Φυσικά αυτή δεν είναι η αποκλειστική τους δουλειά. Για να επιβιώσουν είναι αναγκασμένοι να ασχολούνται και με άλλες δραστηριότητες όπως είναι οι αγροτικές εργασίες και το εμπόριο. Τα παλιοσίδερα όμως είναι μια πιο σταθερή πηγή εισοδήματος στην οποία καταφεύγουν και την οποία γνωρίζουν πολύ καλά. Είναι μια τέχνη που την μαθαίνουν από τους γονείς και τους παππούδες τους και την κατέχουν όλοι, μικροί και μεγάλοι, άντρες, γυναίκες και παιδιά. Τέχνη που δεν έχει να κάνει μόνο με τον εντοπισμό των παλιοσίδερων και τη συλλογή τους, αλλά και με την μεταπώληση σε τοπικούς εμπόρους ή μάντρες και με την αποτίμηση της αξίας τους.
Η τέχνη αυτή όμως κρύβει και κινδύνους. Για να βρουν τα παλιοσίδερα συχνά είναι αναγκασμένοι να ψάχνουν στις χωματερές κινδυνεύοντας από μολύνσεις και αρρώστιες ή διατρέχοντας τον κίνδυνο να θαφτούν κάτω από τόνους σκουπιδιών. Επίσης τα παλιοσίδερα είναι μια απασχόληση που δεν είναι κατοχυρωμένη και ασφαλής, ούτε μια δουλειά με σταθερά εισοδήματα.
Από την άλλη είναι μια απασχόληση που συνδέεται άμεσα με την ανακύκλωση. Μάλιστα οι Τσιγγάνοι άρχισαν να μαζεύουν παλιοσίδερα πολύ πριν γεννηθεί η ιδέα και η ανάγκη της ανακύκλωσης και πολύ πριν μεσολαβήσουν οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι νόμοι της χώρας. Με άλλα λόγια, κατέχουν ένα σημαντικό κομμάτι γνώσης για τη συλλογή σιδερένιων και μεταλλικών αντικειμένων, ηλεκτρικών συσκευών και μετάλλου και συμβάλλουν στην ανακύκλωση, χωρίς ίσως καλά – καλά να συνειδητοποιούν πόσο σπουδαίος είναι ο ρόλος που έχουν διαδραματίσει όλα αυτά τα χρόνια. Χωρίς καλά – καλά να το συνειδητοποιούν διότι η εργασία αυτή είναι περιθωριοποιημένη και απαξιωμένη στο πλαίσιο της αγοράς.
Έτσι ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια το να μαζεύει κανείς παλιοσίδερα, παλιές συσκευές, κομμάτια από παλιά αυτοκίνητα και μηχανάκια, «άχρηστα» αντικείμενα δεν θεωρούνταν δουλειά ή στην καλύτερη περίπτωση δεν θεωρούνταν δουλειά που αξίζει τον κόπο, δουλειά που μπορεί κάποιος να κάνει επάγγελμα για να ζήσει ο ίδιος και η οικογένειά του, σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Η δουλειά αυτή μπορεί να γίνει επάγγελμα κανονικό, γιατί τα παλιοσίδερα πρέπει να μαζεύονται, να ανακυκλώνονται, να χρησιμοποιούνται και πάλι. Σαν κοινωνία και σαν κράτος είμαστε πια υποχρεωμένοι να το κάνουμε. Η ανακύκλωση δηλαδή, είναι κομμάτι της αγοράς, ενώ και όσοι και όσες ασχολούνται με «τα παλιοσίδερα» μπορούν να γίνουν επαγγελματίες και να βιοπορίζονται από αυτήν τη δουλειά. Αυτό επομένως που θα πρέπει να γίνει είναι σχετικά απλό και αυτονόητο: να συνδεθεί η δραστηριότητα αυτή με την ανακύκλωση και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε τα «παλιοσίδερα» να γίνουν επάγγελμα τυπικό και επίσημο. Επάγγελμα που εξασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής σε όσους και όσες το ασκούν. Είναι άλλωστε κάτι που οφείλουμε στους πρώτους ανακυκλωτές της χώρας μας!
www.anakyklosi.com.
