Βλέπω μια νέα φεουδαρχία προ των πυλών.
Φοβάμαι ότι εισερχόμεθα σε μια διαδικασία ταχύτατης επαναφεουδοποίησης. Η οικονομία συγκεντρώνεται σε λίγα κέντρα, που σημαίνει και λίγα –και αύριο ακόμη πιο λίγα– χέρια. Αυτό που λένε ελεύθερη οικονομία είναι...
ένας καλά προβεβλημένος μύθος. Ο ανταγωνισμός είναι ελεύθερος μεταξύ οικονομικών μεγαθηρίων. Οι φορείς άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων περιορίζονται σταδιακά σε ρόλο παρασίτων. Οι μικρές επιχειρήσεις κλείνουν. Η μέση τάξη προλεταριοποιείται. Το προλεταριάτο –εργατικό και πνευματικό– λουμπενοποιείται και γίνεται συρφετός, όπως κάποτε τον παλιό καιρό.
Συγκεκριμενοποιώ: Στη φεουδαλική κοινωνία του Μεσαίωνα υπήρχε πάντα ένα πλεόνασμα αδέσποτου πληθυσμού, που ζούσε συνήθως πλάνητα βίο. Ο πληθυσμός αυτός ήταν το περίσσευμα του πληθυσμιακού στοιχείου που εργαζόταν στα κτήματα των ευγενών. Από τους πλάνητες αυτούς σχηματίσθηκε ο συρφετός των προσκυνητών, οι οποίοι ακολούθησαν τους Σταυροφόρους στην Ανατολή ή τους Κονκισταδόρους στην κατάκτηση των νέων χωρών.
Σήμερα δημιουργείται ένα αδέσποτο «παγκοσμιοποιημένο» πληθυσμιακό στοιχείο, άρριζο και πλανώμενο, που δεν προέρχεται μόνο από τις χώρες της πείνας, από τους ανθρώπους που πήραν τους «δρόμους της πείνας», αλλά και από τους ανθρώπους των λεγόμενων ανεπτυγμένων χωρών. Οι «πλάνητες» αυτοί προέρχονται από τα πληθυσμιακά στοιχεία που άλλοτε αποτελούσαν το πιο «δεμένο» στοιχείο κάθε κοινωνίας: μικροκτηματίες, μικρέμποροι, μικροβιοτέχνες, τεχνίτες, εργάτες, επιστήμονες. Πρόκειται για μάζες περιφερομένων «τήδε κακείσε» απελπισμένων ανθρώπων, που ανεξάρτητα από προσόντα δεν βρίσκουν «χώρο» για εργασία στις νέες μορφές οικονομίας. Δεν πρόκειται για δουλοπαροίκους, που ήσαν εξαρτημένοι από τον φεουδάρχη, ο οποίος, στο κάτω-κάτω, τους εξασφάλισε μια στέγη και ένα πιάτο φαγητό. Εδώ πρόκειται –και στο μέλλον το φαινόμενο θα διογκωθεί– για «κατακάθια δουλοπαροίκων» του νέου καπιταλιστικού συστήματος φεουδαρχικού τύπου.
Απότοκος των νέων οικονομικών συνθηκών είναι μια νέα μορφή αλητισμού (η λέξη «αλήτης» παράγεται από το αλάομαι-ώμαι, που σημαίνει περιπλανώμαι), που δεν έχει τίποτα το ποιητικό και ρομαντικό. Είναι ένα φαινόμενο στεγνά οικονομικό και από ηθική άποψη εξευτελιστικό, που παίρνει ιδιαίτερη έκταση στις ΗΠΑ, τη Μέκκα του καπιταλισμού.
ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΑΡΓΑΚΟΣ - ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ, 2001
press-gr
