Δίνει την ευχέρεια να πηγαίνουν πίσω χρέη
-για συγκεκριμένο διάστημα-
Η «επιλεκτική χρεοκοπία» δεν είναι πτώχευση.
Είναι ο τεχνικός μηχανισμός που επιτρέπει, στη χώρα που τίθεται με αυτό το καθεστώς, να πάει πίσω (όμως, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα) κάποιες άμεσες υποχρεώσεις της προς τους πιστωτές. Με την προϋπόθεση να συνεχίζει να πληρώνει κανονικά τις υπόλοιπες υποχρεώσεις της για τα επόμενα χρόνια. Στην περίπτωση της Ελλάδας προηγείται η συμφωνία με τους πιστωτές. Αλλά θα πρέπει, απαραιτήτως, να συμφωνήσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που είναι ο τροφοδότης ρευστότητας της χώρας.
Παράγοντες της αγοράς και οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» αποτελεί απλώς τεχνικό ζήτημα. Δεν είναι χρεοκοπία σε καμία περίπτωση και δεν...
έχει τις συνέπειες μιας πτώχευσης.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως έγκειται στο γεγονός ότι η ΕΚΤ συνεχίζει να διατηρεί την αυστηρή θέση της, ότι σε περίπτωση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» για την Ελλάδα δεν θα παρέχει ρευστότητα στις εγχώριες τράπεζες με την εγγύηση ομόλογων. Εφόσον η απόφασή της αυτή δεν αλλάξει τότε υπάρχουν δύο ενδεχόμενα:
1. Η «επιλεκτική χρεοκοπία» να είναι μικρής διάρκειας. Στην περίπτωση που η Ελλάδατοποθετηθεί για μικρό χρονικό διάστημα σε αυτήν την κατάσταση (παράδειγμα, για έναν ή δύο μήνες), τότε η ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών δεν θα πληγεί σημαντικά και κατ’ επέκταση δεν θα υπάρξουν και σημαντικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Παράδειγμα «επιλεκτικής χρεοκοπίας» που δεν «πόνεσε» πολύ είναι αυτό τηςΟυρουγουάης, που βρέθηκε σε τέτοιο καθεστώς μόλις για 17 ημέρες. Ωστόσο, το δημόσιο χρέος της Ουρουγουάης ήταν πολύ μικρότερο από αυτό της Ελλάδας και δεν μπορεί να συγκριθεί άμεσα η μία περίπτωση με την άλλη.
2. Η «επιλεκτική χρεοκοπία» να διαρκέσει αρκετά. Δηλαδή, να υπάρξει μία μαζική αθέτηση υποχρεώσεων για δύο χρόνια (2012 - 2013 ή 2013 - 2014). Στην περίπτωση αυτή είναι δεδομένο ότι το κόστος των τραπεζών λόγω της ανεπαρκούς ρευστότητας θα μετακυληθεί στην πραγματική οικονομία. Θα υπάρχουν προβλήματα με τις εισαγωγέςτης Ελλάδας (δεν θα είναι αρκετές ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες για πετρέλαιο, αγαθά κ. λπ.). Η αγορά θα «στεγνώσει» από κεφάλαια, επιχειρήσεις θα κλείσουν, θέσεις εργασίας θα χαθούν, ενώ η ανάκαμψη της Ελλάδας θα εξαρτάται από δύο παράγοντες. Πρώτον, από τα έσοδα του κράτους, που όμως θα είναι πολύ χαμηλά. Δεύτερον, από τη χρηματοδοτική στήριξη που θα παράσχουν για το διάστημα αυτό οι χώρες τηςΕυρωζώνης στην Ελλάδα.
Πάντως, κοινοτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι από τη στιγμή που το νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας το οποίο σχεδιάζει η Ευρωζώνη οδηγήσει τη χώρα σε «επιλεκτική χρεοκοπία», είναι σχεδόν βέβαιο ότι η οικονομική βοήθεια θα είναι τέτοια που θα εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.
Βέβαια, αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη περιλαμβάνει την οπισθοχώρηση της ΕΚΤ από τη σκληρή στάση που διατηρεί αυτήν την περίοδο στο ζήτημα των εγγυήσεων. Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι η Φρανκφούρτη«χρησιμοποιεί» τη θέση της στη χρονική αυτή συγκυρία, ώστε να πιέσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να λάβουν πιο δραστικές αποφάσεις για την Ελλάδα.
Στο τέλος, όμως, δεν θα αφήσει τις ελληνικές τράπεζες να καταρρεύσουν συμπαρασύροντας πιθανότατα και άλλες ευρωπαϊκές, εκτιμούν οι ίδιοι αναλυτές. Τελικά θα τους παράσχει ρευστότητα ακόμα και αν η χώρα βρεθεί σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Αυτό, βέβαια, μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
«ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ»…
Επικίνδυνο εγχείρημα.
Τεχνικά για τους οίκους, ο όρος σημαίνει ότι ο οφειλέτης δεν μπορεί να εκπληρώσει τις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Η Standard & Poor’s αξιολογεί μια χώρα σε «επιλεκτική χρεοκοπία» όταν θεωρεί ότι επιλέγει να μην αποπληρώσει μια συγκεκριμένη έκδοση, ή κατηγορία υποχρεώσεων, συνεχίζοντας όμως να πληρώνει τις υποχρεώσεις σε άλλες εκδόσεις ή υποχρεώσεις εγκαίρως.
Το ζητούμενο είναι αν στην Ευρώπη θεωρούν ότι οποιαδήποτε λύση δώσουν για την Ελλάδα, θα δεχτούν την υποβάθμιση σε «επιλεκτική χρεοκοπία» από τους οίκους, που θα σημαίνει μόνο τεχνικά ότι βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμών. Όμως η ΕΚΤ θα πρέπει να αλλάξει τον κανονισμό να δέχεται ελληνικά ομόλογα. Αν δεν τον αλλάξει όλα τα ελληνικά ομόλογα που έχουν καταθέσει ως ενέχυρο οι ελληνικές (και όχι μόνο) τράπεζες για να αντλήσουν ρευστότητα καταρρέουν. Επίσης θα καταπέσουν οι εγγυήσεις του ελληνικού κράτους. Τουλάχιστον όσο διαρκεί η κατηγοριοποίηση «επιλεκτική χρεοκοπία». Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι τράπεζες δεν θα έχουν χρήματα και θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός ΤΧΣ (ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας) από την Τράπεζα της Ελλάδος.
- Το ΔΝΤ που συνεισφέρει στο πρόγραμμα δεν έχει αποκαλύψει πως θα ενεργήσει. Αν δεν βρεθεί λύση και η χώρα μπει σε κατάσταση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» ίσως δεν απελευθερώσει ή απειλήσει πως δεν θα απελευθερώσει τις επόμενες δόσεις.
- Αν η χώρα επιλέξει να μην αποπληρώσει για κάποιο διάστημα, σε ποιες εκδόσεις ή δανειστές θα επιλέξει να μην ανταποκριθεί. ? Ελληνικές τράπεζες, ξένες τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία, ιδιώτες, ΕΚΤ ?????
Θεωρητικά το οποιοδήποτε πάγωμα θα διαρκέσει λίγο. Όμως η κατηγοριοποίηση «επιλεκτική χρεοκοπία» για ένα κράτος με ταυτόχρονη υποβάθμιση Πορτογαλίας (προηγούμενη εβδομάδα), Ιρλανδίας (χτες) και επίθεσης σε Ιταλία (2,3 τρις χρέος) και Ισπανία έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Μόνο και μόνο η συζήτηση για το θέμα έχει βυθίσει τα χρηματιστήρια και τις αγορές συναλλάγματος.
Οι κερδοσκόποι έχουν καταλάβει πως οι ευρωπαίοι αδυνατούν να βρουν λύση και βγάζουν εύκολα χρήμα. Είναι σαν να κλέβουν εκκλησία.
Το αναπάντητο ερώτημα είναι : Η «επιλεκτική χρεοκοπία» απλά είναι τεχνικό για να περάσει η Ελλάδα σε ένα μηχανισμό, ή είναι πραγματικό για να αποφευχθεί μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία;
και αν είναι τεχνικό και μόνο, πως θα εκλάβουν οι αγορές αν οι ηγέτες της ΕΕ ανταποκριθούν με την ίδια κακοφωνία και καθυστέρηση; Ίσως θεωρήσουν πως η «επιλεκτική χρεοκοπία» θα γίνει κανονική χρεοκοπία
Από τον Νάσο Τσαγκανέλη
