`

Μελετώντας το ρήμα «εγκιβωτίζω»

«Να εγκιβωτιστεί το συναίσθημα σε μια διανοητική κατασκευή».


Θα πρέπει να διάβασα ετούτη τη φράση ίσα με είκοσι φορές στην αρχή, μετά την ξέχασα και – κακώς – έμεινα σε μια λέξη. Το ρήμα «εγκιβωτίζω» το συνάντησα μετά από πολλά χρόνια στο υπέροχο και βαθυστόχαστο βιβλίο του Ζέφυρου Καυκαλίδη «Είκοσι πέντε καλοκαίρια». Χάραξα τη βάση του με μολύβι, το περικύκλωσα με μια μουτζούρα και έκλεισα το βιβλίο. Τρεις μέρες έκανα να συνεχίσω. Άρχισα να το λέω, να το συζητάω και στο άκουσμά του οι περισσότεροι απαντούσαν: «εγκλωβίζω;», «όχι, εγκιβωτίζω, είναι άλλο», έλεγα. Αυτό όμως με βοήθησε. Να αγαπήσω περισσότερο το νόημα του «εγκιβωτίζω» από του «εγκλωβίζω». Γιατί το «εγκιβωτίζω» σου δίνει ελευθερία επιλογής. Ενώ το «εγκλωβίζω» όχι.

Ανέτρεξα σε ένα κοινό λεξικό: εγκιβωτίζω (ρήμα) ετυμολογία :εν + κιβωτίζω ‹ κιβωτός, 1.κλείνω κάτι σε κιβώτιο, το αμπαλάρω. 2. Είναι μία τεχνική για τη θεμελίωση κατασκευών μέσα σε ύδωρ. Κατασκευάζω στεγανό περίφραγμα για την προστασία του χώρου από το νερό. Κι ύστερα θυμήθηκα και εκείνο το παλιό λεξικό της κοινής νεοελληνικής του Τριανταφυλλίδη «ο εγκιβωτισμός στη λογοτεχνία είναι μια αφηγηματική τεχνική, κατά την οποία μια σχετικά αυτοτελής και εκτεταμένη διήγηση περιέχεται μέσα σε άλλη».

Και έτσι έφτασα στην τεχνική του Ομήρου και στον τρόπο που αφηγήθηκε την περιπλάνηση του Οδυσσέα. Δεν ακολούθησε τη χρονολογική σειρά των γεγονότων. Δηλαδή στην Οδύσσεια συναντάμε τον Οδυσσέα στην Καλυψώ, στο νησί της Ωγυγίας, λίγο πριν φτάσει στην Ιθάκη. Μετά την Καλυψώ πηγαίνει στους Φαίακες κι εκεί αφηγείται τα γεγονότα από την αρχή. Αυτή η δευτερεύουσα διήγηση του Οδυσσέα ονομάζεται εγκιβωτισμός. Η αφηγηματική τεχνική κατά την οποία μία αφήγηση εμπεριέχει μία άλλη ως διακριτό τμήμα της όπως εδώ η τριτοπρόσωπη αφήγηση των περιπετειών του Οδυσσέα από την νήσο της Καλυψώς μέχρι την επιστροφή του στην Ιθάκη, περιέχει εγκιβωτισμένη την εξιστόρηση όλων των προηγούμενων ταξιδιών του, από τον ίδιο τον ήρωα.

Συνειδητοποίησα ότι ποτέ μου μέχρι σήμερα δεν είχα προφέρει τη λέξη. Και, όμως, ετούτη η λέξη ήταν η ιδανική για να περιγράψει γλαφυρά ένα σήμερα γεμάτο αγωνία για το «πικ» της ζωής. Ο κύκλος γύρω από τα 30 είναι το «πικ» της ζωής. Μετά από χρόνια «έρευνας» -και πριν τα 30 – έτσι το έχω σχηματοποιήσει μέσα μου και, ίσως, και έτσι να είναι. Αυτός ο χρονικός κύκλος είναι η δεύτερη βάση, το δεύτερο θεμέλιο και το τελευταίο για να αρχίζεις να χτίζεις την προσωπική σου πολυκατοικία. Και εκεί, μέσα στις αναταραχές, τις αβεβαιότητες, τους απειλητικούς δείκτες της ανεργίας, το τρεμάμενο φως στο τούνελ, το ωχρό αύριο αλλά και το πολύχρωμο σήμερα έρχεται για πολλούς η μαγική λέξη προστασίας ο «εγκιβωτισμός».

Χρειάστηκαν ώρες κουβέντας και περισυλλογής με μεγαλύτερους αλλά και μικρότερους σε ηλικία ανθρώπους. Και κατέληξα σ΄ αυτό: Ότι οι άνθρωποι έχουμε τη δύναμη από ανάγκη να εγκιβωτίζουμε τα αρνητικά και να προχωράμε. Και ιδιαίτερα οι νεότεροι, χωρίς να αδικώ τους σοφούς μεγαλύτερους. Η δίψα για εγκιβωτισμό στις μέρες μας είναι μεγάλη. Σχηματικά θα μπορούσε να το κατανοήσει κανείς ως εξής: πακετάρεις ερμητικά και μη τα αρνητικά, όλα τα παραπάνω. Και σέρνεις αυτό το κιβώτιο μέσα σου – γιατί αλλιώς δεν μπορεί να γίνει, δεν γίνεται να το πετάξεις, είναι δικό σου. Η ζωή συνεχίζεται με τους δικούς της ρυθμούς αυτούς της καθημερινότητας, της έκπληξης, του απρόοπτου. Το κιβώτιο έχεις τη δυνατότητα να το ανοίξεις όποτε θέλεις, όποτε χρειάζεται. Για να ανασύρεις προστασία από τις εμπειρίες και τα συμβάντα. Ένας νέος σήμερα εγκιβωτίζει προκαταβολικά από ανάγκη το μέλλον που ναι μεν είναι άφθαρτο, όμως του φαίνεται λίγο γκρι.

Εμείς, οι τριαντάρηδες δεν έχουμε μια Ιθάκη, τρέχουμε για τις πολλές και εγκιβωτίζουμε μια απέραντη αγωνία ως άλλος Οδυσσέας που ψάχνει αλλά και που βρίσκει στο τέλος.

Βρίσκει τη χαρά και την ευτυχία. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ότι και να γίνει. Και τις εγκιβωτίζεις και αυτές. Από ανάγκη για ένα καλύτερο, νικηφόρο αύριο. Που θα έρθει.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...