παιδιά μας αφού θα μας τα πάρει όλα η εφορία» θέλω να κλαίω.
Όχι από θλίψη αλλά απόγνωση. Γιατί σε αυτές τις φράσεις και άλλες παρόμοιες κρύβεται το δικό μας ενοχικό σύνδρομο. Σύνδρομο που προήλθε από το κατοχικό των παπούδων μας. Το μετέφεραν στους δικούς μας γονείς και εμείς με τη σειρά μας υπερασπιζόμενοι απαρέγκλιτα το δόγμα «αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα» το μετατρέψαμε σε ενοχικό.
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι μια για πάντα. Δεν κάνουμε τίποτα για κανέναν ούτε
καν για τα παιδιά μας. Ό,τι κάνουμε το κάνουμε για εμάς. Και έτσι πρέπει.
Γιατί λοιπόν τόσες προφάσεις; Συχνά ακούω προτροπές σε ζευγάρια που
χωρίζουν «Να μείνετε μαζί για τα παιδιά». Αν δεν μείνεις με τον άλλον επειδή
παραμένεις ερωτευμένος και για κανέναν άλλον λόγο, τότε καλύτερα να φύγεις.
Και μη φοβάσαι. Τα παιδιά μεγαλώνουν καλύτερα όταν οι γονείς είναι μακριά
αλλά αγαπημένοι, παρά κάτω από την ίδια στέγη αλλά μέσα στην αδιαφορία
και την απάθεια.
Αλλά για να ξαναγυρίσω στην αρχή της πρότασης θέλω να ρωτήσω. Για ποιο
λόγο θα πρέπει οπωσδήποτε να αφήσουμε κάτι στα παιδιά μας; Και δεν εννοώ
σε πνευματικό επίπεδο αλλά σε υλιστικό. Χωρίς να το έχουμε πολυκαταλάβει,
από γενιά σε γενιά έχει περάσει ένας άγραφος αλλά απαραβίαστος νόμος ότι οι
γονείς οφείλουν να κάνουν περιουσία, που θα περιλαμβάνει ακίνητα, οικόπεδα
και αυτοκίνητα, για να τα μεταβιβάζουν στα παιδιά τους.
Οι μεγαλύτεροι οικογενειακοί καυγάδες, ρήξεις για να μην πω φονικά έχουν
γίνει για το μοίρασμα της περιουσίας.Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν να
περιμένουν από τους γονείς «τα δώρα» και οι γονείς να έχουν συγκεκριμένες
απαιτήσεις από τα παιδιά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα ,
το παραδοσιακό ελληνικό οικογενειακό τραπέζι ειδικά τις γιορτές των
Χριστουγέννων και του Πάσχα θυμίζει «ψυχρό πόλεμο» και αποκαλύπτει σχέσεις
εξάρτησης και συμφέροντος.
Η οικονομική κρίση ήρθε να τραβήξει το χαλί και σε αυτό το καλά κρυμμένο
μυστικό μας. Δεν κάναμε (και χρησιμοποιώ παρελθόν γιατί σήμερα για να
αποκτήσεις ακίνητο πρέπει να είσαι τουλάχιστον ο Αμπράμοβιτς) περιουσία
«για τα παιδιά μας» αλλά για εμάς. Για να αναβαθμίσουμε το προφίλ μας,
για να συναγωνιστούμε το γείτονα, για να επιβεβαιώσουμε το εγώ μας και,
φυσικά, το περνάμε στον απόγονο μας με την προϋπόθεση να εφαρμόζει κατά
γράμμα όλες τις κοινωνικές του υποχρεώσεις και να διατηρεί αψεγάδιαστη τη
βιτρίνα της ενωμένης και αγαπημένης οικογένειας.
Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου ένα πολλά υποσχόμενο παιδικό βιβλίο «ψωνίζω
συνετά, δεν σκορπάω τα λεφτά», της Λίλης Σκουλαρίκη, από την σειρά Παιδική
Νομική Βιβλιοθήκη. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που προσέγγιζε το θέμα του
υπερκαταναλωτισμού, τον οποίο αυτή και η προηγούμενη γενιά έχει
«κατορθώσει» να κληροδοτήσει στους απογόνους της σαν πατροπαράδοτη
παραδοσιακή κληρονομιά.
Οι ήρωες του βιβλίου είχαν τα ευρηματικά ονόματα «ο Βασιλιάς Αβερταδίνος»
και ο «Πρίγκιπας Ολαταθέλος». Ο Αβερταδίνος ήταν ο βασιλιάς που
σκορπούσε άσκοπα τα λεφτά του χωρίς να το πολυσκεφτεί γιατί ήθελε πάντα να
είναι στη μόδα και ο Ολαταθέλος ήταν ο γιός του που τα ήθελε ΌΛΑ και ΤΩΡΑ.
Σας θυμίζει κάτι; Εσάς και τους γονείς σας; Ή Εσάς και το παιδί σας; Δεν είναι
πολύ μακριά η εποχή που το σχολείο γινόταν πασαρέλα της τελευταίας λέξης της
μόδας των επώνυμων ρούχων. Ακόμα και τώρα- εν μέσω κρίσης- πολλοί γονείς
συνεχίζουν να λυγίζουν στις απαιτήσεις του μπόμπιρα ή της χαϊδεμένης κόρης
για το ακριβό παιχνίδι ή την τελευταία Barbie.Και όπως λέει σοφά και το παιδικό
βιβλίο σε μία άψογη στιχομυθία:
«Προσοχή πρίγκιπά μου. Συχνά οι πωλητές απευθύνονται στα παιδιά για να
πείσουν τους γονείς τους αυτά να κάνουν τη μία ή την άλλη αγορά.
Και επειδή οι γονείς έχουν στα παιδιά αδυναμία , υποχωρούν χωρίς
αντίρρηση καμία»
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι δεν μιλάμε για κακομαθημένα παιδιά αλλά για
κακομαθημένους γονείς. Ορισμένοι από τους οποίους εξακολουθούν να μη
θέλουν να καταλάβουν ότι οι συνθήκες άλλαξαν και ότι πρέπει να κοιτάξουν τα
παιδιά τους ευθεία στα μάτια και να τους πουν την αλήθεια.
Όπως «στο παραμύθι της Μικρής Βελόνας» της πολύ αξιόλογης συγγραφέως
Μαρίας Σταματάκη, όπου η καλομαθημένη κόρη «Σκορπαλευρίτσα» που οι
γονείς της της έκαναν πάντα όλα τα χατήρια, αναγκάζεται να παραδεχθεί ότι τα
«λεφτά τελείωσαν» και ότι θα πρέπει να βάλει το μυαλό της να δουλέψει αντί
να το σκορπά σε ρούχα και αρώματα…
Είτε η κρίση είναι μπόρα είτε μία μόνιμη κατάσταση οφείλουμε να αλλάξουμε
τρόπο ζωής και νοοτροπία. Δεν είναι αποτυχία να πούμε στα παιδιά μας να
διαλέξουν μόνο ένα παιχνίδι ή να μαζεύουν λεφτά στον κουμπαρά τους για να
αγοράσουν αυτό που θέλουν. Αντιθέτως, μπαίνουν στη διαδικασία να
«κοπιάσουν» για να αποκτήσουν αυτό που επιθυμούν και όχι να το έχουν στο
χέρι. Γιατί δεν τους χαλάγαμε χατήρι είτε λόγω ΔΙΚΗΣ ΜΑΣ αδυναμίας,
επιβεβαίωσης ή παρατεταμένης απουσίας. Και σε καμία περίπτωση αυτό
δε δείχνει ότι τα αγαπάμε λιγότερο…
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι τα παιδιά προσαρμόζονται σε όλες τις
καταστάσεις αρκεί να το πάρουμε απόφαση εμείς και να ξεβολευτούμε από αυτό
που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστική είναι η απάντηση ενός μικρού
μπόμπιρα όταν ο πατέρας του τον ρώτησε τι θα έκανε εάν στα γενέθλια του δεν
μπορούσε να του αγοράσει τούρτα γιατί δεν θα είχε λεφτά.«Μπαμπά, δεν
πειράζει. Μπορούμε να φτιάξουμε και μόνοι μας», είπε..
Η καλύτερη απάντηση. Καιρός είναι επίσης να απαλλαγούμε και από το σύνδρομο
της κληρονομιάς. Μόνο βάσανα φέρνει εκτός από χαράτσια. Η πιο σημαντική
κληρονομιά είναι η πνευματική και εκεί θα πρέπει να επενδύσουμε.
Στη γνώση και στη μόρφωση. Και το γνωστό παραδοσιακό γνωμικό «ένα
κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας» το οποίο είχε γίνει στόχος της ζωής μας ας
περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
