Βρίσκομαι στην Ελλάδα, και όχι στην Αμερική, διότι από εδώ μπορεί κανείς να παρακολουθήσει το παγκόσμιο δράμα του χρέους που εξελίσσεται πολύ καλύτερα, αφού το βλέπει σε μικρογραφία.
Και διαπιστώνω πως ισχύει το ότι, όταν τελείωσε ο ψυχρός πόλεμος, πιστεύαμε πως θα ζήσουμε τον πόλεμο των πολιτισμών. Ζούμε όμως μια σύγκρουση γενεών.
Μια κοινή αποδοχή που περιγράφει τις κρίσεις της Ευρώπης και της Αμερικής, είναι ότι οι baby boomers τα θαλάσσωσαν. Μια αίσθηση, ότι η γενιά των σημερινών πενηντάρηδων, που απόλαυσε πλούτο και ευημερία χάρη στους γονείς τους, το μόνο που πέτυχε είναι να αφήσει ένα αβάσταχτο χρέος στα παιδιά της.
Για αυτό και οι νέοι της Ελλάδας αντέδρασαν τόσο σκληρά όταν άκουσαν τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλο να λέει ότι «μαζί τα φάγαμε» αναφερόμενος στις επιδοτήσεις και στα δάνεια που από το 1981 και μετά εκτόξευσαν το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων. Όντως αυτό συνέβη με τους σημερινούς 50άρηδες και 60άρηδες. Όσοι όμως ενηλικιώνονται αυτό το διάστημα, δεν θα βρουν ούτε ψίχουλα. Το μόνο που θα κληρονομήσουν είναι ο λογαριασμός. Και το γνωρίζουν πολύ καλά.
Περπατώντας στη πλατεία Συντάγματος βλέπεις νέους να συζητάνε για τη κρίση, αφίσες, γκράφιτι κλπ. Υπάρχουν αφίσες που περιγράφουν τον Γ. Παπανδρέου και τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου ως τους καλύτερους υπαλλήλους του ΔΝΤ και της Goldman Sachs.
Συγκλονίστηκα από μια φράση που άκουγα στη πλατεία Ταχρίρ του Καίρου, και που την ακούω συνεχώς και στην Αθήνα: Δικαιοσύνη. Η λέξη αυτή ακούγεται πολύ περισσότερο από τη λέξη Ελευθερία. Κι αυτό διότι υπάρχει μια αίσθηση και στις δυο χώρες, ότι υπήρξε γενικευμένη κλοπή. Ότι οι τελευταίες δεκαετίες επέτρεψαν στους λίγους να πλουτίσουν και να απολαύσουν τα προνόμια της εξουσίας εις βάρος των πολλών. Για αυτό, δεν χρειάζεται μόνο η ελευθερία, αλλά κυρίως η δικαιοσύνη. Χρειάζεται λογοδοσία.
Πριν από μερικές ημέρες, οι απεργοί ταξιτζήδες προσπάθησαν να μπουν με το ζόρι στο γραφείο του υπουργού Υποδομών. Το μόνο που κατάφεραν είναι να βρουν το χώρο ήδη γεμάτο από καταληψίες υπαλλήλους του υπουργείου! Παρακαλώ πάρτε αριθμό και περιμένετε τη σειρά σας…
Αυτό μου φέρνει στο νου μια ακόμη ομοιότητα μεταξύ της Ελλάδας και της Αμερικής. Ότι αυτό που πρέπει να γίνει δεν μπορεί να γίνει, επειδή οι σημερινοί πενηντάρηδες πολιτικοί, που όμως ζουν στην εποχή του Twitter, δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε τόσο μεγάλα προβλήματα. Χρειάζεται συναίνεση για να βουλώσει αυτή η τρύπα. Χρειάζεται διακομματική συνεργασία. Αυτό όμως δεν το βλέπουμε ούτε εδώ στην Αθήνα, ούτε στη Ουάσιγκτον. Παντού υπάρχουν πολιτικοί που βάζουν τη κρίση σε δεύτερη μοίρα, πίσω από τις πολιτικές και ιδεολογικές τους φιλοδοξίες.
Η Κίνα καραδοκεί. Μάλιστα αγοράζει ισπανικά, πορτογαλικά, και ελληνικά ομόλογα ώστε να σταθεροποιήσει τις εξαγωγές της. Όπως είπε τον Ιανουάριο ο υποδιοικητής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας: «Οι καιροί είναι κρίσιμοι, και εμείς θέλουμε να παίξουμε ένα θετικό ρόλο…». Έναν ρόλο δηλαδή που έπαιζε κάποτε η Αμερική, και που σήμερα δεν μπορεί.
Όποιος πιστεύει πως αν η σημερινή κρίση διαρκέσει αρκετά, αυτό δεν θα σημαίνει απαραίτητα και μια αλλαγή στην ιεραρχία των υπερδυνάμεων, τότε μάλλον δεν έχει ακούσει για τον Κανόνα του Χρυσού. Όποιος ελέγχει τον χρυσό, ορίζει τους κανόνες.
Όλοι συνήθισαν την Αμερική να βρίσκει λύσεις για την Ευρώπη. Τι γίνεται όμως τώρα, που και οι δυο βρίσκονται σε κρίση;
Το αμερικανικό και το ευρωπαϊκό όνειρο κρέμεται από μια κλωστή. Ή θα πάρουμε δραστικά μέτρα επαναφέροντας την οικονομική ανάπτυξη, ή θα βρεθούμε σε έναν νέο κόσμο όπου οι δημοκρατίες θα τα βάλουν με τους εαυτούς τους, προσπαθώντας να βολευτούν με τα υπολείμματα της παγκόσμιας οικονομικής πίτας, την οποία θα απολαμβάνουν κυρίως οι Κινέζοι.
