση να βολευτούν. Να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους και να μην αποδίδουμε τις ευθύνες για το σημερινό χάλι στην ανικανότητα γενικώς και αορίστως του κράτους. Οι επόμενες γενιές δεν χρωστούν σε τίποτα να παραλάβουν ένα κράτος που θα είναι ένα πουκάμισο αδειανό και θα έχει ξεπουλήσει τα πάντα επειδή η αχρηστοσύνη των πολιτικών ηγεσιών έχει καταστήσει μέχρι σήμερα τις δημόσιες επιχειρήσεις πεδίο που οργιάζει η συνδικαλιστική λοβιτούρα και η κομματική κακοδιαχείριση. Γι' αυτά τα φαινόμενο δεν έχει ευθύνη το κράτος ή ο κρατισμός υπό την ευρεία έννοια του όρου, αλλά τα πρόσωπα που διορίστηκαν να διοικούν του κράτος και οι κυβερνήσεις που τα επέβαλαν σε αυτές τις θέσεις. Και να προσθέσω και κάτι σε ένα γενικότερο ιδεολογικό επίπεδο: η εποχή μας αξιώνει να αφήσουμε πίσω μας ξεπερασμένα μοντέλα που έχουν αναφορές είτε στον κρατισμό είτε στον καπιταλισμό. Προσωπικά, θέλω να ζω σε μία χώρα συνώνυμη όχι του άτεγκτου κρατισμού όπου το κράτος ελέγχει τα πάντα πνίγοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις και τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Ούτε όμως θέλω να ζω σε μία χώρα όπου ο άκρατος καπιταλισμός θα έχει καταστήσει το κράτος ανύπαρκτο εκεί που θα έπρεπε να υπάρχει για να άρει αδικίες και να υπηρετεί το κοινωνικό σύνολο χωρίς ταξικές διακρίσεις.
Η επιτυχία από 'δω και μπρος θα ανήκει στα κράτη που θα καταφέρουν να συγκεράσουν τα καλά στοιχεία του κρατισμού και του καπιταλισμού. Το κράτος μπορεί να είναι ένας καλός και επικερδής μάνατζερ για τα περιουσιακά του στοιχεία, προς όφελος των πολιτών του. Αρκεί να καταφέρουμε να ξεφορτωθούμε εκείνους τους πολιτικούς που χρεώνουν σε αυτό τις δικές τους αμαρτίες. Και μαζί με αυτούς και τους καθε λογής Φωτόπουλους που συμπεριφέρονται σαν σύγχρονοι Λουδοβίκοι που λένε "L'etat c'est moi" (=το κράτος είμαι εγώ).
Πρέπει να θέλουμε ένα κράτος όχι ξεπουλημένο αλλά ισχυρό που δεν θα είναι έρμαιο ούτε των μεν ούτε των δε.
