`

Γιάννης Ζουγανέλης: Υπήρχε η ΕΡΤ του Χατζιδάκι αλλά και των κομματικών εγκάθετων

Η συνάντηση με τον Γιάννη Ζουγανέλη έγινε τέσσερις μέρες αφότου έπεσε το “μαύρο” στην ΕΡΤ.


Ήταν στον “αέρα” όταν η εικόνα πάγωσε. Είχε περάσει και ο ίδιος πριν από πολλά χρόνια από τη Δημόσια Τηλεόραση και είχε να πει πολλά: «Υπήρχε η ΕΡΤ του Χατζιδάκι, αλλά και των κομματικών εγκάθετων, που την απαξίωσαν με το πέρασμα των χρόνων».

Ο Γιάννης Ζουγανέλης δεν πιστεύει στην εξουσία των κομμάτων. Δεν τα θεωρεί προπύργια της Δημοκρατίας και λέει ότι η ελληνική κοινωνία δεν βιώνει αυτή τη στιγμή συνθήκες Δημοκρατίας. Επίσης, δεν συμπαθεί το Δημόσιο. “Όσο λιγότερο Δημόσιο υπάρχει στη ζωή, τόσο καλύτερα”, λέει. “Όχι, όμως και να το ξεπουλήσουμε”, συμπληρώνει.

Ο γνωστός καλλιτέχνης, μιλάει και για το ΠΑΣΟΚ: Αναφέρεται στους “αρουραίους” που έφυγαν από το κόμμα για να μη φθαρούν, ενώ ήταν ήδη φθαρμένοι-, σχολιάζει τον Αλέξη Τσίπρα λέγοντας ότι δε θα μπορέσει να κυβερνήσει χωρίς Μνημόνιο και εκφράζει την ελπίδα του για τη δημιουργία ενός μεγάλου συνασπισμού της Αριστεράς στο μέλλον. Για τη Χρυσή Αυγή, θεωρεί ότι κέρδισε τις ψήφους των “χαβαλέδων” και των “ανιστόρητων”, και αναλύει σε βάθος τις απόψεις του για το μεταναστευτικό πρόβλημα.

Όσο για τον αν υπάρχει ελπίδα, aυτή δε νιώθει ότι πεθαίνει τελευταία -όπως μάθαμε να λέμε- αλλά ότι χρειάζεται τροφή για να ζήσει…

-Ήσασταν στο τελευταίο πλάνο της ΕΡΤ όταν στις 11 Ιουνίου “πάγωσε» η 
εικόνα στον αέρα. Μαζί με την εικόνα, όμως, «πάγωσαν» και όλοι οι 
Έλληνες…

Ήμουν πράγματι σε εκείνο το πλάνο, αλλά δε θα το ήθελα ποτέ. “Πάγωσα” κι 
εγώ. Αισθάνθηκα ότι ήμουν σε σκοινί που έφυγε από κάτω κι έμεινα στον αέρα 
εγώ, αλλά ταυτόχρονα κι όλοι εκείνοι που παρακολουθούσαν όλα αυτά τα χρόνια 
την ΕΡΤ. Η ΕΡΤ ήταν το Μέσο μέσα από το οποίο μπορούσε κανείς να 
αντιληφθεί τον Πολιτισμό, να αντιληφθεί τον Μάνο Χατζιδάκι και τα πολύ 
ωραία τραγούδια του, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον 
Γιάννη Μαρκόπουλο, τα θέατρα, την ιστορία ολόκληρη με εικόνα. Βέβαια, 
υπάρχει ένα «αλλά».       

Η ΕΡΤ ελέγχεται για τον τρόπο που λειτουργούσε και, κυρίως, για τον τρόπο που 
διοικείτο όλα αυτά τα χρόνια. Τολμώ να πω ότι υπήρξα υπάλληλος της ΕΡΤ. 
Κάποια στιγμή, λοιπόν, που άλλαξε μία κυβέρνηση, δεν έχει σημασία ποια, -γιατί 
εγώ δεν ήμουν ποτέ με αυτές τις κυβερνήσεις που βίωσα- επειδή ήμουν 
διορισμένος υποτίθεται από την προηγούμενη κυβέρνηση, μου αφαίρεσαν το 
αντικείμενο -δεν μπόρεσαν να με διώξουν, αλλά δεν είχα πλέον αντικείμενο. Την 
ίδια στιγμή επέλεξα να παραιτηθώ γιατί δεν θα μπορούσα ποτέ να παίρνω έστω 
και μία δραχμή χωρίς να δουλεύω, και ξανασυνεργάστηκα αργότερα ως έκτακτος 
πια συνεργάτης σε εκπομπές, όπως το «Τρίτη βράδυ με ποίηση», αλλά και σε 
επιθεωρήσεις που τις έγραφαν νέοι συγγραφείς. Η ΕΡΤ ελέγχεται λοιπόν για 
τον τρόπο που διοικείτο γιατί πάντοτε οι κυβερνήσεις τοποθετούσαν 
εγκάθετους, οι οποίοι ουσιαστικά υπηρετούσαν την κυβέρνηση. Εγώ πιστεύω 
ότι όλοι αυτοί μπήκαν στη διαδικασία να προβοκάρουν σταδιακά τον Πολιτισμό 
και την πολιτική.

-Με ποιον τρόπο έγινε αυτό;

Σιγά σιγά αφαίρεσαν την Εκπαιδευτική Τηλεόραση, η οποία είχε κάποια 
standards για την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία των παιδιών μέσα από την 
ελληνικότητα και όχι από την παγκοσμιοποίηση. Δεν άφησαν καμία παιδική 
παραγωγή στα ελληνικά προγράμματα, με εξαίρεση αυτόν τον έρμο και ευπρεπή 
Δημόπουλο, ο οποίος έβγαινε μέσα από ένα μικρό στούντιο -ό,τι μπορούσε
έκανε ο άνθρωπος. Επίσης, αφαίρεσαν ό,τι είχε σχέση με τη λογοτεχνία. Δε 
μπήκαν στη διαδικασία της παραγωγής του ελληνικού προγράμματος που είχαν 
ούτως ή άλλως υποχρέωση να το κάνουν. Και αν το έκαναν, πάντοτε επέλεγαν 
συντελεστές που ανήκαν στην εκάστοτε κυβέρνηση. Φανταστείτε ότι οι 
πραγματικοί δημοκράτες απείχαν από αυτή τη διαδικασία. Η ΕΡΤ δεν είχε 
δημοκρατία. Ελέγχονται ακόμη και οι συνδικαλιστές της, οι οποίοι ασχολήθηκαν 
μόνο με το «συνδικαλίζομαι για να συνδικαλιστώ», χωρίς ποτέ να απαιτήσουν 
πρόγραμμα, ποιότητα, πολιτισμό, δημιουργία, ποίηση στην καθημερινότητα. 
Αυτό, όμως, που έκανε η κυβέρνηση, το «μαύρο» στην ΕΡΤ, είναι κατάπτυστο.


-Η ΕΡΤ έπρεπε να μείνει ανοιχτή και έτσι να γίνουν οι όποιες αλλαγές;

Βεβαίως. Οπωσδήποτε η ΕΡΤ ασθενούσε και ασθενεί. Αλλά, τον ασθενή δεν τον 
σκοτώνεις.

-Πιστεύετε ότι θα πάμε σε εκλογές;

Δε νομίζω ότι θα οδηγηθούμε σε εκλογές. Θεωρώ ότι μπορεί, τελικά, να τα 
βρουν. Και, κυρίως, δεν πιστεύω ότι αυτή η περίοδος ευνοεί τον φτωχό λαό να 
γίνουν εκλογές. Έπειτα νομίζω ότι όλα αυτά είναι προαποφασισμένα. Νιώθω ότι 
ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης -τον οποίο συμπαθώ- διαβάζοντας το Μνημόνιο, θα 
γνώριζαν ότι ήθελαν να κλείσουν την ΕΡΤ. Οπότε τι ρόλο παίζουν; Και αυτό που 
μου έκανε μεγάλη εντύπωση… Χάρηκα για το πώς συμπεριφέρθηκαν κάποιοι 
σταθμοί, να αναμεταδώσουν το πρόγραμμα της ΕΡΤ και πρώτος ο 902, αλλά 
μόλις βγήκε ο Τσίπρας το έκοψαν! Καταλαβαίνετε πού ζούμε; Αυτή είναι η 
Δημοκρατία μας; Καλά, εγώ προσωπικά εκτιμώ ότι δε βιώνουμε καμία 
Δημοκρατία, διότι δε φτάνει να είναι κανείς ελεύθερος μόνος του, πρέπει να 
είναι και ο άλλος ελεύθερος. Δε φτάνει να είναι κανείς μόνος του δημοκράτης, 
πρέπει να είναι κι ο άλλος. 

Απόδειξη ότι σήμερα εκφράζονται μέσα από τη Χρυσή Αυγή πρώην Πασόκια, 
πρώην Νεοδημοκράτες, χαβαλέδες, όχι εθνικόφρονες γιατί το εθνικό 
φρόνημα δεν έχει καμία σχέση με αυτούς. Δεν έχω καμία εθνική έπαρση, 
αλλά πιστεύω πάρα πολύ στην πατρίδα και ό,τι μπορώ το κάνω υπερασπιζόμενος 
την πατρίδα και τα ιδεώδη, τον ελληνισμό ουσιαστικά. Αυτοί δεν έχουν καμία 
σχέση, αυτοί μπορούν να μιλάνε με το ίδιο πάθος για την ορθοδοξία που είναι 
μία θρησκεία που έχει μία ευπρέπεια σε σχέση με τις άλλες θρησκείες του 
κόσμου, αλλά ταυτόχρονα και για τον δωδεκαθεϊσμό. Δηλαδή, αποτελούν μία 
σαλάτα που εκφράζει τη νέα Ελλάδα. Ξέρετε, εμείς από τη χωριάτικη, ήρθαμε 
στη ρόκα  – παρμεζάνα, αλλά τώρα είναι ρόκα – παρμεζάνα με χωριάτικη και του 
σεφ και μαγιονέζα και τζατζίκι μαζί! Αχταρμάς.

Οι μουσουλμάνοι ταυτίζονται με τον θάνατο


-Η πλατεία Ταξίμ θα μπορούσε να είναι η τουρκική εκδοχή του γαλλικού Μάη του ’68; Και στη θέση του Σαρλ Ντε Γκωλ, ο Ερντογάν;

Λυπάμαι πάρα πολύ που θα απαντήσω δογματικά. Όχι, δε θα μπορούσε, για τον 
απλούστατο λόγο ότι είναι μουσουλμάνοι. Το να χαϊδεύεις τους γείτονές σου, να 
τους υπολογίζεις, είναι ό,τι πιο θετικό. Αλλά αυτό που πρέπει να 
συνειδητοποιήσουμε είναι ότι έχουμε γείτονες μουσουλμάνους. Οι 
μουσουλμάνοι είναι ταυτισμένοι με τον Μωάμεθ, με τον θάνατο. Δεν υπάρχει 
φως σε αυτή τη θρησκεία.

-Ακόμη κι αυτοί που αγωνίζονται ενάντια στην κυβέρνηση του Ερντογάν;

Ενδεχομένως να υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που να έχουν αποποιηθεί τον 
μουσουλμανισμό, που να έχουν μπει στη διαδικασία της ανεξιθρησκείας, αν και 
το θεωρώ δύσκολο για αυτή τη χώρα. Εγώ αυτή τη θέση έχω. Και δεν 
καταλαβαίνω γιατί τους έχουμε προβάλλει τόσο πολύ κι εμείς.


-Εσάς, δεν σας άγγιξαν αυτές οι εικόνες δηλαδή;

Όχι, εμένα δε με άγγιξαν. Και δεν με άγγιξαν γιατί γνωρίζω τι σημαίνει 
μουσουλμάνος. Δε συνάδει η έννοια της απόλυτης ταύτισης αυτής της θρησκείας 
με τη δημοκρατία. Ποια δημοκρατία; Στην Άγκυρα οι περισσότερες γυναίκες 
ακόμη φοράνε μπούρκα.  Γιατί δεν αντέδρασαν όλοι αυτοί για κάτι τέτοιο; 
Έπειτα θεωρώ πως η ανάπτυξη στην Τουρκία είναι ψευτοανάπτυξη. Δεν είναι 
πραγματική. Είναι περίπου σαν την ανάπτυξη που είχαμε εμείς πριν από τους 
Ολυμπιακούς αγώνες. Είναι φούσκα.

Ο Κουβέλης τήρησε πατριωτική στάση


-Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης, θα μας πάνε ένα βήμα μπροστά ή θα 
μας βουλιάξουν; Υπάρχει και πιο κάτω από το σημείο που βρισκόμαστε;

Είναι όλοι αναγνωρίσιμοι πια. Έχουν πλέον ξεσκεπαστεί. Όμως, υπάρχει και μία 
διαφορετικότητα μεταξύ τους. Έχω μία συμπάθεια στον Κουβέλη, τον γνωρίζω 
μάλιστα προσωπικά. Ο τρόπος που αφορίζεται ο Κουβέλης από τους άλλους, 
κυρίως τους αριστερούς ή αριστερίζοντες ή ψευτοαριστερούς είναι, κατά κάποιο 
τρόπο, λάθος. Γιατί πιστεύω ότι ο Κουβέλης κράτησε, παρολ’ αυτά, μία 
πατριωτική στάση για να ισορροπήσει η Ελλάδα σε αυτή τη χυδαία, ηλίθια, 
καπιταλιστική λογική. Θεωρώ βέβαια ότι θα πληρώσει το κόστος, αλλά επιμένω 
ότι η στάση του ήταν πατριωτική, γιατί αν δεν ήταν ο Κουβέλης, κυβέρνηση δε 
θα γινόταν. Για τον λόγο αυτό, μερικές φορές κι εγώ πηγαίνω στην κάλπη. Θα 
ήθελα να μην ψηφίζω κανένα κόμμα, αυτή είναι η θέση μου. Δεν πιστεύω στην 
εξουσία των κομμάτων, δεν πιστεύω γενικά στην εξουσία. Θα μου πεις «τι θα 
γίνει»; Την πολιτική θα την πάρει ο λαός στα χέρια του με κάποιο τρόπο. Αυτό 
πιστεύω. «Τα κόμματα είναι προπύργια της Δημοκρατίας, λένε αυτοί». 

Είναι ψέματα. Εγώ δεν έχω δει ποιος είναι ο πύργος της Δημοκρατίας…  Ο
Βενιζέλος, δε μπορώ να καταλάβω ότι «έφαγε» αυτό που ονομάζεται 
τίμημα, της ισορροπίας του Μνημονίου, όχι, δε μπορώ. Ανατριχιάζω με αυτά 
τα πράγματα. Θεωρώ, όμως, ότι μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει ένα καλό. Χωρίς να 
ταυτίζομαι με αυτό: Ότι επιτέλους, κάποιοι συμφώνησαν να κάνουν μία 
κυβέρνηση! Και δεν το λέω αυτό σαν θέση μου. Νομίζω δεν πρέπει να πολεμάμε 
για τις θέσεις μας, όταν αυτές δεν είναι προς το συμφέρον του φτωχού και 
τίμιου λαού, του απλού μεγαλειώδους λαού. Για εμένα ο «μεγάλος άνθρωπος» 
είναι ο απλός άνθρωπος. Εγώ πιστεύω ότι τώρα πια δίνεται η μεγάλη ευκαιρία ο 
λαός να δημιουργεί τις πολιτικές.

-Πώς θα συμβεί αυτό;

Εάν ο λαός αποποιηθεί όλη αυτή τη σχέση που δημιούργησαν τα Μέσα, οι 
συνθήκες της ζωής και η ψευτοευδαιμονία, το ότι λέγαμε  «αυτός είναι ισχυρός 
γιατί έχει λεφτά, έχει και ομάδα»… Δεν είναι αυτός ο ισχυρός. Ο πνευματικός 
είναι ο ισχυρός. Αυτός που φεύγοντας από τη ζωή θα έχει αφήσει παρακαταθήκη 
τη σκέψη του. Όταν κάνεις καλό τυρί για παράδειγμα και το πουλάς, θα πουλήσει 
το τυρί. Όταν, όμως, πας αυτό το τυρί να το προωθήσεις μέσα από έναν δημόσιο 
οργανισμό, να εξαρτηθείς από αυτόν, να φιλήσεις κατουρημένες ποδιές, είναι 
λάθος. Όσο λιγότερο Δημόσιο υπάρχει στη ζωή, τόσο καλύτερα. Αλλά όχι 
ξεπούλημα του Δημοσίου, όχι! 

Θα πάρουν λέει το τάδε και θα το εκμεταλλευθούν οι ξένοι. Αφού δε μπόρεσαν 
να το εκμεταλλευθούν οι Έλληνες; Εμένα με ενδιαφέρει τι θα κερδίσει ο λαός… 
Επίσης, πλέον ξέπεσε όλο το ανατολικό μπλοκ. Ο μαρξισμός, ο λενινισμός 
συνέβαλαν στην πολιτική κοσμοθεωρία και οικονομία, αλλά δεν προσέφεραν 
τίποτα. Ο καπιταλισμός απέδειξε ότι ενώ περιμέναμε οι κομμουνιστές να μας 
φάνε τα λεφτά στην Κύπρο, τα έφαγαν οι καπιταλιστές. Βέβαια και οι 
κομμουνιστές ελέγχονται… Διότι όταν μπαίνεις στη διαδικασία του μαύρου 
χρήματος, όταν πουλάς σάρκα, όταν δανείζεσαι με την προοπτική ότι δε θα τα 
δώσεις ποτέ πίσω γιατί έτσι γουστάρεις, ε, κάποια στιγμή τα πληρώνεις όλα 
αυτά.

Εθνάρχης ο Καραμανλής; Αυτός κατέστρεψε την Αθήνα


Ο λαός, λοιπόν, θα διαμορφώσει τις πολιτικές. Νομίζω ότι φτάσαμε σε ένα τέλμα 
τέτοιο που δεν μας παίρνει άλλο παρά να δημιουργούμε. Οι Ευρωπαίοι και οι 
τύποι του «ανήκομεν εις την Δύσιν», που εγώ δεν θεωρώ ότι ανήκω σε 
κανέναν κερατά του εθνάρχη Καραμανλή – φυσικά δεν τον θεωρώ εθνάρχη. 
Να ανοίξω μία παρένθεση εδώ, αυτός κατέστρεψε την Αθήνα. Μία πόλη που τη 
διέσχιζαν τρία εξαιρετικά ποτάμια. Υπάρχει φωτογραφία του Κηφισού, με πάπιες 
και κύκνους, καφεζυθεστιατόρια, κυρίες και κυρίους που έτρωγαν και έπιναν. 
Λοιπόν, δεν είναι εθνάρχης αυτός που με την αντιπαροχή καταστρέφει την πόλη, 
δεν είναι εθνάρχης αυτός που δεν έχει μνήμη, δεν είναι εθνάρχης όποιος λέει 
“ανήκομεν κάπου”. Όλοι αυτοί του «ανήκομεν εις την Δύσν», ξέπεσαν. Και 
ρωτάω: Είναι δυνατόν να μας κυβερνάει τώρα η Μέρκελ, η οποία ήταν στην 
προπαγάνδα της Ανατολικής Γερμανίας;

-Όλες σχεδόν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα πράγμα: Ο λαός κινείται 
μεταξύ απελπισίας για το δυσβάσταχτο σήμερα και τρόμου για χειρότερες 
μέρες. Συμφωνείτε ότι οι φοβισμένοι ψηφίζουν Σαμαρά και οι απελπισμένοι 
Τσίπρα;

Ακριβώς, έτσι είναι τα πράγματα. Βέβαια, αυτός ο λαός που ανήκω και είμαι 
μέρος του, είναι αυτός που κατά 90%, κουνούσε τις σημαίες κάτω από τα 
μπαλκόνια σε όλους αυτούς, αυτός ο λαός πίστεψε στις «καλύτερες μέρες», 
πίστεψε στο “Ανήκομεν εις τη Δύση”, αυτός ο λαός πίστεψε ότι “λεφτά 
υπάρχουν”… Είναι ένας λαός που, για να το πω στην argo, με πολύ ευγένεια 
βέβαια, είναι ένας λαός που «μασάει». Και τώρα ακόμη «μασάει». Υπάρχουν 
πάρα πολλοί που είναι στο ΠΑΣΟΚ, που έχουν δοκιμαστεί, και είναι σήμερα στον 
ΣΥΡΙΖΑ. Πάρα πολλοί. Θα μου πεις τι να έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ; Εντάξει, είναι ένα 
κόμμα συνασπισμένο, το αντιλαμβάνομαι. Υπάρχουν άνθρωποι στον ΣΥΡΙΖΑ που 
μπορώ να πω ότι εκτιμώ από τον τρόπο που επικοινωνούν με τη ζωή. Δεν 
βράζουν όλοι σε ένα καζάνι, έστω και από τον τρόπο που επικοινωνούν, αλλά 
έχουμε ακούσει τα ίδια. 

Εγώ δηλαδή που έχω μνήμη, έχω ακούσει ακριβώς τον ίδιο λόγο όταν 
κυβέρνηση ήταν η ΝΔ, πανίσχυρη, και το ΠΑΣΟΚ άρχισε και ανέβαινε. Ακριβώς 
τον ίδιο λόγο. Την ίδια αμφισβήτηση. Πήγα να παραμυθιαστώ κι εγώ κάποια 
στιγμή, “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο”, που έλεγε το ΠΑΣΟΚ. Και μπήκε και 
στην ΕΟΚ και στο ΝΑΤΟ. Και ποια συνδικάτα; Δεν υπήρχαν συνδικάτα. Σε ό,τι 
αντιπολιτεύθηκαν, μπήκαν μέσα. Διότι, οποιοσδήποτε αντιπολιτεύεται το 
οτιδήποτε πρέπει να ξέρει τι έχει γράψει η ιστορία μέχρι σήμερα και τι 
συμβάσεις πρέπει να υλοποιηθούν στα επόμενα χρόνια της διακυβέρνησης της 
χώρας. Οι συμβάσεις έχουν γίνει.

Ο Τσίπρας μου είναι συμπαθής, αλλά γλυστρά στην αλαζονεία


-Επομένως ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να κυβερνήσει ή όχι;

Ο Τσίπρας, μου είναι συμπαθής εμένα σαν προσωπικότητα. Θεωρώ, όμως, 
ότι ορισμένες φορές μπαίνει κι αυτός σε διαδικασία αλαζονείας. Δηλαδή 
έχασε την ώριμη εφηβικότητα, τον ενθουσιασμό και τον οίστρο του ανθρώπου 
που θέλει να ισορροπήσει στο δίκαιο και την ισότητα και μπαίνει στη διαδικασία 
του παλαιού πολιτικάντη. Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί να κυβερνήσει γιατί τα
πράγματα είναι προδιαγεγραμμένα σε σχέση με τις παραδοχές και τις 
συμβάσεις. Το Μνημόνιο, καλώς ή κακώς, είναι ένα συμβόλαιο για κάποια 
χρόνια. Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνει πίσω κανείς. Τι θα κάνει; Θα αναιρέσει 
το Μνημόνιο; Και τι θα κάνει ο λαός; Δε μπορεί να το αναιρέσει έτσι όπως είναι 
τα πράγματα. Είμαι αντιμνημονιακός, αλλά θέλω να είμαι ειλικρινής. Εγώ θα 
ήλπιζα σε έναν μεγάλο συνασπισμό της Αριστεράς.

-Πώς θα γίνει αυτό; Είπατε πριν ότι ο 902 διέκοψε τη σύνδεση με την ΕΡΤ 
όταν εμφανίστηκε ο Τσίπρας…

Ναι, γιατί ο καθένας κοιτάζει τον μικρόκοσμό του. Η Αριστερά συρρικνώνεται. 
Ελπίζω μήπως, στην ύστατη στιγμή, καταλάβουν ότι πρέπει να ενωθούν και να 
δημιουργήσουν πατριωτικό μέτωπο για να κυβερνήσουν αυτή τη χώρα. Να 
οδηγήσουν με έναν νέο καπετάνιο αυτό το καράβι.. Όλοι! Μπορούν όλοι; Δε 
θα μπορέσουν. Γιατί πολλές φορές είμαστε πολύ ατομιστές. Αγαπώ τον 
ελληνικό λαό, αλλά δεν τον χαϊδεύω. Βιώνω πολλά χρόνια τον κοινωνικό 
ρατσισμό που αντιμετωπίζουν οι ανάπηροι, ελάχιστη αλληλεγγύη υπάρχει. 
Ελάχιστος εθελοντισμός. Μην κοιτάτε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αυτά ήταν
του… κώλου. Στους Παραολυμπιακούς, που ο εθελοντισμός χρειαζόταν 
περισσότερους, ήταν λιγότεροι. Ο εθελοντισμός και η ανιδιοτέλεια είναι 
έκφραση της καθημερινότητας. Εμείς είμαστε ατομιστές. Ούτε καν η ελπίδα μου 
ότι η κρίση θα μας φέρει πιο κοντά δεν έγινε πράξη. 

Είδα ανθρώπους να απομακρύνονται. Είδα γνωστούς μου που έχουν χρήματα να 
εκμεταλλεύονται τους υπαλλήλους τους, προσποιούμενοι πως ο νόμος ορίζει να 
κοπούν τα μεροκάματα, και οι ίδιοι δεν έχουν χάσει ούτε ένα ευρώ. Ο καθένας 
ζει στον μικρόκοσμό του. Δεν αγκαλιαζόμαστε, δεν φιλιόμαστε, δε μπαίνουμε 
στη διαδικασία να συνυπάρξουμε. Γιατί το “υπάρχω” από μόνο του δεν 
υφίσταται. Είναι ένα λάθος ρήμα. Είναι μόνο το συνυπάρχω. Γιατί εάν υπάρξει 
μόνος του κάποιος, δεν υπάρχει, δεν τον βλέπει κανείς. Γίνεται αυτομάτως 
ανύπαρκτος.

Οι αγανακτισμένοι; Μέχρι ξεβολεμένους ΠΑΣΟΚους είδα ανάμεσα τους


-Στο κίνημα των αγανακτισμένων, αποδείχθηκε ότι μπορούν οι άνθρωποι να 
συνυπάρχουν…

Με το κίνημα των αγανακτισμένων στην αρχή ενθουσιάστηκα και είχα 
κατέβει στην πλατεία. Αλλά μου κόπηκαν τα πόδια όταν είδα πρώην 
Πασόκους του Αγίου Νικολάου Αρχανών να κουνούν τις σημαίες! Μπήκαν 
στο Δημόσιο και, επειδή τους διώχνουν, αγανάκτησαν! Μπήκαν στο Δημόσιο 
με γνώμονα, όχι να παράξουν έργο, αλλά να βολευτούν. Από το Δημόσιο, αυτοί 
που εργάζονται πραγματικά είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό ευπρεπών ανθρώπων. 
Οι αγανακτισμένοι κι αυτοί χωρίστηκαν σε ομάδες, άλλοι αγανακτισμένοι πάνω, 
άλλοι κάτω! Μέσα στην ελευθερία της αγανάκτησης υπήρχαν και τα χασίσια, 
υπήρχαν και τα σουβλάκια, υπήρχε και το πανηγύρι. 

Εντάξει λοιπόν… Μην τρελαθούμε! Ήταν πολύ ωραίο που χωρίς καθοδήγηση 
βρέθηκαν τόσοι άνθρωποι εκεί πέρα, αλλά έτσι δε γίνεται… Αυτό δεν αναιρεί 
αυτό που ανέφερα προηγουμένως, ότι ο λαός θα διαμορφώσει τις πολιτικές και 
θα αναγκάσει τους πολιτικούς να μιλούν με λιγότερα “θα” σε σχέση με το 
παρελθόν και με περισσότερη -εντός εισαγωγικών- αλήθεια. Ήδη το κάνουν. 
Κρύβονται λιγότερο. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, ελεγχόμαστε κι εμείς. Όλοι. 
Εσείς οι δημοσιογράφοι, που ακόμη αντιμετωπίζετε όλους αυτούς τους 
σοβαροφανείς πολιτικούς που κλείνονται μέσα στα ψευτοκοστούμια, που δεν 
έχουν καθόλου στυλ και στα θωρακισμένα αυτοκίνητά τους με την ίδια 
σοβαροφάνεια που αντιμετωπίζουν αυτοί την ζωή! Δεν τους έλεγξε ποτέ κανείς. 
Δεν “πουλάνε”, κι όμως ακόμη εκεί! Βγαίνει για παράδειγμα αυτός ο άμοιρος ο 
Λοβέρδος και μιλάει για γραφειοκρατία. Μα υπουργός ήσουν ρε καραγκιόζη! 
Υπουργός ήταν ο Λοβέρδος. Δηλαδή, θα ξεχάσουμε ότι ήταν υπουργός του 
Μνημονίου; 

Βγαίνει τώρα να κάνει κόμμα. Δε ντρεπόμαστε λιγάκι; Και ξαφνικά τώρα βγήκε 
από τα αριστερά; Όχι, κάτσε και πολέμησε μέσα εκεί αν είσαι μάγκας. Και όλα 
αυτά τα Πασόκια που έφυγαν σαν αρουραίοι για να μη φθαρούν. Ο άλλος, 
απομονώθηκε στην Πάρο…Όχι! Είστε φίλοι με τον Τσοχατζόπουλο, με τον 
Παπακωνσταντίνου, με τον Γιώργο Παπανδρέου. Είστε φίλοι, ήσασταν ένα σώμα 
όλοι! Όλοι! Εσείς δεν ξεφτιλίσατε την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού; Τώρα 
γιατί φεύγετε;

Οι Γερμανοί βίαζαν τις Ελληνίδες, το ξεχάσαμε;


-Ποιοι θέλουν το ναζιστικό κόμμα στη Βουλή;

Είναι οι ψήφοι των χαβαλέδων, είναι οι ψήφοι μερικών παρασυρμένων, είναι 
ψήφοι ορισμένων ανιστόρητων και κάποιων που δεν έχουν μνήμη βέβαια. ­­­Το ότι 
αυτοί βρίζουν τους πολιτικούς, τους έφερε ψήφους. Μόνο που αυτά που λένε 
δεν είναι αλήθειες. Καλά, εγώ έζησα τη χούντα. Αυτοί που δεν έζησαν τη 
χούντα, δεν έχουν διαβάσει; Δεν ξέρουν ότι οι όμοιοί τους στην κατοχή, που 
δακτυλοέδειχναν, ότι ήταν ταυτισμένοι με τους Γερμανούς; Δεν υπήρχαν 
κρεματόρια; Είναι δυνατόν; Και να βγαίνουν και να τα λένε; Οι ανιστόρητοι. Με 
τον σιωνισμό φυσικά πρέπει να έχουμε πρόβλημα, γιατί είναι μία ιδεολογία. 
Υπάρχουν Έλληνες Εβραίοι, οι οποίοι έχουν προσφέρει στην πατρίδα πάρα 
πολλά. Οι Εβραίοι είναι το πρόβλημα; 

Δηλαδή ξεχάσαμε τα πάντα; Ξεχάσαμε ότι εμείς οι Έλληνες -και όχι οι εντός 
εισαγωγικών εθνικόφρονες- είναι εκείνοι που καθυστέρησαν στον Β’ Παγκόσμιο 
Πόλεμο τους Γερμανούς και ότι έτσι έχασαν οι Γερμανοί;Ξέχασαν ότι οι 
Γερμανοί ερχόντουσαν και βίαζαν τις Ελληνίδες, έκλεβαν τα σπίτια και 
έκαναν αίσχη; Και αυτό που πρέπει να σκεφτεί ο ελληνικός λαός είναι πού 
βρίσκουν τα χρήματα και τα κάνουν όλα αυτά. Σε κανέναν δεν κάνει εντύπωση η 
εμφάνισή τους, ο ψευτοτσαμπουκάς τους; Η εμφάνιση του γυμναστηρίου και του 
μπραβιλικιού, δεν μας κάνει εντύπωση;

Συμπαθώ τους μετανάστες, αλλά δεν τους αντέχω όλους αυτούς εδώ


Είναι, όμως,  και η έλλειψη της μεταναστευτικής πολιτικής που οδήγησε πολλούς 
στη Χρυσή Αυγή. Εγώ δε θέλω κανένας μετανάστης να πάθει κανένα κακό, αλλά 
δεν τους αντέχω όλους αυτούς εδώ. Δε γίνεται. Να σε φιλοξενήσω, να έρθεις 
στο σπίτι μου να σε ταΐσω. Μπορώ να φιλοξενήσω μέχρι δύο άτομα. Δε μπορώ 
να φιλοξενήσω 100 άτομα στο σπίτι μου.

-Η Κική Δημουλά παρεξηγήθηκε για κάτι παρόμοιο που είπε…

Είναι ντροπή να υψώνει κανείς το ανάστημά του απέναντι στην μεγάλη Κική 
Δημουλά. Είναι εξαιρετική διανοούμενη, είναι γυναίκα της καθημερινότητας, το 
βλέπεις και στη φυσιογνωμία της. Η διανοητικότητά της είναι σε επίπεδο 
παγκόσμιο. Δυστυχώς, η αλήθεια θεωρείται έλλειψη προοδευτικότητας στην 
Ελλάδα. Ανέκαθεν, εάν έλεγες κάτι κακό για παράδειγμα που έκανε το ΚΚΕ -που 
σέβομαι τους αγωνιστές του- σε θεωρούσαν «εκτός» και αντιδραστικό. Η Κική 
Δημουλά, είπε την απόλυτη αλήθεια. Ζει στην Κυψέλη και βιώνει το 
πρόβλημα. Το ξαναλέω. Η έλλειψη της μεταναστευτικής πολιτικής έφερε 
ψήφους στην Χρυσή Αυγή.


-Οι Έλληνες είναι ρατσιστές; Πώς μπορεί κάποιος να στηρίζει ένα κόμμα 
που κάνει συσσίτια μόνο για Έλληνες και αποκλείει τους πεινασμένους 
ξένους;

Είχα μία συνάντηση με έναν πολύ ευπρεπή άνθρωπο, τον αρχιεπίσκοπο. Μου 
είπε πως τον κατηγορούν γιατί τα συσσίτια είναι ανοιχτά. Ο πεινασμένος δεν έχει 
χρώμα, δεν έχει εθνικότητα. Αυτοί δικαίωμά τους να κάνουν ό,τι θέλουν, αλλά 
αυτό βέβαια δεν ονομάζεται Δημοκρατία. Επιμένω, όμως, ότι οι μετανάστες είναι 
πάρα πολλοί στην Ελλάδα. Για αυτό έχουν σοβαρές ευθύνες η κυβέρνηση με τον 
τότε υπουργό Εξωτερικών, Αντώνη Σαμαρά, ευθύνεται σοβαρά ο Γιώργος 
Παπανδρέου. Μπάτε σκύλοι αλέστε. Μα, δε γίνεται, δε μπορούμε, δεν 
αντέχουμε να τους φιλοξενήσουμε. Οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές από τη 
φύση τους, αλλά έγιναν εκ των συνθηκών. 

Προσωπικά, αγαπώ τη διαφορετικότητα. Σέβομαι τον Πακιστανό. Πήρα μέρος τις 
προάλλες σε ένα Φεστιβάλ Μουσικών και πραγματικά συγκινήθηκα από τον τρόπο 
που εκφραζόντουσαν μέσα από την Τέχνη, αλλά και στους ίδιους είπα: “Παιδιά, 
όσοι μπορείτε, τιμήστε την πατρίδα σας. Εμείς άλλο δε μπορούμε. Δε μπορούμε 
να σας φροντίσουμε”. Και δε με γιουχάρισε κανείς. Ένα μέρος των μεταναστών 
πρέπει να είναι εδώ. Αλλά όχι a priori.

-Οι πνευματικοί άνθρωποι μιλούν σε αυτή την κρίσιμη περίοδο; Δεν θα 
έπρεπε να τους βλέπουμε πιο συχνά;

Ναι, αλλά ποιος τους βγάζει; Εγώ άκουσα σοβαρούς πνευματικούς ανθρώπους, 
διανοούμενους να μιλάνε, αλλά δεν τους δίνουν το βήμα. Από μόνοι τους δεν 
μπορούν να πάρουν το βήμα. Εδώ υπήρχαν εφημερίδες που έδιωξαν ό,τι καλό 
υπήρχε σε επίπεδο διανόησης. Άρδην. Υπάρχουν ποιητές -έχουμε τρομερούς 
ποιητές- που δεν τους δίνουν βήμα στην τηλεόραση. Διότι έχουμε μάθει τη 
φράση “δεν πουλάνε”. Αυτοί που “δεν πουλάνε” είναι αυτοί που πρέπει να 
επικοινωνηθούν διότι τους είδαμε και τους άλλους που πουλούσαν. Τι πούλησε; 
Το lifestyle; Η πορνεία; Αυτό είναι που πουλάει; Ας μην πουλήσει ποτέ. Γι’ 
αυτό δανειστήκαμε! Εμείς πληρώσαμε το lifestyle. Απόδειξη ότι έκλεισαν 
όλοι αυτοί οι ψευτο-μεγαλοοργανισμοί με χρέη στις τράπεζες. Τι πουλάει; Η 
μαζικότητα των συνειδήσεων ή η λογική του “φρου-φρου και αρώματα” των 
τηλεοράσεων και οι εκπομπές μαγειρικής; Είναι λες και το κάνουν επίτηδες για 
να προκαλούν με τη γαστρονομία, την έλλειψη της γαστρικότητας του λαού μας. 
Ντροπή!

-Να ελπίζουμε;

Μα, είναι ανθρώπινο ιδίωμα η ελπίδα. Δεν πιστεύω καθόλου ότι η ελπίδα 
πεθαίνει τελευταία, δεν πιστεύω καθόλου αυτή την καραμέλα. Η ελπίδα θέλει 
τροφή για να ζήσει. Για να υπάρξει ελπίδα πρέπει να υπάρξει σοφία, πρέπει να 
υπάρξει συγκρότηση. Να μπούμε στις συνειδήσεις μας, στις μορφές μας, να 
αποποιηθούμε ό,τι είναι αυτό που μας χαλάει, που μας πάει πίσω, να βρεθούμε -
το τονίζω αυτό- να βρεθούμε μεταξύ μας. Η ελπίδα θέλει να τροφοδοτηθεί από 
αγωνιστικότητα, από γνώση. Για την ελπίδα μιλάει εξαιρετικά ο Νίκος 
Καζαντζάκης. Τον διαβάζουμε καθόλου άραγε; Όλοι αυτοί οι μεγάλοι 
Έλληνες, που τους οφείλουμε την ύπαρξή μας -γιατί κάποιοι από αυτούς 
ανέδειξαν την ελληνικότητά μας- ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Καζαντζάκης, χωρίς να 
αναφέρω τους σοφούς, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, είναι εκείνοι που έχουν 
απαντήσει σε όλα. Και μετά καθόμαστε και ψαχνόμαστε εμείς… Ρώτα τον 
Αριστοτέλη που απαντάει σε όλα. Για τη φιλία, για την κοινωνία, για τη 
Δημοκρατία…

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...