Εν μέσω παγκόσμιας δημοσιονομικής αστάθειας, με την Ιταλία να παραπαίει οικονομικά και πολιτικά, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να μην ανακάμπτουν παρά την αυστηρή εφαρμογή των δικών τους «Μνημονίων», τη Γαλλία να πιέζεται ασφυκτικά από τους οίκους αξιολόγησης, το ευρώ να κλυδωνίζεται και την Ελλάδα να προσεγγίζεται πλέον από τα διεθνή ΜΜΕ ως ανίατη περίπτωση...
εν μέσω επίσης ευθέων απειλών για αποβολή της από το ευρώ, πέρασαν δέκα μέρες πλήρους ακυβερνησίας.
Αντί να εργάζονται, καθένας σύμφωνα με το θεσμικό του ρόλο, υπουργοί και βουλευτές αναλώθηκαν σε ατέρμονες συσκέψεις, συνεδριάσεις, εμφανίσεις στα ΜΜΕ και παραπολιτικές ζυμώσεις. Ο ήδη παραλυμένος κρατικός μηχανισμός απονεκρώθηκε. Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των πολιτών σταμάτησαν, διότι υπήρχε κενό εξουσίας. Ο πρωθυπουργός, αν και με νωπή κοινοβουλευτική εμπιστοσύνη, επί πέντε μέρες τελούσε υπό παραίτηση και οι υπουργοί σε αναμονή της αντικατάστασής τους. Η αξιωματική αντιπολίτευση αναλώθηκε σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις σχετικά με το αν και το πώς της συνεργασίας. Τράπεζες και επιχειρήσεις υπολειτουργούν αναμένοντας εάν θα υπογραφεί η νέα δανειακή σύμβαση. Δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι διερωτώνται εάν θα εκταμιευθεί η περίφημη έκτη δόση, το σύνολο των εργαζομένων τελεί σε πλήρη εργασιακή ανασφάλεια και οι νέοι ψάχνουν τρόπο να δραπετεύσουν από αυτό το πλοίο των τρελών, όπου δεν τους επιτρέπεται να ελπίζουν σε κανένα μέλλον.
Δεν έχει νόημα οποιαδήποτε θεσμική ή πολιτική ανάλυση. Όλα έγιναν προσχηματικά. Οι συνταγματικές προβλέψεις ευτελίστηκαν, αφού εφαρμόστηκαν ως προς το γράμμα τους όχι, όμως, ως προς τον σκοπό τους. Ίσως να ήταν καλύτερα αν δεν είχαν τηρηθεί, αφού έτσι απώλεσε το συμβολικό της βάρος η ψήφος εμπιστοσύνης, το δημοψήφισμα, το συμβούλιο αρχηγών, ο ρυθμιστικός ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας. Το κοινοβουλευτικό σύστημα καταρρακώθηκε. Τα ήδη απαξιωμένα πολιτικά κόμματα παρέσυραν ολόκληρο το πολιτικό σύστημα στη χλεύη της κοινωνίας. Ενώ το πρόβλημα εντοπιζόταν πριν από λίγες εβδομάδες στην αναποτελεσματική διακυβέρνηση, στη συνέχεια μετατράπηκε σε έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης, εξελίχθηκε σε απώλεια πολιτικής αξιοπιστίας της πολιτικής τάξης και, πλέον, τείνει να λάβει διαστάσεις απαξίωσης των ίδιων των κοινοβουλευτικών θεσμών. Μέσα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα αποδομήθηκε το κράτος πρόνοιας, οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί, τα απομεινάρια των διοικητικών μηχανισμών και η κοινωνική συνοχή. Ταυτόχρονα, δυσφημίστηκε παγκοσμίως η χώρα.
Η διαδικασία και οι όροι κατάρτισης της νέας κυβέρνησης της αφαιρούν κάθε πιθανότητα να παράξει εποικοδομητικό έργο. Το φάσμα της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας παραμένει, όπως και η προαναγγελλόμενη έξοδος από το ευρώ, το τέλος της ευρωπαϊκής πορείας και ηαργεντινοποίηση. Μετά από αυτά οι πρωταγωνιστές δικαιούνται να αποχωρήσουν, αν και δεν φαίνεται να έχουν επίγνωση των επιτευγμάτων τους, γαντζωμένοι σε θώκους που κάθε μέρα συρρικνώνονται, χάνουν την αξία τους. Ίσως είναι η στιγμή που ο κατ’ ευφημισμόν αποκαλούμενος «κυρίαρχος» λαός καλείται να αποφασίσει ποιοι θα μείνουν και ποιοι θα φύγουν.
*O Ξενοφών Κοντιάδης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου
